Waist disc
در ستون فقرات بدن انسان بين مهره های کمری استخوانی بالشتک ها يا صفحاتی از جنس غضروف قرار دارند كه به آنها ديسک گفته ميشود و واضحا در کمر به آنها دیسک کمر گفته می شود.
كمر انسان دارای ۵ مهره کمر است كه در پايين آنها نیز استخوان مثلثي شكلي به نام استخوان خاجي قرار گرفته است. بنابراین در ناحيه كمر تعداد دیسک های بین مهره ای ۵عدد می باشد. وظيفه اصلي دیسک ها در ستون فقرات بدن انسان ضربه‌گير بودن آن است. به عبارتی دیسک ها، فشارهايی را كه به ستون فقرات وارد ميشود را جذب مي‌كند و همچنين کمک در بهبود حركت بين مهره‌ها می نماید. بنابراین همه افراد دیسک کمر دارند و منظور از دیسک کمر فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر می باشد که البته یکی از صعب العلاج ترین بیماری های ستون فقرات می باشد.
دیسک
بافت غضروفی سختی است که بین مهره ها قرار گرفته و آنها را به یکدیگر متصل می کند. بدلیل خاصیت ارتجاعی موجود در دیسک،این قطعه غضروفی از طرفی امکان حرکت را به ستون فقرات می دهد و از طرف دیگر نقش ضربه گیر را داشته و از آسیب به مهره ها جلوگیري می کند. دیسک از دو قسمت مرکزي و محیطی تشکیل شده است.
هسته مرکزي دیسک از یک بافت ژلاتینی ساخته شده است. قسمت محیطی از رشته هاي بهم تنیده و مستحکمی تشکیل شده که هسته را احاطه کرده است. هسته مرکزي نقش اساسی در جذب و خنثی کردن فشارهاي وارد به مهره ها را دارد و قسمت محیطی وظیفه نگهداري ازقسمت مرکزي را دارد.
در اثر عوامل ژنتیکی یا فرسودگی ناشی از کار هاي سنگین و نامناسب بدنی، پارگی هاي بسیار ظریفی در لایه محیطی دیسک ایجاد می شود و این لایه محافظ استحکام خود را از دست می دهد. در این صورت اگر فشاري به دیسک وارد شود، هسته مرکزي با انتقال فشار به لایه محیطی باعث تشدید پارگی آن و بیرون زدن هسته مرکزي از آن می شود. به این حالت فتق دیسک گفته می شود که به پارگی دیسک هم معروف است.
از آنجا که ریشه هاي عصب سیاتیک ازکنار دیسک عبور می کنند، قطعه خارج شده از دیسک، ممکن است بهآن فشار بیاورد و باعث احساس گزگز، مورمور، بی حسی، خواب رفتگی ودر نهایت درد پا شود. بنابراین دررفتگی یا فتق دیسک به حالتی گفته می شود که هسته مرکزي از لایه محیطی بیرون زده باشد.
ديسک سالم
(annulus) يک ديسک سالم حالت اسفنجی در اطراف در مرکز دارد. ديسک سالم (nucleus) و ژله مانند به مهره هاي بالائي و پائيني خود اجازه ميدهد که به راحتی جلو و عقب رفته و چرخش کند.
ديسک آسيب ديده
١. بر اثر صدمات مکرر و طرز استفاده نادرست از بدن، (مانند درست ننشستن افراد هنگام کار در پشت ميز کار يا کامپيوتر و يا درست ننشستن هنگام مطالعه اين مقاله ! ) ديسک کمر به مرور تحليل ميرود و آسيب پذيرتر ميشود.
٢. بر اثر صدمات جدي و شديد مانند زمين خوردن، سانحه رانندگي و صدمات ورزشي پديد مي آيد و جدي تر از حالت اول ميباشد.
⭕️عامل‌های خطر فتق دیسک گردن و کمر
■سن: اکثر موارد فتق دیسک کمر و گردن در بازه سنی ۳۰ تا ۵۰ سال و در نتیجه فرسایش ناشی از بالا رفتن سن رخ میدهد. بااین حال فتق دیسک در سنین بالای ۵۰ سال شیوع کمتری دارد، چون مایع کمتری درون دیسک وجود دارد تا به بیرون رانده شود.
■چاقی: افزایش وزن فشار روی دیسک را افزایش میدهد.
■شغل: اشتغال در حرفه‌هایی که انجام فعالیت‌های فیزیکی و وظایفی چون بلند کردن، فشار دادن، کشیدن و چرخاندن را ایجاب میکند، همچنین شغل های سبک و بدون فعالیت نشستنهای طولانی مدت پشت میز فشار روی دیسک کمر و گردن را افزایش میدهد.
■فعالیت فیزیکی کم: افرادی که فعالیت فیزیکی چندانی ندارند، به علت کمر درد قادر نیستند به خوبی از عهده انجام نیازهای فیزیکی‌شان بربیایند.
⬅️دلایل
👈🏻لخته خون در ناحیه انتهای ستون فقرات
👈🏻فاصله افتادن بین مهره ها
👈🏻در رفتن لگن پا
👈🏻انحراف ستون فقرات
👈🏻تنگی کانال
برخی موارد یبوست نیز سبب کمردرد میشود.
⭕️ در برخی موارد که مشکلات لخته خون سبب کمر درد می گردد، می بایست توسط ترکیبات گیاهی هم چون: فلفل قرمز.ابن سعود.غبیرا. نسبت به پاکسازی اقدام کرد.
⭕️ اعمال مفیدی مانند: چرب کردن کمر با روغن بنفشه پایه زیتون سبب گرمای کمر می گردد.
⭕️ حجامت انتهای ستون فقرات بسیار تاثیرگذار خواهد بود تا رسوبات و لخته های خون احتمالی خارج گردد.
⭕️ در صورتی که عارضه لخته خون موجود نباشد، بایستی از طریق علاج یدوای نسبت به جا انداختن لگن و یا تنظیم مهره ها توسط شخص متخصص و ماهر در این زمینه اقدام نمود.
⭕️ در طول مدت درمان،دوش آب داغ و پشت به آفتاب نشستن هنگام طلوع،بسیار کمک کننده می باشد.
دیسک
🔴 مواد غذایی مفید برای درمان دیسک کمر
🔸 زنجبیل
🔸 نعنا
🔸 چای سبز
🔸 سیر
🔸 پای مرغ
✅ توصیه هایی برای بیماران مبتلا به دیسک کمر
✅👈🏻فیزیوتراپی از تکنیک های مختلف برای درمان و کاهش علائم دیسک کمر استفاده می کند. فیزیوتراپیست با آموزش انجام تمرین های حرکتی تقویتی به بیمار جهت جلوگیری از ایجاد درد کمک میکند. هدف نهایی این روش های درمانی، ایجاد آگاهی مناسب برای بیمار جهت انتخاب یک سبک زندگی بدون درد و پیش گیری از قرار گرفتن در موقعیت های آسیب زا می باشد.
✅👈🏻برنامه درمانی فیزیوتراپی اغلب با روش های درمانی غیر فعال شروع شده و هنگامی که بدن به میزانی از بهبودی رسید، روش های درمانی فعال برای تقویت بدن و پیش گیری از عود مجدد درد شروع خواهد شد.
✅ روش های درمان غیر فعال
✅👈🏻ماساژ بافت
استفاده ترکیبی از گرما و سرما درمانی به درمان علائم دیسک کمر کمک کند. فیزیوتراپیست می تواند از گرما برای افزایش جریان خون به نواحی کاهش چرخش خون و در نتیجه باعث کاهش التهاب،
✅👈🏻آب درمانی
آب درمانی می تواند به آرامی درد بیمار را کاهش داده و عضلات را ریلکس کند. آب درمانی میتواند شامل نشستن در وان و دوش گرفتن با آب گرم باشد.
✅👈🏻تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS)
دستگاه تحریک الکتریکی عصب از روی پوست از الکتریسیته جاری به منظور تحریک عضلات استفاده می کند. این روش درمانی می تواند اسپاسم عضله را کاهش داده وسبب آزاد سازی اندورفین به عنوان یک مسکن طبیعی درد در بدن انسان شود.
✅👈🏻کشش
در این روش با کشش آرام، استخوان ها از هم فاصله گرفته و به این ترتیب فتق دیسک کاهش پیدا می کند. هدف از کشش، کاهش تاثیرات ناشی از جاذبه بر ستون فقرات میباشد.
✅ روش های درمان فعال
✅👈🏻ایجاد ثبات در عضلات مرکزی بدن
عضلات مرکزی در قسمت شکم به عضلات کمر برای حمایت از ستون فقرات کمک می کنند. ضعف عضلات مرکزی بدن سبب افزایش فشار به عضلات کمر وارد می شود. فیزیوتراپیست آموزش های لازم را در ارتباط با تمرین های تقویتی و تثبیت کننده عضلات مرکزی به بیمار میدهد.
✅👈🏻تمرین های انعطاف پذیری
تکنیک های مناسب کشش و انعطاف پذیری و انجام تمرین های ایروبیک و تقویتی با از بین بردن سفتی ایجاد شده در عضلات کمک سبب بهبود دیسک کمر میشوند.
✅👈🏻تمرین در آب
تمرین درآب
انجام تمرین های حرکتی در آب شامل ایروبیک می تواند به بهبود وضعیت بدن بیمار بدون وارد شدن فشار کمک کند.
✅👈🏻تمرین های تقویتی عضله
داشتن عضلات قوی می تواند از ستون فقرات حمایت و از دیسک کمر پیشگیری و در صورت ایجاد درد آن را کاهش دهد.
بیماری دیسک کمر بیشتر در چه افرادی دیده میشود؟ آیا ژنتیک نقش موثری در ایجاد آن دارد یا نه؟
بیماری دیسک کمر معمولا از دهه سوم به بعد ایجاد میشود، البته در زنان جوان، دیسک جوانی هم دیده میشود، ولی بسیار نادر است. قابل ذکر است که دیسک جوانی در مهره‌های کمر ایجاد نمی‌شود و در مهره‌های پشتی (قسمت بالای مهره‌های کمری) در اثر ضربه اتفاق می افتد و با توجه به اینکه در حدود سن۲۰ سالگی پدیده پیر شدن برای دیسک وجود ندارد و به اصطلاح دژنره نشده است و از سن ۲۰ سالگی به بعد کم کم آب دیسک‌ها کم میشود و امکان شکننده شدن آنها و ترک‌های موجود بیشتر میشود.
هر چه سن بالاتر رود، احتمال پیدا شدن دیسک زیادتر میشود. عوامل ژنتیکی نیز در پیدایش دیسک مطرح میباشد که در مواردی ممکن است تاثیرگذار باشد.
راه هاي درمان چیست؟
۸۰-۹۰% مبتلایان به دررفتگی حاد دیسک کمري بدون جراحی درمان می شوند. پزشک شما اغلب درمان را با روش هاي غیر جراحی
شروع می کند. در صورت عدم بهبود درد پس از خاتمه درمان هاي غیر جراحی و مزمن شدن درد به شکلی که زندگی روزمره مختل شده باشد باید به فکر جراحی بود.
اگرچه در مواردي که ضعف پا بسیار شدید شده باشد ممکن است جراحی نتواند قدرت اولیه را به پاي بیمار برگرداند، اما با این عمل درد از بین می رود و از پیشرفت ضعف پا نیز جلوگیري میشود. جراحی دیسکر در بیمارانی مفید است که درد سیاتیک آنها بیشتر از کمر درد باشد.
در این نوع بیماران میزان موفقیت عمل و بهبود بیمار بیش از % ۹۰ است. اما در بیمارانی که کمر درد شدیدتر از درد سیاتیک است وضع فرق می کند. این بیماران ممکن است به بیماریهاي دیگر ستون فقرات مانند آرتروز، سرخوردگی مهره و تنگی کانال دچار شده باشند. در این بیماران براي رسیدن به نتیجه مطلوب باید از روشهاي دیگر جراحی مانند فیکس کردن و پلاتین گذاري همراه با جراحی دیسک استفاده کرد.
داروها و مهار درد
داروهایی که براي کم کردن درد بکار می روند، مسکن نام دارند. ازداروهایی مانند استامینوفن، ایبوبروفن، ناپروکسن، آسپیرین و در موارد شدید از مخدرها می توان به این منظور استفاده کرد. گاهی پزشک براي شما از شل کننده هاي عضلانی نیز استفاده می کند. بخاطر داشته باشید که استفاده بیش از حد از این داروها یا ترکیب تعداد زیادي از آنها نه تنها بهبود شما را تسریع نمی کند بلکه ممکن است عوارض شدیدي به همراه داشته باشد.
تمام داروها باید تحت نظر پزشک استفاده شوند. شما باید تمام داروهایی را که براي بیماري هاي دیگر استفاده می کنید به پزشک خود
اطلاع دهید. وي همچنین باید از تاثیرات داروها بر روي شما آگاه باشد.
داروهاي ضد التهاب غیر کورتونی
این داروها داروهاي مسکنی هستند که علاوه بر کاهش درد موجب کاهش تورم و التهاب ناشی از دررفتگی دیسک می شوند. آسپیرین،
ایبوبروفن، ناپروکسن و سلکسیب از جمله این داروها هستند. عوارض مهم این داروها که باید مراقب آن باشید مشکل معده و خونریزي است. استفاده از این داروها بخصوص زمانی که باید به صورت طولانی مصرف شوند باید تحت نظر پزشک باشد.
داروهاي کورتونی
داروهاي دیگري که به عنوان ضد التهاب استفاده می شوند، کورتون ها هستند. پردنیزولون، متیل پردنیزولون، بتامتازون و دگزامتازون از جمله این داروها محسوب می شوند. این داروها در کنترل التهاب و کاهش دردبسیار مؤثر هستند اما بدلیل عوارض نامطلوبی که ایجاد می کنند، فقط براي کنترل دردهاي مقاوم و شدید بکار گرفته می شوند. حتما در مورد سود و زیان مصرف این داروها با پزشک خود مشورت کنید.
توجه در بلند کردن وزنه یا اجسام سنگين از روي زمين
١- هنگاميکه ميخواهيد وزنه اي را بلند کنيد، کمر خود را صاف نگه داشته و در عوض زانوهای خود را خم کنيد.
٢- وزنه را هر چه نزديک نزديکتر به بدن خود نگهداريد، بهتر است.
٣- بلند کردن و چرخش کمر در يک زمان ميتواند باعث آسيب ديدگي جدي مهره ها و ديسک شود.
