Food safety and safety
برای برخورداری از تغذیه مناسب علاوه بر اینکه لازم است به میزان لازم و کافی از مواد غذایبی استفاده كنیم، باید بهداشت مواد غذایی را نیز رعایت کنیم تا کارابی لازم برای حفظ سلامت بدن حاصل شود و از ابتلا به بیماریهای مختلف مان ند مسمومیتها و بیماریهای انگلی در امان بمانیم.
بیشترین آلودگی در مواد غذای ی بر اثر بی احتیاطیدر مراحل فراوری، تولید، نگهداری، حمل و نقل و عرضه مواد غذای ی ایجاد میشود. از این رو اطلاع داشتن از اصول نگهداری صحیح مواد غذای ی و مشخصات و برچسب مواد غذای ی می تواند به
استفاده از مواد غذای ی سالم کمک کند.
اصول بهداشتی در جلوگیری از آلودگی و فساد مواد غذایی
اصول و موازین بهداشتی،انجام یک سری اعمال در کلیه مراحل از تهیه و تولید نا مصرف مواد غذاییاست که از آلودگی و فساد مواد غذای جلوگیری می کند. این اصول عبارت اند از:
۱٫رعایت بهداشت فردی افراد مؤثر در فرآیند توليد غذا
برای افراد شاغل در مکانهای تهیه، تولید و توزيع غذا، داشتن کارت بهداشت و رعایت بهداشت فردی از اهمیت بسزای ی برخوردار است. از جمله نکات بهداشت فردی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوشیدن لباس تمیز و پوشاندن موی سر
- نداشتن زیورا
- پوشاندن بینی و دهان هنگام عطسه و سرفه
- پوشش بهداشتی بر روی خراشها و زخمهای دست و انگشتان
- شست وشوی صحیح دستها قبل از کار
- کوتاه نگهداشتن ناخنها و در صورت امكان استفاده از دستکش بهداشتی
۲٫رعایت بهداشت مواد غذایی از تهیه تا مصرف
پایش و مراقبت بهداشتی مواد غذایی در کليه مراحل تهيه، حمل و نقل، وسایل حمل و نقل، نگه داری، دستگاه های سرمازا، ظروف نگهداری و طبخ، عرضه و فروش، آماده کردن برای مصرف و حتی هنگام مصرف ضروری است. برای نمونه برای سالم بودن غذا در مرحله طبخ و نگهداری توجه به نکات زیرلازم است :
- پختن كامل غذا؛ زمانی بخت غذا کامل است که تمام قسمتهای آن حداقل ۷۰ درجه سانتی گراد حرارت دیده باشد.
- نگهداری غذا ب صورت داغ یا سرد؛ غذاباید به صورت کاملا داغ ۷۰ درجه سانتی گراد به بالاو یا کاملا سرد زیر ۱۰ درجه سانتی گراد نگهداری شود تا به مدت طولانی سالم بماند.
بیشتر بدانید
پرتودهي غذاها فرایندی است شامل فراوری غذاها با امواج نامرئی انرژی، که باعث از بین رفتن میکروارگانیسم هامی شود. پرتودهی باعث افزایش عمر غذاها در قفسه و مانع از گسترش میکروارگانیسم ها به خصوص در غذاهای با خطر بالای فساد مان ند گوشت می شود. هرچند برخی از طرفداران محیط زیست و گروه های مصرف کننده در این مورد نگرانیهایی را مطرح کرده اند، ولی پرتودهی غذا در حال حاضر دربیش از ۴۰ کشور رایج است.
۳٫رعایت بهداشت محیط
رعایت بهداشت محیط در محل تهیه، تولید، توزيع و نگهداری مواد غذای ی مسئله بسیار مهمی در تأمین سلامت و ايمنی غذا است و از اصول آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– تهیه آب سالم و کافی
– دفع صحیح زباله و مواد دفعي
– مبارزه با حشرات و جوندگان ناقل بیماری
– پیشگیری از ورود گرد و غبار و مواد خارجی در غذا
بهداشت
فساد مواد غذایی چیست و عوامل ایجاد آن کدام اند؟
زمانی که یک ماده غذای ی از نظر رنگ، بو، طعم و مزه تغییراتی شود و ارزش غذایی آن از بین برود یا کاهش یابد، می گوییم ماده غذایی دچار فساد شده است. این تغی یرات میتواند به وسیله حمله یا رشد فیزیکی و بیوشیمیابی ناشی از ترکیبات تشکیل دهنده
باکتریها، قارج ها و کبکها با واکنش شيميایی غذا ایجاد شود.
طور کلی چهاره دسته از عوامل زیر سبب ایجاد فساد در مواد غذایی میشوند:
۱٫عوامل شیمیایی (افزودنیها، موادشیمیایی و…)
این عوامل گاهی به طور ناخواسته مواد غذای ی را آلوده می کنند مثل استفاده غیر مجاز از سموم دفع آفات نباتی یا حشره کشها در هنگام کاشت.
۲٫عوامل بیولوژیکی (میکروبها، انگل ها، حشرات و جوندگان)
حشرات موذی از جمله سوسکهای خانگی که به سوسری معروف اند می توانند به وسیله کرک، ترشحات دهان و مدفوع، میکروبها را از منابع آلوده به مواد غذایي منتقل کن ند. بهترین شیوه مبارزه با مگس، سوسک و امثال آنها نظافت مداوم محیط، نصب در و پنجره های توری، سرپوشیده نگه داشتن مجاری فاضلاب و دفع به موقع زباله است.
۳٫عوامل فيزیكي (نور، حرارت، رطوبت، زمانو..)
برای نمونه اگر درجه حرارت محیط برایماده غذایی مناسب نباشد، بافت آن بافت و نوع تخریب شده یا تغی یرات نامطلوب در ماده غذایی ایجاد میشود. به همین دلیل لازم است مواد غذایی فاسدشدنی در یخچال نگهداری شوند.
۴٫عوامل مکانیکی(ضربه دیدن)
برای نمونه درمیوه های ضربه دیده، با گذشت زمان، از محل نقاط آسیب دیده، کپک ها و باکتریها به درون میوه نفوذ آلودگی ناشی از عوامل مکانیکی است. در موقع پوست آنها توجه کرد که لهیده، لکه دار و صدمه خورده نباشد، سپس آنها را در محل خنک نسبتا تاریک نگهداری کرد.
بیماریهای ناشی از غذا
بر اساس گزارشهای سازمان بین المللی، در حال حاضر بیماریهای ناشی از مصرف غذاهای آلوده یکی از مهم ترین مشکلات بهداشتی جوامع بشری به ویژه در کشورهای در حال توسعه و محروم است که باعث کاهش توسعه انسانی و همچنین کاهش بهرهوری افراد در این کشورها میشود.
دلایل ابتلای افراد به بیماریهای غذازاد
بیماریهای غذازاد یا بیماریهای ناشی از غذا، بیماری هایی هستند که به عللی از جمله پایین بودن سطح بهداشت فردی یا بهداشت محیط، عدم دسترسی به آب سالم در بعضی از مناطق یا استفاده از غذا، فرآوری نامناسب غذا، گسترش استفاده از غذاهای خیابانی و نبودن نظارت آماده، مخلوط شدن فاضلابهای خانگی و صنعنی با آب کشاورزی، نامناسب وبی رویه از آفت کشها وسموم دفع آفات در کشاورزی، شرایط نامناسب نگهداری بعضی از محصولات مان ند غلانت، دانه های روغنی، حبوبات و برخی از میوه های خشک و نیز به دلیل باقی ماندن مناسب بر آنها، غذاهای داروهای دامی در محصولات گوشتی و فرآورده های شیری ایجاد میشوند.
توصیه های خود مراقبتی برای داشتن تغذیه سالم، ایمن و بهداشتی
- در انتخاب و مصرف مواد غذایی به دو اصل تنوع و اعتدال توجه کنید.
- وزن خود را در حد متعادل حفظ کنید.
- دریافت فیبر غذایی روزانه را افزایش دهید.
- مصرف شیر، ماست و پنیر کم چرب کمتر از ۲/۵ درصد را در برنامه روزانه افزایش دهید.
- مصرف چربی و روغن خود را در حد امکان کم کنید.
- در مصرف گوشت و فرآاورده های آن دقت کنید.
- مصرف قند، شکر، شیرینی و شکلات را محدود کنید .
- نمک کمتر مصرف کنید و از نمک بد دار استفاده کنید.
- به میزان کافی آب سالم و پاكيزه در طول روز بنوشيد.
- هنگام طبخ و مصرف مواد غذایی، بهداشت فردی را رعایت کنید.
- هنگام تهیه مواد غذایی به استانداردهای سلامت آن نوجه کنید.
- برای نگهداری مواد غذایی بسته بندی شده به دستورات روی برچسب غذای ی توجه کنید.
- برای نگهداری مواد غذایی پخته شده در يخچال از ظروف دربسته یا روکش دار استفاده کنید.
- غذاهای آماده را از محلهای ی که اصول بهداشتی را رعایت می کنند تهیه کنید.
- مصرف غذاهای آماده و بسته بندی شده را به حداقل ممکن برسانید.
