درباره ما متفکر نما های چیره دست !

من امروز از زندگی و برای زندگی می‌نویسم؛ برای همه‌ی انسان‌ها و تغییرات پیش آمده در جهانِ انسانی.

تغییراتی جدید که ما تا به امروز به این شکل تجربه نکرده بودیم. تفاوت عمده‌ی بین طاعون در دوران گذشته و اپیدمی امروزی، وجود مستمر تکنولوژی در زندگی ما هست.

تکنولوژی به حدی در زندگی ما رخنه کرده که حتی در نگارش این متن بی‌تاثیر نبوده و من، برای یک ربات هوش‌مند صحبت می‌کنم و او حرف‌هایم را به نوشته تبدیل می‌کند.

فی‌الحال بحث خود را این‌گونه شروع می‌کنم: هر آنچه ما تا به امروز ذخیره کرده‌ایم، نوشته‌ایم، بیان کرده‌ایم، شنیده‌ایم، ساخته‌ایم، تخریب کرده‌ایم و همه و همه‌ی آنها اگر دارای کارایی بودند، شکل خواسته‌های ما بدین‌سان نبود و دغدغه‌های ما متفاوت از شمایل فعلی بود.

باید کرونا را به عنوان یک هدیه و یک تلنگر کاملاً جدی بنگریم.

اگر تصور کنیم که این پدیده یک اتفاق کوچک بوده و جهان مجدداً و بدون تغییر می‌تواند به همان روال عادی خود بازگردد و میان هر آنچه که تا به حال از سر گذرانده ایم صرفاً وقفه‌ای افتاده و دوباره پس از پایان این پدیده به جریان خود ادامه خواهد داد، همین جا نظر مخالف خودم را اعلام می‌کنم.

ما یا دگرگونی همه‌چیز را قبول می کنیم یا سر جنگ و مخالفت برداشته و سنگ روی سنگ می‌گذاریم؟

رودخانه‌ای که امروز من پا به درون آن می‌گذارم، همان رودخانه دیروز نیست؛ چه بسا که من هم همان انسان دیروز نیستم و لحظه‌ی پیش دیگر گذشته و باید قبول کرد که جهان با تمامی زیباییِ خود، هر لحظه تسلیم دربرابر تغییر است.

پس ما چگونه می‌توانیم در برابر تغییری به این بزرگی حفاظ‌های ذهن‌مان را بسته نگه‌ داریم؟ من به عنوان یک انسان، از شما به عنوان یک انسان – که این متن را می خواند – سوالی دارم:

آسیب این پافشاری را در خود و طبیعت نظاره‌گر نبوده‌ایم؟

عده‌ای همیشه بوده‌اند که فقط ساز مخالف می‌زنند.

یعنی ناراضی از هر آنچه که بیان می‌شود و هر آنچه که اتفاق می‌افتد، تنها این جملات ورد زبان‌شان است:

“حال من خوش نیست. من لذت نمی‌برم. هیچ چیز قرار نیست اتفاق بیفتد. تمام صحبت‌های شما ، بازی‌ها و مسخره‌بازی‌ ساخته‌ی ذهن خودتان است”

سوال من این است که اگر ما این‌قدر نگاه مایوسانه‌ای داریم و نام این ناامیدی را واقع‌گرایی می‌گذاریم، پس چگونه هنوز زنده هستیم و می‌توانیم نفس بکشیم؟ مخالف تمام این نظرهای مایوسانه هستم زیرا مطمئنم هر روز که ما خورشید را می‌بینیم، امیدی تازه در قلب ما جوانه می‌زند و هر روز این فرکانس بالا در جهان را احساس می‌کنیم که می‌تواند اتفاق‌های خوبی هم بی‌افتد.

اما سوال دیگر این است که چگونه می‌توانیم این فرکانس را نادیده بگیریم و چرا؟ قطعاً من هم همانند دیگری انسانی هستم با گوشت، پوست و استخوان و از کودکی‌ام خاطراتی دارم و همانند دیگران دارای تجربیاتی انسانی هستم. سرانجام این حرف‌ها به جدایی روز به روز بیشتر من از تو رسیده است.

لحظه‌ای درنگ و برگشت به همان نقطه‌ی جدایی برای فهمیدن این‌ مساله که چه بر سر ما آمده است، درد را دوا می‌کند.

قرار است من بارها و بارها این جمله را تکرار کنم که جهان در حال دگرگونی است و «من» هم نیاز به دگرگونی و «ما» شدن دارد. کرونا آمد و ما متوجه شدیم که دیگر “منم منم کردن‌ها” جواب نمی‌دهد و زمانی می‌توانیم کاری را بهتر به انجام برسانیم که ما باشیم.

ما در انقلاب تکنولوژی به سر می بریم. حال این سوال پیش می‌آید که چقدر از ما انسانها با شرایط سازگار بوده‌ایم، یعنی توانسته‌ایم از آن‌چه که تولید کرده‌ایم، استفاده کنیم و جدا از مصرف‌کننده بودن و صرفاً استفاده‌کردن، چقدر تولیدکننده بودیم و توانسته‌ایم چیزی به جهان بی‌افزاییم؟

چه چیزهایی خوراک گوش و دهان و ذهن ما بوده و چه چیزهایی خروجیِ این ورودی‌ها‌؟ من روزی در خانه‌ای کاملاً نوساخت با تجهیزات امروزی از پنجره‌ی آشپزخانه به بیرون نگاه می‌کردم و مردی را دیدم که مشغول چوپانی گله خود بود و در یک دستش چوب و در دست دیگرش موبایل جای گرفته بود.

این تصویر انسانی است از انقلاب کشاورزی با ابزارهای انقلاب تکنولوژی.

چه مشکلی پیش می آید اگر من از این موبایل که ثانیه‌های بسیار و انرژی‌های بسیاری برای ساختش صرف شده به شکلی باکیفیت و آن‌طور که خود آرام هستم و لذت می‌برم استفاده کنم؟

کسی می‌گوید این‌ها قرار است زندگی ما را نابود کند. زندگی ما را هیچ‌کس به جز خودمان – که در حال فرار از درونیات خودمان است – نمی‌تواند به نابودی بکشاند.

*برای تئاتر*

نسل جوان ما به این سوال‌ها فکر می‌کنند: “آینده تئاتر چه می‌شود؟ چه کسی پاسخگوی ضربات اقتصادی وارد شده می‌باشد؟ ما باید چه کنیم؟” بهتر نیست قبل از هر چیز به این سوال پاسخ دهیم: “در این دگرگونی عظیم آیا شکل نگرانی‌های ما نباید دگرگون شود؟”

آیا سوال‌هایی که ما تا به امروز داشته‌ایم نباید دگرگون شوند؟ اگر قرار بود که سوالات و جواب‌های گذشتگان در دنیای امروزی پاسخ‌گو باشد که امروزه احوالات جهانیان بدین‌سان نبود.

کرونا امر می‌کند که دست‌کش بپوش و ماسک بزن. صحبت کردن تو را به کجا رساند؟ کرونا آمد که ما این مساله را متوجه شویم؛ اما تنها خرید الکل و دستمال کاغذی را جدی در نظر گرفتیم و حتی ثانیه‌ای به جهان درون خود سفر نکردیم و از خودمان نپرسیدیم که چرا؟ چرا انسان‌های متعددی مردند؟ اگر مدام همان سوال‌هایی را بپرسیم که پیش از این هم پرسیده‌ایم، پس کاملاً طبیعی‌ست که در آینده مجدداً به همان‌ جواب‌های گذشته برسیم.

این رویه ما را با تصویر جدیدی روبه‌رو نخواهد کرد. پیشنهاد می‌کنم که به درون خودمان سفر کنیم و با حضور در جریان، ناظر خود باشیم.

ما دیگر قابلیت تفکیک صحیح و غلط را نداریم.

تمام نظام‌های اجتماعی و فکری متفاوتی هم که تا به امروز بنا شده است، کاری را پیش نبرده‌اند؛ زیرا می‌خواستند دیگری را تغییر دهند.

متعدد بودند کسانی که به ما تلنگر زدند که “جهان به تمامی ، درونِ خود است “ و باز هم این را فقط در شعرها و کتاب‌ها با ادبیات متفاوت گفتیم و خواندیم.

حال این سوال را به‌طور جدی از خود بپرسیم که جایگاه عشق در ارتباطات ما چقدر است ؟ ما که خواستار ملایمت هستیم چقدر از خود انعطاف نشان داده‌ایم؟ هم‌اکنون باید دست از این روش مرسوم بکشیم وگرنه مشخص است با این‌گونه پیشروی‌ها فقط جنگ بیشتری راه می‌اندازیم.

هر کسی در هر مکان و زمان و احساس و سطح دانشی که در زندگی‌اش قرار دارد بهترین خودش است.

او به زیباترین شکل که می‌تواند خودش را به جهان عرضه می‌کند؛ اما ما می‌خواهیم بگوییم که “من صحیح هستم و تو اشتباه”.

همه‌ی عناصر جهان به همان شکلی که هستند حضور پیدا می‌کنند. حاضر و ساکت و ناظر بر اعمال خود بودن آرامشی گسترده و خلاقیتی بی‌انتها نصیب‌مان می‌کند.

جهان دیگر نیاز به هرآنچه که حقیقت ما هست به شکلی خلاقانه‌ دارد.