له شدگی عضلات(سندرم کمپارتمان)

Compartment Syndrome

سندرم کمپارتمان

مهمترین علل ایجاد سندرم کمپارتمان عبارتند از

• شکستگی

• کوبیدگی و له شدگی عضله بدنبال ضربه شدید به عضله یا ماندن زیر آوار

• کاهش شدید جریان خون به اندام و سپس برگشت جریان خون. مثلا کسی که به علت مصرف مواد مخدر یا الکل مدت زیادی روی یک اندام بدون حرکت بخوابد. این وضعیت موجب کاهش جریان خون به اندام میشود. با تغییر وضعیت بیمار خون مجدداً به اندام میرسد. به علت آسیب بافتی که در مدت افتادن روی اندام بوجود آمده است، برگشت مجدد جریان خون به آن موجب ترشح مایع میان بافتی به داخل بافت نرم اندام شده که فشار بافت را بالا میبرد.

• مصرف کورتیکوستروئید

• بستن محکم دور اندام با باند یا گچ

علائم سندرم کمپارتمان

مهم ترین علامت سندرم کمپارتمان درد است. مشکل اینجاست که ضربه ای که به اندام وارد میشود چه موجب شکستگی و یا آسیب دیگر بافتی شود، خود این شکستگی یا آسیب، دردناک است حتی اگر سندرم کمپارتمان ایجاد نشود. به همین خاطر ممکن است پرسنل پزشکی درد اندام بیمار را فقط مربوط به شکستگی یا آسیب بافتی بدانند و به فکر سندرم کمپارتمان نباشند.
با این حال درد سندرم کمپارتمان خصوصیاتی دارد که با درد ناشی از شکستگی یا آسیب بافتی متفاوت است.
خصوصیات این درد عبارتست از :

• شدت درد بیش از حد انتظار برای آسیب ایجاد شده یا شکستگی است

• شدت درد در عرض چند ساعت بیشتر میشود

• درد در تمام طول اندام احساس میشود

• درد گنگ و منتشر است

• درد با مسکن های معمولی کم نمیشود

• درد اگر در ساق باشد با حرکت مچ پا شدیدتر میشود

علائم دیگر سندرم کمپارتمان

• احساس نشدن نبض شریانی

• تاخیر در پر شدن مویرگی Capillary refill

• رنگ پریدگی و سردی اندام

• احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در اندام و کاهش حس لمس

• حرکات انگشتان بصورت اکتیو ( حرکاتی که با اراده بیمار و به توسط او انجام میشود) وجود ندارد

• حرکات پاسیو انگشتان دردناک است. اگر انگشتان را در جهتی حرکت دهیم که عضلات کمپارتمان کشیده شوند درد بیمار افزایش میابد.

• اندام متورم و سفت میشود

میتوان با وسایل بخصوصی فشار داخل بافتی را اندازه گیری کرده تا اگر از حد مشخصی بیشتر باشد تشخیص سندروم کمپارتمان قطعی شود.

طریقه درمان سندرم کمپارتمان

به محض شک به این وضعیت باید سریع به پزشک مراجعه کرد.

در مدت رسیدن تا پزشک باید :

• بیمار را دراز کرده و اندام وی را از سطح قلبش بالاتر گرفت

• اگر مفاصل در حالت خم شده هستند آنها را باز کرد.

• اگر بانداژ محکمی دور اندام وجود دارد آن را باز کرد

بعد از اینکه بیمار به پزشک رسید اقدامات زیر انجام میشود:

• اگر اندام بیمار در گچ باشد پزشک معالج آنرا خارج میکند تا از طریق گچ فشاری به اندام وارد نشود.

• سپس استخوان های شکسته شده را بطور موقت جااندازی میکند تا از طریق آنها فشاری به عروق وارد نشود.

• اگر اقدامات فوق در عرض نیم ساعت وضعیت عروقی بیمار را بهبود ندهد نیاز به عمل جراحی وجود دارد.

در عمل جراحی، پزشک معالج فاشیای دور عضلات را پاره میکند که این کار اجازه میدهد تا فضای بسته کمپارتمان تبدیل به یک فضای باز شده و فشار داخل آن کم شود (فاشیاتومی).

اگر در درمان، کوتاهی یا تاخیری صورت گیرد و فشار داخل کمپارتمان مدت زیادی بالا بماند، بیمار دچار گانگرن (سیاه شدن) اندام می شود.

کانتراکچر ایسکمی ولکمن

عدم درمان به موقع سندرم کمپارتمنت باعث کانتراکچر ایسکمی ولکمن می گردد که در این موارد مشکلات شدید اعصاب محیطی، عضلات و مفاصل برای بیمار ایجاد می شود. کانتراکچر یا جمع شدگی ایسکمی ولکمن در نواحی عضلات جلویی ساق پا و عضلات خم کننده ساعد شایع تر است.

بیشتر بدانیم:

گرفتگی عضلات

درد عضلات و علت های آن

اتروفی عضلات