شاخص توده ی بدنی
BMI
BMI یا شاخص توده ی بدنی
شاخص توده بدنی (BMI) اندازه گیری چربی بدن براساس وزن و قد افراد است و برای اکثر مردان و زنان بالغ بالاتر از ۲۰ سال کاربرد دارد. برای کودکان بالای دو سال، BMI نسبی بهترین روش ارزیابی چربی بدن است.
BMI چربی بدن را به طور دقیق اندازه گیری نمی کند. با این حال، تحقیقات نشان می دهد که شاخص توده بدنی با روش های اندازه گیری دقیق چربی بدن مانند سنجش وزن زیر آب و سنجش تراکم استخوان (DXA) شباهت زیادی دارد و یک جایگزین ارزان و آسان برای آن ها است.
شاخص توده بدنی چیست
BMI یک ابزار غربالگری است که نشان می دهد فرد به نسبت قد خود کم وزن است، اضافه وزن دارد، چاق است و یا وزن مناسبی دارد.
اگر BMI فرد خارج از محدوده سالم BMI باشد، سلامتی اش به طور قابل توجهی در معرض خطر است.
مقادیر BMI مستقل از سن و جنس و برای هر سن و جنسی یکسان هستند. با این حال، BMI ممکن است با میزان متفاوت چاقی در هر جامعه ای به دلیل تفاوت های موجود در ژن افراد مطابقت نداشته باشد.
شاخص توده بدنی با استفاده از طبقه بندی وزنی استاندارد شناخته می شود.
خطرات مربوط به سلامتی مرتبط با افزایش BMI ماندگار هستند و تفسیر درجه بندی BMI در ارتباط با خطر ممکن است در جوامع مختلف متفاوت باشد. دو روش برای محاسبه BMI وجود دارد:
- استفاده از ماشین حساب BMI
- استفاده از نمودار BMI، ابتدا قد خود را در ستون سمت چپ پیدا کنید، سپس آن را به وزن خود که در نوار بالا نوشته شده است وصل کنید.
شماره ای که در جدول میان وزن و قد شما نوشته شده است، میزان BMI شما است.
موارد کار برد BMI
BMI به اندازهای دقیق نیست که به عنوان یک معیار پزشکی مورد استفاده باشد. با این حال، به عنوان ابزار غربالگری برای شناسایی مشکلات بالقوه مرتبط با اضافه وزن بزرگسالان از آن استفاده می شود.
یک فرد ممکن است شاخص توده بدنی بالایی داشته باشد، ولی برای تشخیص این که آیا اضافه وزن او خطرآفرین است یا خیر، پزشک نیاز به ارزیابی های بیشتر از جمله موارد زیر نیاز دارد:
- اندازه گیری ضخامت پوست
- ارزیابی رژیم غذایی
- فعالیت بدنی
- سابقه خانوادگی
- سایر غربالگری های پزشکی
مزایای داشتن وزن مناسب
- درد کمتر مفاصل و ماهیچه ها
- انرژی بیشتر و توانایی انجام فعالیت های بیشتر
- بهبود گردش مایعات بدن و بهبود فشار خون
- کاهش فشار بر قلب و گردش خون
- بهبود الگوی خواب
- کاهش تری گلیسیرید خون، قند خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲
- کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و برخی از سرطان ها
اضافه وزن کارکرد قلب را با مشکل روبرو می کند، همچنین باعث افزایش فشار خون و افزایش میزان کلسترول و تری گلیسیرید در خون می شود و سطح کلسترول (مفید) HDL را کاهش می دهد.
اضافه وزن می تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت در فرد شود.تغییر در سبک زندگی به شما کمک می کند ۳ تا ۵٪ کاهش وزن را تجربه کنید و بدین ترتیب در سطح قند خون، تری گلیسیرید و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ بهبود چشمگیری داشته باشید.
کاهش بیشتر وزن می تواند به کاهش فشار خون و بهبود کلسترول خون کمک کند.
فرمول محاسبه ی BMI
عبارت است از تقسیم وزن (کیلوگرم) بر قد (متر) به توان ۲. این شاخص تنها نشان دهنده سطح چربی بدن بوده و قادر به تشخیص میزان سلامت یا چاقی فرد نمی باشد. البته این روش قطعی نیست و معایبی نیز دارد.
مثلا به استخوان بندی و میزان عضله های فرد در این روش اهمیتی داده نمی شود، در حالی که همانطور که می دانیم ممکن است یک کیلوگرم عضله و یک کیلوگرم چربی وزن یکسانی داشته باشند، اما حجم عضله کمتر و چگالی آن بیش از چربی است.
هر عدد نشان دهنده ی چیست؟
برای اکثر بزرگسالان BMI ایده آل بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۵ تعریف شده است.
برای کودکان و نوجوانان که بین ۲ تا ۱۸ سال هستند، سن و جنسیت نیز علاوه بر قد و وزن در محاسبه شاخص توده بدنی دخیل می باشد
اگر BMI:
- زیر ۱۸.۵ باشد، شخص دچار کاهش وزن است.
- بین ۱۸.۵ و ۲۴.۹ باشد، شخص در بازه ی وزن سالم به سر می برد.
- بین ۲۵ و ۲۹.۹ باشد، شخص اضافه وزن دارد.
- بین ۳۰ و ۳۹.۹ باشد، شخص از چاقی مفرط رنج می برد.