علم و بدن

علائم روماتیسم مفصلی و درمان آن(۱۰ روش برای ورزش)

رماتیسم مفصلی

Rheumatoid arthritis

آرتریت روماتوئید روماتیسم مفصلی یک بیماري سیستمیک و مزمن می باشد.

شیوع این بیماري در جهان حدود یک درصد است و معمولاً نوجوانان سنین میانسالی و در دهه های اول- سوم تا پنجم بروز مینماید و در زنان شایعتر است.(نسبت زن به مرد در حدود ۳ به یک است.)

آرتریت روماتوئید مشخصاتی دارد که باعث تمایزان با سایر انواع آرتریتها (التهاب و درد مفاصل) میشود. بعنوان مثال آرتریت بصورت قرینهاست یعنی اگر یک زانو یا دست درگیر باشد به احتمال زیاد طرف مقابل نیز درگیر است.

 

شیوع و ژنتیک

میزان شیوع آرتریت روماتوئید، در حدود ۰٫۸درصد  در کل جمعیت است و زنان تقریبا سه برابر مردان مبتلا میشوند. میزان شیوع با بالا رفتن سن افزایش مییابد و تفاوت ابتلاي زنان و مردان در گروههاي سنی بالاتر، کم میشود.

شروع بیماري در دهههاي چهارم و پنجم زندگی شایع تر بوده، در ۸۰ درصد از کل بیماران، بین سنین ۳۵ و ۵۰ سالگی پدیدار میشود. میزان بروز آرتریت روماتوئید در زنان ۶۰ تا ۶۴ ساله، بیش از ۶ برابر زنان ۱۸ تا ۲۹ سالهاست. اطلاعات جدید حاکی از روند کاهش یابنده بروز آرتریت روماتوئید میباشد.

بررسی های خانوادگی، نشانگر نوعی استعداد ژنتیکی هستند. به عنوان مثال، بستگان درجه یک افراد مبتلا (که بیماري آنها همراه با وجود آنتی بادي فاکتور روماتویید یا لاتکس است) ۴ برابر میزان مورد انتظار، دچار آرتریت روماتوئید شدید میشوند. در حدود ۱۰ ٪ بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید داراي یک خویشاوند درجه اول مبتلا هستند.

رماتیسم مفصلی

نشانه ها

در آغاز، ممکن است لوکالیزه کردن درد، تورم و حساسیت در لمس، به سختی امکان پذیر باشد. درد در مفاصل درگیر و تشدید در اثر حرکت، شایع ترین تظاهرات آرتریت روماتوئید تثبیت شده میباشد. الگوي درگیري مفصلی هماهنگ است، اما همیشه با درجه التهاب ظاهر شده، مطابقت نمیکند.

خشکی عمومی شایع است و معمولا پس از دورههاي بی حرکتی، به بیشترین حد خود میرسد، خشکی صبحگاهی با مدتی بیش از یک ساعت تظاهري تقریبا تغییر ناپذیر از آرتریت التهابی است و ممکن است در افتراق آن از انواع متعدد بیماريهاي مفصلی غیر التهابی، کمک کننده باشد.

در مجموع نشانه های آرتریت روماتوئید از این قرار اند:

  • سفتی صبحگاهی مفاصل
  • تورم مفاصل
  • درد مفصلی
  • ضعف و خستگی
  • ندولهاي روماتوئید

رماتیسم مفصلی

عملکرد

سینوویت مزمن التهابی است که اکثرا مفاصل را درگیر میکند و باعث تخریب غضروف و ایجاد ضایعات استخوانی میشود. آرتریت روماتیسم مفصلی مشخصاتی دارد که باعث تمایز آن با سایر انواع آرتریتها (التهاب مفاصل) میشود. بعنوان مثال آرتریت بصورت قرینهاست یعنی اگر یک زانو یا دست درگیر باشد به احتمال زیاد طرف مقابل نیز درگیر است.

مفاصل درگیر مفاصل متاکارپوفالنژیال، متاتارسوفالنژیال، مچ دست و مفاصل بین بندانگشتی اول هستند. در برخی بیماران بیماري از شدت کمی برخوردار بوده و با حداقل ضایعات مفصلی، در مدتی کوتاه همراه میباشد، در برخی دیگر ضایعات پیشرونده و مزمن، به صورت پلی آرتریت میباشند و باعث اختلال عملکرد مفاصل میشود.

پلی آرتریت قرینه التهابی، تظاهرات خارج مفصلی (ندولهاي روماتوئید، فیبروز ریوي، واسکولیت و سروزیت) و فاکتور روماتوئید مثبت در خون ۸۰ ٪ بیماران مشخصه این بیماري است.

بیماري آرتریت روماتوئید با توجه به اینکه بیماري سیستمیک است جدا از ابتلاي مفصلی، تظاهرات خارج مفصلی دارد که شیوع کمتری دارند. این تظاهرات عبارتند از:

۱٫ گرههاي روماتوئیدی(۲۰-۳۰ درصد)در سطح خلفی ساعدها و در نواحی در معرض فشار مکانیکی ایجاد می شود.

۲٫ تظاهرات ریوي: که در آن لایههاي جداري و نیز نسج ریه مبتلا میشوند.

۳٫ تظاهرات قلبی: در بررسی پس از مرگ صورت گرفت حدود ۵۰ ٪ موارد مبتلا هستند.

۴٫ درگیري چشمی، عصبی و مغز استخوان با شیوع کمتري دیده میشود.


با آسیب های غضروف مفصلی در ورزشکاران بیشتر آشنا شوید


سیر بالینی و پیش آگهی

سیر آرتریت روماتوئید کاملا متغیر و پیش بینی آن در هر بیمار، دشوار است. در بیشتر بیماران، فعالیت بیماري به صورت مداوم و در عین حال مواج بوده، همراه با درجات متغیري از ناهنجاريهاي مفصلی و اختلالات عملکردي میباشد. پس از ۱۰ تا ۱۲ سال، درکمتر از ۲۰ درصد بیماران، هیچ شواهدي از ناتوانی یا ناهنجاري مفصلی نخواهند داشت.

میزان امید به زندگی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید با میانهاي معادل ۳ تا ۷ سال کاهش مییابد . میزان مرگ و میر، افزایشی۵٫۲ برابري دارد و آرتریت روماتوئید به خودي خود در ۱۵ تا ۳۰ درصد موارد آن سهیم است.

 

علت

علت دقیق روماتیسم مفصلی ناشناخته است ولی در ایجاد این بیماري ایمنی سلولی و ایمنی هومورال هر دو نقش دارند. البته به نظر میرسد که گلودرد چرکی در ایجاد آن نقش بسزایی دارد. افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی، نسبت به دیگران شانس ابتلاي بیشتري به بیماریهاي مزمن مانند پوکی استخوان، آلرژي، بدخیمیها، عفونت ها، بیماريهاي گوارشی، بیماریهاي قلبی– عروقی و فشارخون دارند.

 

تشخیص

میانگین تاخیري که از شروع بیماري تا تشخیص آن وجود دارد ۹ ماهاست. این امر، غالبا مربوط به ماهیت غیر اختصاصی علایم آغازین میباشد. آرتریت روماتوئید، به راحتی در افرادي که داراي بیماري تثبیت شده تیپیک هستند، تشخیص داده میشود. در اکثر مبتلایان، تظاهرات بالینی مشخصه بیماري، ظرف ۱ تا ۲ سال پس از شروع آن دیده میشوند.

 

درمان

از آنجا که علت آرتریت روماتوئید ناشناخته است، پاتوژنز آن کاملا مشخص نشده است و مکانیسم عمل بسیاري از عوامل درمانی مورد استفاده نیز قطعی نیست، درمان آن عمدتا به صورت تجربی انجام میشود. هیچ یک از ملاحظات درمانی علاج بخش قطعی نیستند. بنابراین همه آنها را باید تسکین دهنده در جهت تخفیف علایم و نشانه های بیماری ومتوقف کننده بیماري قلمداد نمود.

بیماری روماتیسم مفصلی درمان ندارد ولی با تغییر در روش زندگی و استفاده از بعضی داروها و در مواردی خاص اعمال جراحی میتوان علائم آن را کاهش داد. بعضی داروها میتوانند پیشرفت بیماری را کند کنند.

اهداف درمان عبارتند از:

۱- تسکین درد

۲- کاهش التهاب

۳- محافظت ساختارهاي مفصلی

۴- حفظ عملکرد و

۵- کنترل درگیري سیستمیک

درمان شامل مصرف داروهاي ضد التهاب غیر استروئیدي(آسپرین، پیروکسیکام، . سولفاسالازین, دیکلوفناك، ایندومتاسین، ناپروکسن و بروفن و…)است.

در موارد شدید از استروئیدها مانند پردنیزولون استفاده میشود که عوارض جانبی زیادي دارد. داروهاي ضد التهاب غیر استروییدي که براي کنترل علائم مصرف میشود ممکن است عوارضی مانند مشکلات گوارشی ایجاد نمایند. داروهاي تعدیل کننده سیستم ایمنی مانند داروهاي ضد مالاریا (هیدروکسی کلروکین)، سولفاسالازین و مینوکسی سیلین نیز به کار میروند.

 

تاثیر ماهی در کاهش علائم روماتیسم مفصلی

یک مطالعه جدید نشان داده که مصرف حداقل دو وعده ماهی در هفته میتواند فعالیت بیماری روماتیسم مفصلی را کاهش داده و علائم آن را کم کند و هرچه مصرف ماهی بیشتر شود فعالیت بیماری کمتر میگردد.

روماتیسم مفصلی یک بیماری مزمن پیشرونده است که در آن سیستم دفاع ایمنی به اشتباه سلول های بدن خود فرد را بیگانه پنداشته و به آن حمله میکند. نتیجه آن بروز التهاب و تورم و درد در مفاصل بدن بخصوص مفاصل انگشتان و مچ دست است. بیماری به تدریج موجب تخریب غضروف مفصل و بدنبال آن استخوان میشود.

مطالعه ذکر شده بر روی ۱۷۶ فرد مبتلا به روماتیسم مفصلی انجام شده و به این نتیجه رسید که در مقایسه با کسانی که کمتر از ماهی یکبار ماهی مصرف میکنند فعالیت بیماری در افرادی که بیش از دو بار در هفته ماهی میخورند کمتر شده و علائمی مانند تورم و درد هم کاهش میابد و هرچه مصرف ماهی بیشتر میشود این تاثیر هم با شدت بیشتری خود را نشان میدهد.

رماتیسم مفصلی

۱۰ روش برای ورزش کردن بیماران روماتیسمی

فواید ورزش برای بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی فقط جسمانی نیستند و از نظر روحی نیز به آنها کمک می‌کند. هدر نیتل MA، هماهنگ کننده خدمات ورزشی در کلینیک ورزش، سلامت و توانبخشی ارتوپدی در کلیولند اوهایو عقیده دارد که”ورزش می‌تواند از وقوع افسردگی در افراد مبتلا به این بیماری فلج کننده جلوگیری کند”.

نیتل توضیح می‌دهد که،هرچند ورزش می‌تواند به فعالیت‌های روزمره شما کمک کند و از تحلیل رفتن عضلات جلوگیری کند، ولی انتخاب ورزش باید بطور مناسب انجام شود تا بتواند از تخریب مفاصل جلوگیری کرده و مدیریت درد را ممکن سازد.

نیتل ۱۰ راه حل ساده زیر را برای بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید ارائه می‌دهد، تا بتوانند بدون فدا کردن فعالیت جسمانی، از مفاصل خود محافظت کنند:

۱- ورزش‌های کم فشار مثل قدم زدن، دوچرخه سواری یا شنا را انتخاب کنید؛ چراکه این ورزش‌ها کمتر به مفاصل شما فشار می‌آورند.

۲- قبل از ورزش‌های سنگین‌تر عضلات خود را بخوبی تقویت کنید.

۳- اگر مفاصل شما ورم کرده‌اند یا درد دارید،ریز ریز ورزش کنید.

۴- سعی کنید که بجای یک جلسه طولانی در روز، تمرینات خود را در چند نوبت انجام دهید.

۵- فعالیت‌های خود را طوری تنظیم کنید که هم شامل تمرینات ایروبیک و هم تمرینات استقامتی برای ساخت عضلات باشند تا با این کار از صدمات ناشی از استفاده مفرط از مفاصل جلوگیری کنید.

۶- همیشه قبل از ورزش بدن خود را گرم کنید.

۷- بعد از انجام تمرینات بدن خود را خنک کنید.

۸- برای بهبود دامنه حرکت مفاصل، تمرینات انعطاف پذیری را نیز به فعالیت‌های خود اضافه کنید.

۹- از کفش‌های ورزشی مناسبی که ارتعاشات را جذب و از پا‌ها محافظت می‌کنند، استفاده کنید.

۱۰- اگر بیماری شما خیلی پیشرفته است، یا بیش از حد معمول درد دارید، از دیگر روش‌های درمان آبی مثل راه رفتن در استخر، استفاده کنید.

نیتل تاکید می‌کند که، برای گرفتن بهترین نتیجه قبل از هر کاری ورزش‌های انتخابی خود را با پزشک و یا فیزیوتراپیست خود درمیان بگذارید. با مشاوره صحیح و تلاش مضاعف از سوی شما، ورزش می‌تواند یکی از باارزش‌ترین اجزای برنامه درمانی روماتیسم مفصلی باشد.


شاید مطالب زیر برای شما جذاب باشد:

نیمه عمر استرویید های مختلف چقدر است؟

تاثیر رابطه جنسی بر ورزش

با مکمل ال-کارنیتین بیشتر آشنا شوید

ال-آرژنین آیا باعث تولید هورمون رشد میشود؟


 

author-avatar

درباره علی عباس پور

دانشجوی تربیت بدنی دانشگاه فردوسی مشهد و قهرمان دو میدانی کشور و فعالیت در زمینه های بدنسازی ،آمادگی جسمانی ،تغذیه و انواع ماساژ....

نوشته های مشابه

0 دیدگاه در “علائم روماتیسم مفصلی و درمان آن(۱۰ روش برای ورزش)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *