فرایند هضم غذا را بهتر و بیشتر بشناسید

مقدمه ای بر هضم مواد

می توان گفت میوه ها به سرعت معده را ترک می کنند . و فرایند هضم غذا به خصوص در میوه زمان زیادی نمیبرد. در این مقاله علم و بدن نگاهی کلی به هضم مواد می اندازد.

سبزی هایی هم که دارای پروتئین و نشاسته اندک هستند همین حالت را دارند و زمان توقفشان در معده بسیار کم است و نیز سبزی هایی که نشاسته فراوان دارند باید مدت بیشتری در معده بمانند و هضم پروتئین در معده طولانی تر از همه مواد است .

سریعترین مواد، میوه ها هستند که بین سی تا شصت دقیقه در معده می مانند و بعد آن را ترک می کنند .

هضم بعضی از مواد پنج تا شش ساعت طول می کشد .هضم برخی خوراکی ها مانند حبوبات که میزان نشاسته و پروتئین آنها قابل توجه است بیش از شش ساعت زمان می برد .

غلات، کلم پخته و غذاهای گوشتی نیز بیش از شش ساعت در معده می مانند

فرایند هضم

به طور کلی هضم غذا در معده و روده کوچک صورت می گیرد .هضم نشاسته با جویدن در دهان و ترشح بزاق شروع می شود.

بدین طریق پیامهایی برای ترشح شیره های گوارشی مناسب دیگر صادر می شود .شیره های گوارشی در بزاق دهان و در معده از میلیون ها غده میکروسکوپی ترشح می شوند که در جداره آنزیم ها و شیره های گوارشی متفاوتی ، معده وجود دارند .غده های گوارش ترشح می کنند .جدا از اینکه خواص شیره های ترشح شده به طور کامل با هم متفاوت است، زمان ترشح نیز به غذای خورده شده بستگی دارد .شیره های ترشح شده کم و بیش به حالت آبکی هستند و تحت تأثیر درجه اسیدی و قلیایی بودن غذاها تغییر می کنند و خواص مختلفی می یابند.

بعد از اینکه غذا جویده و با بزاق مخلوط شد، بلعیده می شود و هضم در معده ادامه می یابد .حرکات غیر ارادی معده باعث می شود غذا با شیره های ترشح شده مخلوط شود .عمل ترشح به وسیله غدد جداره معده صورت می گیرد . همراه مواد ترشح شده برای هضم، شیره های رقیق کننده نیز ترشح می شوند که برای هضم غذا مفیدند

خلط

خلط یک نوع ترشح لیز کننده است که از سلولهای غدد مخاطی که تمام حفره های داخلی بدن را پوشانده است ترشح می شود و باعث می شود اندام ما و بافت ها از خشکیدگی و آسیب دیدگی در امان باشند .

معده همواره در حال ترشح شیره های گوارشی است، مگر در حالتی که انسان تب یا درد دارد یا عصبی و تحت تأثیر هیجانات بسیار شدید است .در این حالت بهترین کار این است که شخص چیزی نخورد و روزه بگیرد .گرسنگی، بوی غذا، دیدن غذا یا فکر کردن درباره غذا باعث ترشح شیره ها می شود.

فرایند هضم غذا

شیره گوارشی

در هر شبانه روز حدود یک و نیم لیتر شیره گوارشی ترشح می شود .اگر شما در روز دو وعده غذای مفصل بخورید نیمی از این مقدار مصرف خواهد شد . هنگامی که هضم غذا در معده آغاز می شود غذا با شیره های معده مخلوط می گردد .عمل مخلوط شدن به وسیله آب ذخیره ای که در بدن وجود دارد صورت می گیرد، بدین وسیله مواد نشاسته ای به قند ساده و مواد پروتئینی به اسید آمینه تبدیل می شوند.

نقش سلولز

گرچه هضم غذا یک فعل و انفعال شیمیایی است، وجود سلولز نقش بسیار مهمی در این فرایند ایفا می کند و جزء اصلی تغذیه به شمار می آید .

هیچ آنزیمی در بدن انسان نمی تواند سلولز را هضم و تجزیه کند، اما وجود سلولز در غذا باعث تقویت اعمال دستگاه گوارشی است و سبب می شود غذا راحت تر در دستگاه گوارش حرکت کند .

همچنین وجود سلولز در غذا باعث می شود پسمانده های گوارشی مؤثرتر و اصولی تر دفع شوند .

شیرینی ها و غذاهای فرآوری شده فاقد سلولز و همگی برای دستگاه گوارش مضر هستند .البته مصرف بیش از اندازه سلولز نیز قابل توصیه نیست .به همین دلیل بهتر است از میوه های تازه استفاده کنید و اگر به استفاده از سبزی تمایل دارید باید سعی کنید از سبزی هایی مصرف کنید که نرم و تازه اند، زیرا سبزی های جوان کمتر سلولز دارند.

سلولز

تشکیل کیموس

در آغاز گوارش، حرکت موجی باعث تسهیل حرکت غذا در معده می شود . قسمتی از غذا که به صورت آبکی درآمده به اثنی عشر می ریزد .در این منطقه غذا با ماده ای قلیایی مخلوط می شود و مایعی رقیق تشکیل می دهد که کیموس نام دارد .

این مایع پس از مخلوط شدن با ماده ای که در اثنی عشر ترشح می شود به طرف روده کوچک حرکت می کند و وارد آن می شود .در این مرحله غذا باز هم با ماده ای قلیایی و ترشحات گوارشی دیگر که از لوزالمعده و صفرا ترشح می شود مخلوط می گردد .در این زمان غدد ترشحی روده شروع به ترشح مایعی می کنند که دارای آنزیم است .این آنزیم شبیه آنزیمی است که از لوزالمعده ترشح می شود.

سرنوشت غذا بعد از روده کوچک

هنگامی که غذا روده کوچک را ترک می کند تمام مواد مغذی و مورد استفاده آن جذب شده اند و پسمانده های غذا، الیاف و موادی که به خوبی جویده نشده اند به طرف روده بزرگ به حرکت در می آیند .در سرتاسر فرایند گوارش، غذا که به صورت شیرابه درآمده است به وسیله حرکات موجی و کششهای طولی در تمام دستگاه گوارش به حرکت در می آید.

معده در هضم غذا نقشی مؤثر ایفا می کند، زیرا غذا را برای مرحله بعدی گوارش آماده می سازد .شیره معده بسیار اسیدی است و آنچه از معده به اثنی عشر می ریزد به این دلیل که بسیار اسیدی است، موجب تحریک اثنی عشر و سبب می شود اثنی عشر نیز شیره ای گوارشی ترشح کند که قلیایی است .این ترکیب که از در هم آمیختن ترشح اسیدی معده و ترشح قلیایی اثنی عشر به وجود آمده، هنوز اسیدی است .

اختلال در گوارش

قهوه، چای و مواد آبکی سمی دیگر که روزانه نوشیده می شوند باعث می شوند محتویات معده زودتر از موقع و به صورت هضم نشده معده را ترک کنند .به همین دلیل در فرایند هضم اختلال ایجاد می شود.