تورم بدن نشانه چیست؟
آیا ورم دست و پا، و … خبر از وجود یک بیماری خطرناک میدهد؟
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
همه ما تجربه ورم در حداقل یک یا چند منطقه از بدنمان را داریم.اما گاهی اوقات ورمها سمجتر از آن هستند که بعد از چند روز محو شوند و میتوانند نشانه یک بیماری مهم مثل بیماریهای کلیوی، کبدی، قلبی و… باشند.
در چنین شرایطی اگر ورمها جدی گرفته نشوند، بیماری پنهان در پشت آنها پیشرفت میکند.
انواع ورم
- ورمهای کلی یا منتشر در تمام بدن
- ورمهای موضعی که فقط در یک نقطه خاصی از بدن ایجاد میشوند.
- گودهگذار
وقتی دستمان را روی منطقه ورمکرده میگذاریم و ۳۰ ثانیه نگه میداریم و بعد برمیداریم جای آن در ناحیه باقی میماند.
ورمهای گودهگذار معمولا به علت چند دسته از بیماریهای کلی مثل بیماریهای کلیوی، قلبی، کبدی، کمبود پروتئین و. . . ایجاد میشوند.
- غیرگودهگذار
ورمهای غیر گودهگذار نیز بیشتر به دنبال اختلالات سیستم لنفاوی یا اختلال در بازگشت وریدی اتفاق میافتند و معمولا موضعی هستند
تورم همه بدن
ورمهای کلی معمولا به دلیل افزایش فشار داخل وریدها ایجاد میشوند. به عبارت دیگر وریدی که باید مایع را از فضای میانبافتی برگرداند دچار افزایش فشار شده و ورم ایجاد میکند.
از علل شایع ورمهای کلی میتوان به کمبود پروتئینهای داخل خون بهخصوص آلبومین اشاره کرد.
بیماریهای کبدی نیز میتوانند باعث کاهش تولید آلبومین در بدن شوند.
کمکاری تیروئید و نارساییهای قلبی نیز از دیگر بیماریهایی هستند که باعث ورم کلی بدن میشوند.
تورم کبود و نارسایی قلبی
در ورمهای ناشی از نارسایی قلبی، مشکل از بازگشت وریدی خون به سمت راست قلب است، در این حالت قلب نمیتواند به خوبی خون را پمپاژ کند و آن را پس میزند و باعث ورم میشود.
مصرف زیاد نمک
مصرف نمک هم میتواند باعث ورم شود البته در افراد سالم، کلیه این قابلیت را دارد که نمک اضافی را از بدن دفع کند بنابراین مصرف نمک بیشتر در کسانی که بیماریهای زمینهای و کلیوی دارند باعث تورم میشود.
در واقع نمک آب را به سمت خود جذب میکند. پس اگر میزان نمک خون زیاد باشد باعث جذب آب همراه و تجمع آب در فضای بین سلولی و ورم میشود.
پس اگر مبتلا به بیماریهای کلیوی هستید باید با احتیاط بیشتری نمک مصرف کنید.
تورم پا
تورم پا اگر دوطرفه باشد سیستمیک و مربوط به کل بدن است اما اگر یکطرفه باشد، ورم موضعی محسوب میشود که در این صورت فرد حتما باید از نظر لخته شدن خون در عروق پا بررسی شود.
در ورم دوطرفه پا نیز ابتدا باید از فرد در مورد داروهای مصرفی و سوابق بیماریهایش سوال کرد سپس آزمایشهای لازم درخواست میشود. برای مثال «آملودیپین» یکی از داروهای کاهنده فشار خون است که میتواند باعث تورم هر دو پا شود.
اگر هم تورم فقط در یک پا باشد میتوان با انجام یک سونوگرافی داپلر، تخلیه وریدی آن ناحیه را بررسی کرد.
علت ورم پا:
- بی تحرکی طولانی مدت
اگر ایستادنهای طولانی مدت بخشی از شغل شماست، احتمال بیشتری وجود دارد که گرفتار تورم در پاهای خود شوید. زمانی که پاها حرکت نمیکنند، گردش خون در پاها کند میشود و در نتیجه، مایع اضافی در پاها باقی میماند.
افرادی که ساعت های طولانی را در حالت نشسته سپری میکنند از این عارضه در امان نیستند.
- کفش تنگ
زمانی که از کفشهای تنگ استفاده میکنید، مواجهه با تاولها تنها نگرانی شما نخواهند بود. کفشهای تنگ موجب تورم در پاها نیز میشوند.
- بروز عفونت ها
ورم پا میتواند بهواسطه عفونتهای قارچی و باکتریایی شکل گرفته باشد.
تورم ناشی از عفونتها بهطور معمول با راشهای پوستی (جوش های ریز پوستی که سراسر بدن را در بر می گیرد) و قرمزی پوست همراهی میشود.
- اضافه وزن
بدن باید برای پشتیبانی از وزن اضافه سختتر کار کند. این فشار اضافه روی پاها موجب تورم میشود.
- خطر یک بیماری قلبی
ورم پاها یکی از نخستین نشانههای نارسایی احتقانی قلب است.در صورتی که ورم پاها با علائمی مانند خستگی، خسخس سینه، سرفه، افزایش وزن، و تکرر ادرار، به ویژه در شبها، همراهی میشود، مراجعه به پزشک اهمیت دارد.
- آسیب دیدگی
یک شکستگی یا آسیبدیدگی مفصلی میتواند موجب ورم در پاها شود.
تورم دست
علت ورم دست بستگی به این دارد که چقدر از دست درگیر شده باشد؛ برای مثال اگر ورم فقط تا ناحیه مچ دستها باشد احتمال وجود یک بیماری شایع مثل اسکلرودرمی (نوعی بیماری روماتیسمی) پررنگ میشود.
از دیگر بیماریهایی که باعث تورم و التهاب پشت دستها میشود میتوان به بیماری آرتریت روماتوئید، تنوسینوویت (ورم غلاف تاندون) و بیماریهای روماتولوژیک اشاره کرد.
اگر هم ورم در کل دست و یکطرفه باشد اختلالات دیگری مطرح میشود؛ برای مثال کسانی که دندههای گردنی بزرگ دارند ممکن است تخلیه سیستم وریدیشان در شبکه بازویی مختل شود و دستشان ورم کند.
علاوه بر این همان لختهای که در پا ممکن است ایجاد شود در دست هم میتواند تشکیل شود و تورم ایجاد کند. اگر هم هر دو دست با هم ورم کنند احتمال بیماریهای سیستمیک وجود دارد.
گاهی نیز متاسفانه علل سرطانی (مثل سرطان پستان و غدد لنفاوی) باعث ورم یکطرفه و غیر گودهگذار در دستها میشوند.
علل دیگر ورم دست:
- بیماری کلیه
کلیه مواد زائد و آب اضافی را از بدن خارج میکند. اگر کلیهها به خوبی کار نکنند، این کار به آن صورتی که باید انجام شود، اتفاق نمیافتد. مایعات و آب در بافتها جمع میشود که موجب ورم میشود.
- آنژیوادم
آنژیوادم بوسیله واکنش آلرژیکی با چیزی ایجاد میشود که در تماس با آن قرار گرفته باشید. به هنگام واکنش آلرژیک، هیستامین و سایر مواد شیمیایی داخل جریان خون آزاد میشوند.
- پره اکلامپسی
پره اکلامپسی وضعیتی است که در آن فشار خون بالا میرود و موجب اختلال عملکرد اندامی دیگر میشود. این وضعیت پس از هفته بیستم حاملگی بیشتر است اما گاهی اوقات در اوایل بارداری یا حتی پس از زایمان هم رخ میدهد.
- آرتریت پسوریاتیک
آرتریت پسوریاتیک یک نوع آرتروز است که بر افرادی که پسوریازیس دارند، اثر میگذارد. پسوریازیس یک بیماری پوستی است که بوسیله تکههای قرمز روی پوست مشخص میشود.
- بارداری
- پس از ورزش
ورزش کردن جریان خون را به قلب، ریهها و عضلات افزایش میدهد. این کار میتواند جریان خون به سمت دستها را نیز کاهش دهد تا آنها را خنکتر کند.
- ورم دست به هنگام صبح
ورم دست به هنگام صبح، قابل مشاهدهتر است. به حالت خوابیده بودن در تمامی شب میتواند موجب تجمع مایعات در بافتها شود که منجر به ورم میشود.
شاید مطالب زیر برایتان جذاب باشد: