علم و بدن

پیچ خوردگی و آسیب مچ پا و راه های تشخیص و درمان آن

پیچ خوردگی

مفصل مچ پا که پا را به اندام تحتانی وصل میکند، گاهی دچار پیچ خوردگی میشود. قرارگرفتن پا به شکل نامناسب بر روي زمین، ناهموار بودن سطح زمین یا وارد شدن نیروي غیرمعمول به مفصل همگی میتوانند موجب ایجاد حرکت چرخشی غیرعادي شوند. چنین حالاتی میتوانند هنگام مسابقات ورزشی، راهرفتن یا دویدن یا حتی هنگام خارج شدن از رختخواب رخ دهند.

در صورت پیچخوردگی مچ پا، مفصل مچ پا دردناك میشود و حتی میتواند موجب ناتوانی در انجام کارهاي روزمره شود. در این قسمت براي آشنایی بیشتر به بخشهاي مهم ساختمان مفصل مچ پا و صدماتی که به آنها وارد میشود، اشاره میشود.

 

*مفصل مچ پا از سه استخوان به وجود آمده است*

درشتنی (تیبیا): استخوان اصلی ساق پا است. این استخوان بیشترین وزن بدن را تحمل میکند.  انتهاي تحتانی آن قوزك داخلی را به وجود می آورد.

نازكنی (فیبولا): استخوان کوچکتر ناحیهي ساق پا است. انتهاي تحتانی آن قوزك خارجی را به وجود  می آورد.

استخوان قاپ (تالوس): که استخوان بالایی پا میباشد.

لازم به ذکر است که شکستگی در هر یک از این استخوانها ممکن است اتفاق بیفتد.

*تاندون ها عضلات را به استخوان ها وصل می کنند (آسیب به تاندون ها استرین نامیده می شود)*

چندین عضله حرکات مفصل مچ پا را کنترل میکنند. هر یک از این عضلات توسط تاندون به یک یا چند عدد از استخوانهاي پا وصل می شوند.

تاندونها ممکن است هنگامی که مفصل با فشار غیر عادی مواجه میشود، کشیده شده یا پاره شوند و همچنین ممکن است تاندونها از استخوانی که به آن وصل شده اند، کنده شوند.

*لیگامنت ها استخوانها را به هم وصل می کنند*

آسیب لیگامنت ها پیچ خوردگی (آسپرین)  نامیده میشود.

مفصل مچ پا چندین لیگامنت دارد که فشار بر روي این لیگامنتها موجب کشیدگی یا پارگی میشود.

بیشترین آسیبدیدگی لیگامنتی در لیگامنت تالوفیبولار قدامی که بخش قدامی نازك نی را به استخوان قاپ وصل میکند، اتفاق می افتد.

 

علل پیچ خوردگی مچ پا

لیگامنت ها زمانی که نیروي کششی غیرعادي به آنها وارد شود، آسیب میبینند. این اتفاق معمولاً هنگامی که پا به سمت داخل یا خارج بچرخد، رخ میدهد. این نوع آسیبدیدگی می تواند به طرق زیر ایجاد شود:

🔺فرود روی پای حریف
🔺برخورد و عدم کنترل هنگام فرود
🔺ضعف سیستم عصبی و هماهنگی در بکارگیری عضلات خارجی ساق پا

 

علائم پیچ خوردگی مچ پا

زمانیکه مچ پا در اثر پیچ خوردگی، صدمات تاندونی یا شکستگی آسیب میبیند، ملتهب میگردد. عروق خونی نفوذ پذیر می شوند و به مایعات اجازه می دهند که به بافت نرم احاطه کننده مفصل رسوخ کنند. گلبولهاي سفید که مسئول روند التهاب هستند به آن ناحیه حرکت می کنند و جریان خون هم در آن ناحیه افزایش مییابد. تغییراتی که در اثر التهاب ایجاد میشوند عبارتند از:

  • تورم ناشی از افزایش مایعات در بافت (گاهی اوقات تورم به قدری شدید است که وقتی انگشت خود را در آن محل فشار بدهید کاملاً فرو می رود).
  • درد در اثر حساسیت اعصاب (ممکن است مفصل آسیب دیده نبض دار باشد. درد با فشار روي  منطقه آسیب دیده، حرکات پا در جهات خاص و راه رفتن یا ایستادن تشدید میشود).
  • قرمزي و گرمی ناشی از افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده.

⭕️درمان

مراقبت های خانگی منجر به کاهش درد شده و به بهبودي کمک میکنند. از آنجائیکه درد بیشتر در اثر التهاب ایجاد میشود، شما باید التهاب را کاهشدهید و مانع از بروز آن شوید.

🔺از اقدامات اولیه حین وقوع این آسیب یخ و بالا نگه داشتن عضو می باشد سعی به خارج کردن کفش در لحظات اولیه از پای مصدوم نکنید زیرا امکان تشدید این آسیب وجود دارد.(یخ را در نایلون یا کیسه پارچه ای گذاشته و در یک تا سه روز اول در هر دو ساعت به مدت ۲۰ دقیقه یخ در محل آسیب گذاشته شود) یخ میزان درد و تورم اولیه را کاهش می دهد و قرمزي و گرماي ناحیه را کاهش خواهد داد.

پس از اقدامات اولیه می توان با مچ بند های مخصوص مچ پا را ثابت نگه داشت،و پس از کاهش درد اقدامات توانبخشی را شروع نمود.استفاده از باندکشی در اطراف مچ پا که‌ در بیست دقیقه استفاده از یخ روی نایلون یا کیسه یخ قرار می گیرد.استفاده از باند کشی و ایجاد فشار متوسط در اطراف مچ در ساعات اولیه از میزان تورم می کاهد.استفاده از باندکشی روی کیسه‌یخ،حتی در زمان استفاده از یخ هم ضروری می باشد.

عدم وزن گذاری،استراحت دادن به عضو و استفاده از عصا بالا نگه داشتن عضو مصدوم‌ که به کاهش تورم کمک می کند و انجام اقدامات ساده فوق در افزایش سرعت بهبودی نهایی بسیار موثر می باشد.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟

به طور معمول پیچ خوردگی مچ پا نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. مشکل اصلی نحوه  تشخیص پیچ خوردگی از یک آسیب جدي تر مثل شکستگی است. در حالات زیر شما باید به پزشک مراجعه کنید:

  • درد شما با وجود مصرف داروي مسکن، بالا بردن پا و کاربرد یخ غیر قابل کنترل باشد.
  • قادر به راه رفتن یا راه رفتن بدون درد شدید نباشید.
  • طی ۵ تا ۷ روز مچ پاي شما بهتر نشده باشد (درد نه تنها بهتر نشده بلکه بدتر شده باشد).
  • ۱ تا ۲ هفته پس از آسیبدیدگی مراجعه به پزشک و فیزیوتراپیست براي تمرینات قدرتی و انعطاف پذیري ضروري است.

 

در شرایط زیر احتمال شکستگی وجود دارد و باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
  1. درد شدید غیر قابل کنترل
  2. بد شکل شدن پا یا مچ پا
  3. عدم توانایی در راه رفتن به میزان چهار قدم حتی با لنگیدن
  4. درد شدید هنگام فشار دادن قوزك داخلی یا قوزك خارجی و برآمدگی در داخل یا خارج مچ پا

 

معاینه

پزشک ممکن است برخی تستها را براي تشخیص شکستگی یا سایر آسیب دیدگیهای جدی انجام دهد. تستها این اطمینان را میدهند که عروق و اعصاب پای شما آسیب ندیده اند.

  • پزشک، پا و مچ پاي شما را حرکت خواهد داد تا تشخیص دهد کدام ناحیه استخوانی درگیر است.
  • تاندون آشیل براي تشخیص علائم پارگی، معاینه خواهد شد.
  • عکس رادیولوژی گاهی، نه همیشه، براي اطمینان از عدم شکستگی لازم است.

 

درمان پزشکی

درمان توسط یک پزشک به ویژه کاربرد یخ در محل التهاب، بسیار شبیه مراقبت های خانگی خواهد بود. پزشک شاید استفاده از بریس یا گچ را به منظور کاهش حرکت مچ پا پیشنهاد کند و هچنین عصای زیر بغلی برای جلوگیری از تحمل وزن روی مچ پاي آسیب دیده، کاربرد دارد.

داروهایی که معمولا”ٌ در پیچ خوردگی های مچ پا مصرف میشوند، داروهاي ضد درد و ضد التهابی هستند که هم درد را کاهش می دهند و هم به کاهش التهاب کمک میکنند. اگر شما نمیتوانید.این داروها را تحمل کنید، استامینوفن و مسکنها پیشنهاد دیگری هستند.

 

⭕️پیشگیری

از پیچ خوردگی مچ پا به سادگی میتوان توسط پوشیدن کفش مناسب یا انجام تمرینات تعادلی در ورزشکاران پیشگیری کرد.

  • مچ پاي خود را قوی و انعطاف پذیر نگه دارید. براي آموزش تمرینات قدرتی با فیزیوتراپیست مشورت کنید.
  • بهترین راه پیشگیری از این آسیب انجام تمرینات حس عمقی و تعادلی روی سطوح ثابت و متحرک با چشم باز و بسته می باشد.
  • از کفش مناسب استفاده کنید. شما میتوانید از کفشهاي ساقدار استفاده کنید که مچ پاي شما را به خوبی محافظت میکنند (کفشهاي بسکتبال گزینه مناسبی هستند).
  • اگر شما ورزش میکنید، میتوانید مچ پا را تیپ (بستن با چسب مخصوص) کنید.
  • اگر شما دچار پیچ خوردگیهاي مکرر میشوید، یک مچبند به شما کمک خواهد کرد.
  • اطمینان از اینکه زمین بازي فاقد هرگونه گودال یا مانع است به پیشگیري از آسیب کمک خواهدکرد.

جمع بندی

  • اغلب پیچ خوردگی های مچ پا بدون هیچ عارضه اي بهبود مییابند.
  • جراحی گاهی براي ترمیم لیگامنت پاره شده مورد نیاز است. پارگیهاي لیگامنتی اغلب زمانی که پیچ خوردگی بهتر نمی شود، تشحیص داده می شوند. اگر پارگی تاندون به موقع تشخیص دادهنشود، نتیجه جراحی همانند زمانی است که جراحی فوراً انجام شده باشد.
  • شما میتوانید تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری را زمانی که تورم کاه شیافت و توانستید بدون درد راه بروید، شروع کنید.

    بیشتر بخوانید:

آسیب غضروف مفصلی در ورزشکاران جوان

آسیب های استخوان و انواع شکستگی

اصول اولیه برخورد با آسیب های ورزشی

آسیب صفحه ی رشد چه عوارضی را به دنبال دارد؟


 

 

 

 

author-avatar

درباره علی عباس پور

دانشجوی تربیت بدنی دانشگاه فردوسی مشهد و قهرمان دو میدانی کشور و فعالیت در زمینه های بدنسازی ،آمادگی جسمانی ،تغذیه و انواع ماساژ....

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *