انواع سردر و درمان آن
سردرد و درمان
مقدمه
تشخیص نوع درد آسان نیست بیشتر آنها علائم والگوهای مشخص و خاص خود را دارند . اولین اقدام پزشک در رسیدن به ریشه درد ، گرفتن تاریخچه پزشکی کامل از بیمار است که بدینوسیله از هر نوع اسیب یا ضربه وارد بر سر اگاه شود . و عوارضی که برای بیمار ایجاد شده است را جستجو کند . توصیف سر در ، احتیاج به انتخاب دقیق کلمات دارد . هر چه علائم بیماری بهتر توصیف شوند ، پزشک بهتر می تواند به تشخیص صحیح بیماری برسد .
ر حالیکه پزشک احتمالا لیست مشخصی از سوالهائی را دارد که جواب آنها بسیار مهم است ، بیمار هم باید قبل از مراجعه به پزشک برای توصیف دقیق درد ، کمی وقت صرف کند . ایا درد به صورت رنج اور ، آزاردهنده ، ضربان دار ، جمع شونده ، تیر کشنده ، فشار آور ، سوزش اور ؛ تیز مثل چاقو ، متوسط ، کورکننده یا ناتوان کننده است ؟ آیا با آرامی شروع می شود و به تدریج اوج میگیرد تا وادار شوید به اتاق تاریکی بروید ؟
چه چیز درد راتسکین می دهد ؟ تا چه مدت ادامه می یابد ؟ آیا سرذرذها با نشانه های فیزیکی دیگر از جمله : ضعف ، بی حسی یا سرگیجه همراه هستند . آیا افراد دیگری از بستگان نزدیک شما دچار سر دردهای مشابهی می شوند ؟ خوب فکر کنید . ..
چه اطلاعات دیگری می توانید در اختیار پزشک خود بگذارید تا با دیدی درست سر درد شما را بررسی کند .
سر دردهائی که باید جدی گرفته شوند ، سردردهای طاقت فرسائی هستند که به صورت ناگهانی شروع می شوند یا آنهائی که با تشنج یا حمله ناگهانی ، گیجی یا ازدست دادن هوشیاری همراه هستندیا در نتیجه ضربه وارد به سر ایجاد می شود . همچنین سردردهائی که با تب بالا همراه هستند و یا سردردهای مکرر در کودکان ، بلافاصله احتیاج به مراقبت های پزشکی ذارند.
انواع سردرد های شایع
۱- میگرن که معمولی ترین نوع سردردهای عروقی است :
بر طبق گزارش پژوهشگران اختلالات و تکانهای عصبی مربوط به میگرن ، درد ضربان دار در یک یا هر دو طرف سر ایجاد می کند و علائم آن علاوه بر درد می تواند حالت تهوع ، استفراغ ، حساسیت به نور و صدا ، تب و لرز ، دردهای مشابه آنفلو آنزا و عرق کردن باشد . حمله های میگرن ممکن است از چندین ساعت تا چندین روز ادامه پیدا کند و می تواند چندین بار در هفته یا به ندرت یک یا دو بار در سال اتفاق افتد . بسیاری از مبتلایان به میگرن سابقه خانوادگی چنین حالتی را دارند . این حالت ممکن است به دلیل ناهنجاریهای ارثی در جریان خون در رگها باشد .
۲- سردردهای خوشه ای :
به صورت توالی های ناگهانی و مشقت بار هستند که در یک طرف سر و با درد خفیف اطراف یک چشم آغاز می شوند و ممکن است از ۱۵ دقیقه تا ۴ ساعت ادامه یابد . همچنین ممکن است نشانه های دردناکی از قبیل : گرفتگی بینی ، پلکهای افتاده و چشمان سوزان و اشک الود ، درد را همراهی کند . سردردهای خوشه ای می توانند در هر سنی شروع شوند اما معمولا بعد از ۲۰ سالگی شروع می شوند و بیشتر مردان به این نوع سردرد مبتلا می شوند.
۳- سردردهای ناشی از تنش و استرس:
معمول ترین نوع سردرد هستند و درد خفیفی شبیه به احساس فشار در ناحیه سر و گردن ایجاد می کنند . این نوع سردردها به دلیل نقش تنش و استرس در شروع حمله و نیز گرفتگی ماهیچه های گردن صورت و جمجمه که با وقایع پر تنش تحریک می شوند ، سردرد تنشی نامیده می شوند .
معاینه ی سردرد:
در برخورد با بیمار سردرد به این نکات توجه شود:
سن بیمار: اوج پیدایش نشانه‌های میگرن در ۲۰ تا ۳۵ سالگی است. آرتریت تمپورال تقریبا همیشه پس از ۴۵ سالگی بروز می‌کند. سردردهای ناشی از تومورهای مغزی در میانسالی و بیشتر سردردهای مزمن روزانه در سنین جوانی روی می‌دهد.
جنس بیمار: شیوع میگرن در زنان چند برابر مردان است و بر عکس سردردهای کلاستر در مردان بیشتر دیده می‌شود.
- حل درد و چگونگی آغاز سردرد
- کیفیت درد و طول مدت درد
- عوامل تشدید کننده به وجود آورنده سردرد و عوامل تسکین دهنده
- نشانه‌های همراه
- سابقه خانوادگی و مصرف دارو
انواع سر درد
سردرد به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. سردردهای اولیه عبارتند از: میگرن – سردرد خوشه‌ای Cluster headache و سردرد مزمن روزانه headache Tension . سردردهای ثانویه علل و پاتولوژیهای متعددی دارند.
علل اولیه سر درد
میگرن
شایـعترین نوع سردرد بوده، عمدتا به تدریج شروع می‌شود، معمولا یک طرفه است و ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد. با زمینه ارثی خانوادگی از هنگام کودکی و نوجوانی، سردرد ضربان دار Throbbing با احتمال دوره های تهوع و استفراغ همراهی دارد و در اکثر موارد بدون پیش درامد Aura است. در ۸۰% موارد Aura می تواند به صورت اختلالات بینایی نظیر تاری دید، همی آنوپسی و یا در اندامها به صورت احساس کرختی و پارستزی و یا به صورت سر گیجه باشد و اغلب تشدید سردرد با تابش نور می باشد. شروع میگرن می تواند از ناحیه گیجگاهی، پیشانی یا پشت سر باشد. اغلب افراد میگرنی شخصیتی وسواسی و تحریک پذیر دارند.
معیار تشخیص میگرن موارد زیر هستند: سردرد یک طرفه، کیفیت ضربان دار، شدت متوسط یا شدید، تشدید سردرد با راه رفتن و انجام فعالیت های روز مره که حداقل یکیاز موارد تهوع- استفراغ یا هر دو و یا ترس و گریز از نور یا صدا را دارد.
سردرد خوشه ای
با شیوع بیشتر در مردان، معمولا یک طرفه با کیفیت شدید و تیر کشنده، حدود ۳۰ تا ۱۸۰ دقیقه طول می کشد. پیدایش آن معمولا نیمه شب و آغاز صبح است و بیمار بیقرار است، نشانه های گرفتاری عصبی خود کار به طور شایعی دیده می شود. مثلا اشک ریزش، پر خونی ملتحمه، احتقان و آبریزش بینی، برافروختگی چهره و گاهی سندرم هورنر.
سردرد مزمن روزانه
معمولا دو طرفه و شایع است. غیر ضربان دار، بدون تهوع و استفراغ، معمولا افسردگی و اضطراب نقش بارزی در این نوع سردرد دارد. پیدایش این سردرد بیشتر در میانسالی است.
علل ثانویه سردرد
علل عروقی، خونریزی زیر عنکبوتیه (SAH) ، خونریزی داخل پارانشیمال ، هماتوم زیر دورا یا فوق دورا ، ایسکمی (Stroke, TIA)
مالفورماسیونهای شریانی- وریدی ، آرتریت تمپورال ، گسیختگی شریان کاروتید یا شریان ورتبرال ، عفونت C N S ، مننژیت ، آنسفالیت ، آبسه های مغزی ، عفونت های غیر از C N S ، سینوزیت ، زونا ، عفونت سیستمیک ، C N S ، سایر اختلالات ، تومورها ، تومور کاذب مغزی و چشمی ، گلو کوما ، نوریت اپتیک نیز هامل سردردهای مزمن هستند.
همچنین سردرد دارویی و توکسیک یا متابولیک ، نیترات ها و نیتریت ها ، داروهای M A O I ، استفاده مزمن و نادرست ضد درد ها ، هیپوکسی ، هیپرکاپنه ، هیپوگلیسمی ، منو سدیم گلوتومات ، مسمومیت منواکسید کربن ، سندرم قطع الکل ، فشار خون بد خیم ، پراکلا مپسی ، فئوکروموسیتوما ، تب ، پس از انجام L P ، درد ارجاعی از دندان ، درد ارجاعی گوش و … از سایر عوامل مهم ایجاد کننده سردردعای شدید هستند.
چگونه سردر های خود را درمان کنیم
علم پزشکی هفت راه زیر را برای مبارزه با سردرد موثرشناخته است. نشریه پزشکی لنست چاپ انگلستان ضمن اعلام این خبر راههای پیشگیری از سردرد را به این شرح توضیح داده است:
- همیشه راست ومستقیم بایستید وبنشینید طرز نشستن غلط و ناجور قرار گرفتن ستون فقرات موجب وارد آمدن فشار به مهره های گردن شده و سردرد را موجب می شود .
- در مصرف دارو زیاده روی نکنید. مصرف بی رویه قرصهای سردرد خود به خود موجب سردرد می شود.
- آب فراوان بنوشید. مصرف کم آب آشامیدنی و تشنگی باعث خشکی سلولهای بدن شده و باعث سردرد می شود.
- اگر پس از خوردن غذا و یا صرف آشامیدنی دچار سردرد شدید فهرستی از غذاهای مصرف شده را یاد داشت کنید.مصرف کنند گان برخی از مواد خوراکی ماننند پنیر ویا شکلات ازخود حساسیت نشان میدهند و دچار سردرد میشوند.
- هوای داخل خانه یا دفتر کار خود را از آلودگی پاک کنید واز هوای تازه تنفس کنید پس از رنگ آمیزی اتاق درب و پنجره هارا باز نگه دارید تا بوی تند مواد پاک کننده مانند تینر و رنگ از اتاق خارج شود.
- از استراحت و خواب کافی در شب و نیمروز غافل نشوید . بی خوابی از عوامل اصلی در بروز سردرد محسوب می‌شود. نخوردن غذا و گرسنه ماندن غیر طبیعی باعث ایجاد سردرد می‌شود.
- از زیاده روی در مصرف چای ، قهوه و آشامیدنیهای کافئین‌دار پرهیز کنید.
بیشتر بدانیم:
رنگ ادرار نشانه ی چه بیماری در بدن است
