آیا ژنتیک تایین کننده ی موفقیت های ورزشی است؟
ژنتیک در ورزش و تاثیرات آن در موفقیت فرد
ژنتیک از جهات بسیاری ازجمله پتانسیل فرد برای پیشرفت در ورزش، بر بدن تأثیر میگذارد. تمرین کردن، رژیم غذایی و عوامل دیگر، نقش زیادی در شکلگیری پتانسیل فرد دارند؛ اما ژنها نیز ممکن است بر محدودیت عملکرد تأثیر بگذارند. ممکن است فردی، پتانسیل ژنتیکی برای تبدیلشدن به یک ورزشکار قهرمان را داشته باشد اما سبک زندگی او که شامل پرخوری و ورزش نکردن است، مانع از دستیابی به آن پتانسیل مطرحشده میشود.
از سویی، فردی با پتانسیل ژنتیکی محدود میتواند راههایی برای جبران این مشکل و تبدیلشدن به یک ورزشکار توانمند پیدا کند.
ژنتیک، تأثیر زیادی در قدرت بدنی، حجم عضله و ترکیب فیبر عضلانی (فیبر سریع یا آهسته)، آستانهی بیهوازی (AT)، ظرفیت ریه، انعطافپذیری و تا حدی استقامت دارد.
یک محدودیت عمده برای ورزشکاران استقامتی، ظرفیت قلب یا توانایی قلب برای انتقال اکسیژن کافی (از طریق جریان خون) به عضلات اسکلتی است. این مورد نیز، بهطور عمده توسط ژنتیک تعیین میشود.
محدودیت دیگر برای ورزشکاران استقامتی، توانایی بافت عضلانی برای استفاده مؤثر از اکسیژن و ایجاد ATP (آدنوزین تری فسفات) است؛ سوختی که باعث انقباض عضلانی و حرکت میشود. میزان کارایی این فرآیند با ابزاری به نام VO2 max (حداکثر حجم اکسیژن) اندازهگیری میشود.
ژنتیک چگونه خود را در ورزش نشان می دهد؟
ژنهای یک فرد ممکن است نشاندهندهی واکنش بدن او به تمرین کردن، رژیم غذایی و عوامل خارجی دیگر باشند.
پژوهشها روی استقامت هوازی نشان داده که برخی افراد به تمرین کردن، بیش از سایرین جواب میدهند. بنابراین حتی اگر از پتانسیل ژنتیکی پایینی برای استقامت برخوردار باشید، ممکن است بدنتان نسبت به تمرین کردن واکنش خوبی بدهد و پتانسیلتان بهتر از فردی با ژنتیک «بااستعداد» رشد کند که بدنش به تمرین کردن واکنش نمیدهد.
تمرین همچنین باعث افزایش کارایی قلبی میشود اما میزان این افزایش به ژنتیک وابسته است. ورزشکاران بااستعداد ژنتیکی نسبت به تمرین کردن، واکنش بسیار بهتری نشان میدهند و میتوکندریهای بسیار بیشتری در سلولهای آنها افزایش پیدا میکند. میتوکندریها، اندامهای سلولی هستند که ATP تولید میکنند؛ پس هرچه بدن فردی میتوکندری بیشتری داشته باشد، کارآمدتر است.
ایا ژنتیک تاثیری در رشد عضلات تاثیر دارد؟
فرقی نمیکند چقدر سخت تمرین کنید، دیر یا زود، محدودیتهای ژنتیک بدنتان کار خودشان را خواهند کرد. این محدوده، برای هر فرد متفاوت است و با افزایش سن، افول میکند.
اما شما میتوانید با برنامهای مناسب، اطمینان حاصل کنید که میتوانید رشد عضلات خود را در این محدوده به ماکسیمم برسانید. ژنتیک تعیین میکند که از دست دادن چربی بدن تا چه حد برایتان شدنی و آسان است.
در هر زمینه ای که انرژی صرف کنید بی شک نتایج بدست می آورید همین امروز اگر باتفاق چند نفر از دوستان خود برنامه ای یکسان را شروع کنید بعد از ۲ الی ۳ ماه بدون شک هر کدام پیشرفتی فیزیکی را شاهد خواهید بود، اما میزان و مقدار هر نفر می تواند متفاوت باشد و این همان شرایط و ژنتیک است.
نکته مهم این است که ژنتیک تفاوت ایجاد می کند، اما تمرین هوشمندانه با رژیم غذایی و مکمل های غذایی می تواند به شما کمک کنند تا آنچه پدر و مادرتان به عنوان ژنتیک به شما هدیه داده اند را به حداکثر برسانیم. شاید شما نسبت به یک قهرمان سازگاری عضلانی کمتری را تجربه کنید اما شک نداشته باشید که با تمرین و تجربه می توانید پیشرفت زیادی تجربه کنید. در ادامه توضیحات بیشتری در این خصوص را بخوانید.
نتیجه گیری
امروزه علم ژنتیک از طریق نوع ژنهایی که در هر فرد وجود دارد میتواند بگوید که یک فرد در چه ورزشی و در چه نوع پست تخصصی میتواند موفقیتآمیزتر عمل کند و نتایج خوبی در بازه زمانی کم از خود بهجا بگذارد.
این علم در حال حاضر در گروهبندیهای مهمتر و بزرگتر مانند ورزشکاران المپیکی و رقابتهای جام جهانی، روی ورزشکاران کار میکند و این علم توانسته قهرمانان بزرگی را بهجامعه جهانی ورزش معرفی کند.
بیشتر بخوانید:
رشد عضلات بعد از تمرینات ورزشی