چاقی مسئله اي پیچیده و ترکیبی از شیوه زندگی، محیط زندگی و وراثت می باشد. شیوع چاقی و اضافه وزن در تمام جهان دیده می شود. در طول سال ها فرضیه هاي بسیاري براي توضیح این مسئله که چرا برخی از افراد چاق می شوند و برخی لاغر می مانند ارائه شده است. یک تئوري منحصر به فرد به طور کامل نمی تواند همه نشانه هاي چاقی را توضیح دهد یا به همه افراد به طور یکسان تعمیم داده شود.
با پیشگیري و کنترل اضافه وزن می توان از بسیاري از بیماري هاي متابولیک پیشگیري کرد و با داشتن وزن متعادل می توانیم سلامت و طول عمر بیشتري داشته باشیم و کیفیت زندگی خود را بهبود دهیم. انتخاب یک رژیم غذایی سالم، همراه با انجام منظم ورزش و پرهیز از مصرف سیگار می تواند احتمال ابتلا به بسیاري از بیماري ها و خطر مرگ و میر را تا حد زیادي کاهش دهد.
Weight control and fitness
امروزه زندگی صنعتی و شهر نشینی تغی یراتی در سبک زندگی انسان ایجاد کرده که منجر به کاهش فعالیت بدنی ،مصرف غذا های پرچرب آماده و … شده و از پیامدهای آن اضافه وزن و چاقی است. چاقی واضافه وزن در دوران نوجوانی از مشکلات این دوره است به ویژه که سبب میشود اغلب نوجوانان چاق در بزرگ سالی نیز چاق بمانند و در معرض ابتلا به بیماریهای متعددی همچون بیماریهای قلبی – عروقی، دیابت و انواع سرطان قرار گیرند. همچنین چاقی با تأثیر منفی که بر ظاهر افراد باقی می گذارد ممکن است آنها را دچار مشکلات روحی مانند کاهش اعتماد به نفس کند.
روند چاقی در ایران مانند اکثر کشورهای جهان سیر صعودی دارد، به طوری که طبق گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در چند دهه اخیر، میزان ابتلا به چاقی در جامعه ایران به طور چشمگیری افزایش یافته است.
چاقی
چاقی عبارت است از تجمع غیرطبیعی و بیش از اندازه توده چربی در بدن به طوری که سلامتی فرد اگر چربیهای اضافی، بیشتر در ناحيه شكم متمرکز شده باشد، الگوی چاقی فرد شبیه به سیب است وبه آن الگوی سیب می گویند. این الگو در بین مردان شایع تر است.
اگر چربی بیشتر در ناحیه باسن و رانها متمرکز شده باشد، الگوی چاقی شبیه گلابی است و آن را الگوی گلابی می گویند. در بین زنان شایع تر است. چاقی با الگوی سیب در مقایسه با الگوی گلابی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی را بیشتر افزایش میدهد.
عوامل چاقی
عامل ژنتیک: بروز چاقی در فرزندان و سار تزدیکان افراد چاق حکایت از زمینه ژنتیکی چاقی در آنها دارد.
عامل محیطی: نحوه زندگی به ویژه عادتهای غذای ی و میزان فعالیت بدنی افراد عامل مهمی در اضافه وزن و جاقی محسوب میشود.
عامل روانی : اختلالات روانی مان ند افسردگی افراد را مستعد ابتلا به چاقی می کند. به علاوه عوامل روانی سبب می شود که برخی افراد در شرا بطی مانند اضطراب، خشم و ناراحتی بیش از حد غذا بخورند .
بیماریهای جسمی: برخی بیماریها نظیر کم کاری تیروئید و کوشینگ اختلال عملکرد غدد فوق کلیوی موجب بروز چاقی میشوند.
داروها: برخي داروها منل کورتون موجب چاقی میشوند.
چطور وزن خود را مدیریت کنیم؟
وزن مطلوب، محدودهای از مقدار وزن است که مرگ و میر کمتری در آن رخ می دهد و افراد از تندرستی هستند. وزن مطلوب برای هر فرد بسته به سن، قد و جنس وی متفاوت است. فردی که وزنی بیشتر از حد معمول دارد م مکن است دچار اضافه وزن یا در موارد شدیدتر چاقی باشد.
روشهای متفاوتی برای محاسبه و تعيين وزن متناسب افراد پیشنهاد شده است.
تعیین شاخص توده بدنی (BMI)
افراد براساس شاخص توده بدنی (BMI) به گروه های زیر تقسیم بندی میشوند.
طبقه بندی نمایه توده بدنی (وضعیت فرد)
البته این طبقه بندی برای افراد ورزشکار، زنان باردار و شیرده یا افراد خیلی بلند یا خیلی کوتاه کاربرد ندارد.
چگونه وزن خود را کاهش دهیم؟
فردی که با توجه به شاخص توده بدنی (BMI) اضافه وزن دارد و یا چاق محسوب می شود باید وزن خود دا کاهش دهد، به خصوص اگرسابقه خانوادگی فشار خون بالا، دیابت و بیماریهای قلبی در او مشاهده می شود. همچنین افرادی که دارای میزان جربی خون بالا بوده و یا الگوی چاقی به شکل سیب دارند بهراست هرجه سریع تر برای کاهش وزن خود اقدام کند.
بهترین روشهای کاهش وزن کدام هستند؟
برخی از افراد هنگامی که به فکر کاهش وزن خود میافتند به سراغ روشهای نامناسب کاهش وزن مانند دوره های مکر ر رژیم های غذای ی سخت و محدود کننده و یا روشهای ی همچون درمان داروی ی، جراحی و… می روند.
اگر چه این روشهای زودبازده منجر به کاهش وزن می گردد ولی در صورتی که آنها تغیبری در سبک زندگی خود ندهند، وزن از دست رفته شان باز خواهد گشت و علاوه بر این، احساس سرخوردگی خواهند کرد که آثار روانی زیادی در درازمدت بر آنها تحمیل خواهد شد.
از عوارض جانبی کاهش سریع وزن می توان به ریزش موها، چین و چروک و شل شدن پوست صورت و بدن، ضعف اعصاب، افت فشار خون و ضعف و بی حالی، پوسیدگی دندانها، بروز سنگ کیسه صفرا، ورم و زخم معده، یبوست و حتی افسردگی اشاره کرد.
اصول کاهش وزن و تنظيم آن
انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیتهای حیاتی بدن و فعالیتهای روزمره زندگی از طریق مصرف مواد غذایی تأمین میشود، واحد اندازه گیری انرژی کالری است. براساس قانون تعادل انرژی، تنظیم وزن و برخورداری از وزن مطلوب به دو عامل تغذیه و فعالیت بدنی بستگی دارد.
بر اساس این قانون، چنانچه کالری دریافتی از مواد غذایی بیش از میزان کالری مصرفی باشد، وزن افزایش مییابد و برعکس؛ و اگر این دومقدار با هم برابر باشند، وزن بدون تغییر و ثابت می ماند.
افراد چاق و دارای اضافه وزن برای کاهش وزن لازم است ضمن کاهش میزان کالری دریافتی و افزایش فعالیت بدنی خود، دو اصل زیر را رعایت کنند:
اصل اول :پیروی از یک برنامهٔ پیوسته و پایدار برای کاهش وزن؛
اصل دوم: افراط نکردن در کاهش وزن.باید دانست که حد اکثر کاهش وزن مجاز در طول یک هفته ۵۰۰ تا۷۰۰ گرم معادل ۲تا۳ کیلوگرم درماه است، زیرا کاهش وزن با سرعت بیشتر از این، ممکن است پایدار نباشد و فرد با کمبود تغذیهای و عوارض ناشی از آن مواجه گردد. پس از کاهش وزن نیز بايدبا پیروی از یک رزیم غذایی متعادل و مناسب و انجام فعالیت بدنی، وزن را ثابت نگه داشت.
✨✨صبحانه نخوردن باعث چاقی میشود👇:
وقتی بلند میشوید و گرسنه هستید و صبحانه نمیخورید ، سطح هورمون لپتین تغییر میکند و بدن را به حفظ چربی بیشتر به عنوان ماده سوختی ترغیب میکند.
ضمنا نخوردن صبحانه شرایط را برای فاز کاتابولیک فراهم میکند ، بدن غذا نخوردن را نوعی روزه گرفتن محسوب میکند. ضمنا یادتان باشد کربو و پروتیین باید با یکدیگر در صبحانه باشد.
چاقی می تواند یک علت و یا ترکیبی از چند علت داشته باشد:
ـ استعداد ژنتیکی
ـ داشتن رژیم غذایی سرشار از انرژی
ـ ورزش کم و داشتن تحرک کم
ـ بیماری هایی که خود سبب چاقی می شوند (همچون کم کاری تیروئید)
ـ ناهنجاری های خوردن (از جمله پرخوری)
ـ فشارهای ذهنی و استرس
چاقی شما کدام نوع است؟☝️
راه درمان؛
۱- رژيم غذايي متعادل
۲- يوگا كار كنيد.
۳- روزانه ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
۴- با وزنه ورزش كنيد.
۵- مقدار زیادی آب بنوشید.
۶- ورزش پا و شنا
❇️چند دلیل مهم که باعث چاقی مفرط میشود
۱⃣خوردن چربی و شیرینی زیاد
۲⃣عدم تحرک
۳⃣داشتن استرس
۴⃣بیماری های زمینه ای
۵⃣بی توجهی به حجم غذا
۶⃣ریزه خواری های مکرر
۷⃣ضعف عضلات بدن
