ارگوژنیک‌ها
مواد کارافزا یا ارگوژن ترکیباتی هستند که ورزشکاران به وسیله آنها توان عملکردی جسم و ذهن خود را میتوانند تقویت کنند. به عنوان مثال مکمل های ورزشی دارای خواص ارگوژنیک میباشند.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنیم این مواد ارگوژنیک در حالی که یکی از کارایی آن افزایش قدرت و توان عملکردی میباشد ، اما در آن خلاصه نمیشود و شامل موارد دیگر نیز میباشد.
به تازگی واژه‌ای دیگر به نام ارگولیتیک ابراز گردیده است.
ارگولیتیک‌ها در واقع شامل روش‌ها یا ترکیباتی هستند که پیروی از آنها منجر به آسیب یا کاهش میزان عملکرد ذهنی و جسمی فرد می‌شود.
نمونه‌هایی از روش‌ها یا ترکیبات ارگولیتیک عبارتند از:
استعمال دخانیات و قلیان
استعمال دخانیات و قلیان به اختلال در اکسیژن‌رسانی به بافت‌های فعال منجر شده و از طرف دیگر با اتلاف مواد مغذی ارزشمندی نظیر ویتامین C، تاثیر منفی بر عملکرد ورزشکاران خواهد داشت.
مصرف نوشیدنی‌های الکلی
مصرف الکل علاوه بر تاثیرات سمی بر کبد و کلیه، اتلاف مواد مغذی متعددی نظیر ویتامین‌های گروه B و منیزیم را موجب می‌شود که کمبود آنها می‌تواند موجب اختلال عملکرد ورزشکاران شود.
مصرف زیاد و در شرایط نامناسب نوشیدنی‌های انرژی‌زا
نوشیدنی‌های انرژی‌زای موجود در بازار اغلب بیش از ده درصد کربوهیدرات داشته و با این میزان کربوهیدرات در حین تمرین قابل توصیه نبوده و در فاصله زمانی دو ساعت قبل از ورزش، مصرف آنها به میزان بیش از ۱۵۰-۱۰۰ سی‌سی قابل توصیه نمی‌باشد. علاوه بر آن برخی ترکیبات محرک موجود در این نوشیدنی‌ها ممکن است بر عملکرد ورزشی زیان‌بار باشد.
رژیم‌های غذایی بسیار کم کالری
رژیم‌های غذایی با محتوای انرژی ناکافی، با دریافت ناکافی مواد مغذی همراه بوده و توان تامین نیازهای غذایی ورزشکاران را نداشته و بازسازی ذخایر انرژی و مواد مغذی بدن ورزشکاران را مختل خواهد کرد. اغلب ورزشکاران پس از یک دوره پیروی از این قبیل رژیم‌های غذایی، گزارشاتی مبنی بر خستگی زودرس حین ورزش، خواب ناآرام، احساس خستگی مزمن در طول روز و کاهش رکوردهای ورزشی را بیان می‌کنند.
