دیسکینزی به عنوان حرکات غیرطبیعی ، غیرقابل کنترل ، غیرارادی تعریف می شود. انواع مختلفی از دیسکینزیا با علائمی وجود دارد که از تیک جزئی تا حرکات تمام بدن را شامل می شود.
دیسکینزی می تواند یک بیماری مستقل باشد. با این حال ، به طور معمول ، با آسیب مغزی ، داروهای ضد روان پریشی یا استفاده طولانی مدت از لوودوپا ، دارویی که در مدیریت بیماری پارکینسون نقش دارد ، همراه است.
درمان دیسکینزی معمولاً شامل داروها یا ترمیم جراحی علت اصلی آن است.
حقایقی در مورد دیسکینزی:
علائم دیسکینزی به صورت لرزش جزئی ، تیک یا لرزش شروع می شود ، معمولاً در دست یا پای غالب کسی است.
انواع مختلفی از دیسکینزی با دلایل جداگانه ای همراه است.
در بسیاری از موارد ، درمان نمی شود مگر اینکه علائم شدید باشد.
در مواردی که به دلیل اختلالات مانند اوتیسم ایجاد شده باشد ، رفتار درمانی نیز ممکن است مفید باشد.
علائم
حرکت غیر ارادی علامت اصلی دیسکینزی است.
علائم با گذشت زمان به تدریج بدتر می شوند ، اگرچه در اثر آسیب مغزی یا جراحت می توانند به طور ناگهانی ایجاد شده یا تشدید شوند.
هر نوع دیسکینزی علائم خاصی را ایجاد می کند که به طور معمول منحصر به فرد است به طوری که انواع مختلف آن قابل تشخیص است.
انواع
علت دیسکینزی تقریباً همیشه تغییر یافته در شیمی مغز یا آسیب مغزی ، به ویژه آسیب در ناحیه ای از مغز به نام گانگلیون پایه است که در آن حرکت ارادی و عادات یاد گرفته کنترل می شود.
دوره درمانی ترجیحی برای هر نوع دیسکینزی تا حد زیادی به دلیل تغییر در مغز بستگی دارد.
انواع متداول دیسکینزی عبارتند از:
دیسکینزی ناشی از لوودوپا یا پارکینسون
تقریباً ۵۰ درصد از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون که تحت درمان با لوودوپا هستند ، در طی ۵–۵ سال دچار دیسکینزی می شوند.
علائم رایج عبارتند از:
- غر زدن یا پیچیدن
- سر و صدا کردن
- تاب خوردن
تقریباً نیمی از مبتلایان به دیسکینزی ناشی از لوودوپا علائم خود را برای درمان دردسرساز نمی دانند.
لرزش
لرزش ها با یک حرکت موزون تعریف می شوند. انواع متداول لرزش عبارتند از:
ایستا یا استراحت: وقتی لرزش در اندامی آرام ، استراحت و کاملاً پشتیبانی شده رخ می دهد. این بیماری معمولاً با بیماری پارکینسون و ام اس (MS) همراه است.
حرکت یا عمل و قصد: این زمانی است که هنگام حرکت قسمت بالاتنه ، به طور معمول بازو یا دست ، لرزش رخ می دهد. این بیماری معمولاً با بیماری ام اس ، بیماری عروقی ، تومورها و شرایط تخریب مخچه همراه است.
وضعیتی: این نوع زمانی رخ می دهد که لرزش در حالی که اندامی منتقل نشده است اتفاق می افتد و پس از حرکت همچنان ادامه دارد. لرزش وضعیتی در اثر عوامل فیزیولوژیکی مانند سوء مصرف الکل ، داروهای ضد افسردگی و مسمومیت با فلزات سنگین ایجاد می شود. همچنین می تواند به دلیل شرایط عصبی ، به عنوان مثال ، بیماری ویلسون ایجاد شود.
دیستونی
دیستونی به عنوان انقباضات عضلانی پایدار تعریف می شود ، که اغلب شامل حرکات پیچش یا تکرار غیر طبیعی چرخش یا حالت ها است.
برخی از افراد مبتلا به دیستونی نیز بلفارواسپاسم یا پلک زدن مداوم ، غیر ارادی و گرفتگی عضلات نویسنده یا عدم توانایی در نوشتن را به دلیل وضعیت غیر طبیعی بازو یا دست تجربه می کنند.
کوره
کره با حرکات مداوم ، ناگهانی و تند تعریف می شود که هر کدام برای چند ثانیه نگه داشته می شوند. اندام ها ، سر و صورت معمولاً تحت تأثیر قرار می گیرند. علائم می تواند در یک طرف بدن رخ دهد ، یا به طور تصادفی بین هر دو طرف متناوب باشد.
کوره معمولاً یکی از عوارض جانبی داروهای خاص است. موارد شناخته شده در ایجاد کوریا عبارتند از:
- داروهای ضد صرع
- داروهای پارکینسون
- داروهای ضد روان پریشی
یک فرد همچنین می تواند کره را به دست آورد. دلایل ایجاد واسطه کوریا عبارتند از:
- تب روماتیسمی
- لوپوس
- مننژیت
- انسفالیت
- بیماری لایم
- آندوکاردیت باکتریایی
- اچ آی وی
- ایدز
- بیماری Creutzfeldt-Jakob (CJD)
- بارداری یا هورمون درمانی
- جراحی قلب کودکان
- کمبود شدید ویتامین B-1 و B-12
- بیشتر سموم
- شرایط موثر بر سیستم عصبی مرکزی ، به عنوان مثال ، فلج مغزی
دیسکینزی تأخیر
داروهای ضد روان پریشی که برای درمان بیماری های روانی استفاده می شوند ، مانند اسکیزوفرنیا و اختلال دوقطبی ، می توانند حرکات بدن را سفت و تند کنند.
این داروها با انسداد دوپامین ، که باعث قطع ارتباط سلولی می شود ، عمل می کنند.
تصور می شود که داروهای ضد روان پریشی قدیمی بیش از داروهای جدید باعث ایجاد دیسکینزی می شوند. آنها عبارتند از:
- هالوپریدول
- تیوریدازین
- کلرپرومازین
علائم تصادفی و غیرقابل کنترل دیسکینزی تأخیری شامل موارد زیر است:
- چشمک زدن سریع
- تکان دادن بازوها یا دست ها
- بیرون آوردن زبان
- حرکت تصادفی لب ها ، زبان یا فک
- گاهی حرکت در اندامها ، انگشتان و انگشتان پا
- تاب خوردن حرکات باسن یا تنه در موارد شدید
- تنفس دشوار ، همچنین در موارد شدید
طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ ، خطر ابتلا به دیسکینزیا تأخیری در افراد مبتلا به روان پریشی یا دیابت سه برابر بیشتر از افراد بدون این شرایط است.
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به طور خاص ۳۱٫۲ برابر بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری بودند.
عوامل اضافی که خطر دیسکینزی تأخیری را افزایش می دهند عبارتند از:
- زن بودن
- بیش از ۵۵ سال سن
- میراث آسیایی یا آفریقایی-آمریکایی است
- سوء مصرف مواد مخدر و الکل
انواع میوکلونوس
این نوع دیسکینزیا با اسپاسم عضلانی و تند تند و ناگهانی تکراری تعریف می شود.
انواع میوکلونوس دیسکینزی علائمی را ایجاد می کند که به حدی شدید هستند که ناتوان کننده هستند.
انواع متداول دیسکینزی میوکلونوس عبارتند از:
- انسفالوپاتی میوکلونیک پیشرونده.
- انسفالوپاتی میوکلونیک استاتیک ، که به طور معمول در اثر قطع اکسیژن به مغز ایجاد می شود.
- صرع میوکلونیک ، به طور معمول در زنان مسن با علائم محدود شده در یک قسمت از بدن ، اغلب صورت ، تأثیر می گذارد.
میوکلونوس ضروری خوش خیم ، جایی که علائم معمولاً از کودکی یا نوجوانی شروع می شود و بیشتر بدن را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث اسپاسم تا ۵۰ بار در دقیقه می شود.
تورتیکولی اسپاسمودیک
این نوع با پیچش غیرطبیعی گردن و سر تعریف می شود ، معمولاً سر را در یک جهت قرار می دهید و چانه را به عکس می چرخانید. علت آن کوتاه شدن عضله استرونوکلئیدوماستوئید است و می تواند در هر سنی ایجاد شود.
بالیسم
بالیسم با پرتاب وحشی ، اغلب خشونت آمیز بازوها یا پاها تعریف می شود.
بسته به شدت آنها ، اسپاسم ممکن است به قدری قدرت داشته باشد که باعث آسیب دیدگی خفیف تا شدید ، دررفتگی بیشتر شانه ، مفصل ران یا زانو شود.
باللیسم به طور معمول چندین اندام و دو طرف بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. همیبالیسم فقط یک طرف یا اندام را تحت تأثیر قرار می دهد.
انواع باللیسم معمولاً به دلیل حوادث عروقی مغزی ایجاد می شود که شامل آسیب مغزی ، خفگی (خفگی) یا سکته مغزی است.
آتز
این نوع با حرکات کند ، چرخش ، انحنا یا خم شدن ، خم شدن ، اغلب در انگشتان ، انگشتان پا و دست ها تعریف می شود. زبان ، دست ها ، پاها و گردن نیز می توانند تحت تأثیر قرار گیرند.
آتتوز معمولاً در اثر آسیب مغزی ، به طور خاص در اثر کمبود یا از دست دادن اکسیژن یا خون رسانی ایجاد می شود.
کلیشه ها و تیک ها
این دیسکینزیا توسط حرکات کلیشه ای یا تکراری ، بی فایده یا کشیدگی عضلات تعریف می شود. ممکن است یک فرد سطح کنترل اولیه ای بر این حرکات داشته باشد ، حتی توانایی کاهش آنها را دارد.
به همین دلیل ، برخی از متخصصان پزشکی کلیشه ها و تیک ها را نوعی دیسکینزیا نمی دانند.
بسته به شدت ، علائم کلیشه و تیک از خفیف تحریک کننده تا غیر فعال کننده وجود دارد. انواع آن شامل:
تیک ساده: با انقباض سریع عضلانی در همان نقطه مشخص می شود.
کلیشه های حرکتی رایج: با حرکات تکراری ، بی هدف اما غالباً تشریفاتی تعریف می شود.
تیک های پیچیده ، تیک های متعدد یا کلیشه ها: با تیک های شدید شدید یا کشش مشخص می شود. به ویژه هنگامی که با سندرم توره در ارتباط باشد ، علائم ممکن است شامل اقدامات تصادفی ، نامناسب ، مانند فحش دادن باشد.
در برخی موارد نادر ، استریوتیپ ها و تیک های پیچیده ای می توانند در اثر استفاده از داروهای خاص ایجاد شوند.
درمان
برنامه درمانی خاصی که برای یک فرد استفاده می شود به نوع دیسکینزی و شدت یا میزان علائم بستگی دارد.
اگر کاهش یا توقف استفاده از داروهای ایجادکننده دیسکینزی علائم را متوقف نکند ، دوره های درمانی دیگری در دسترس است.
انتخاب یک داروی مناسب نیز می تواند چالش برانگیز باشد ، زیرا بسیاری از داروهایی که به کنترل اسپاسم عضلات کمک می کنند نیز باعث ایجاد دیسکینزی می شوند.
جدا از داروها ، تزریق سم بوتولینوم یا بوتاکس ممکن است به کاهش یا محدود کردن حرکات غیر ارادی کمک کند ، به ویژه مواردی که صورت را تحت تأثیر قرار می دهند.
تحریک عمقی مغز یا DBS روشی است که در آن الکترودها برای اصلاح حرکت و کنترل وضعیت در مغز قرار می گیرند. DBS در افرادی که مبتلا به دیسکینزی ژنتیکی یا ایدیوپاتیک هستند ، در مواردی که علت مشخصی ندارد ، بیشترین تأثیر را دارد.
مطالعات درمان رفتاری نشان داده است که برخی حرکات و کلیشه ها ممکن است نشانه های اولیه تشخیص اوتیسم در نوزادان باشد.
بیشتر بدانید:
نشانه های اولیه بیماری پارکینسون چیست؟
چه تمریناتی برای بیماری پارکینسون مفید است؟
چرا بدن افراد دچار لرزش میشود؟
چه عواملی باعث درد در لگن زنان میشود