سمعک یکی از ابزارهای پزشکی است که برای تقویت شنوایی از آن استفاده می شود. بیماران زیادی هستند که در بخش های مختلف بدن خود دچار نقص هستند. گوش نیز در برخی افراد ممکن است دچار مشکلاتی شود که برخی از آن ها مادرزادی و برخی نیز به علت آسیب های مختلف دچار این اختلال می شوند. در مطلب زیر به بررسی کاربرد و عوارض سمعک میپردازیم.
سَمعَک، (به انگلیسی: Hearing aid) یا شنوک وسیله‌ای است که برای کمک به قدرت شنوایی طراحی شده. در بیشتر کشورها سمعک به عنوان یکی از تجهیزات پزشکی کلاسه بندی شده‌است و از این رو برابر با مقررات ویژهٔ این‌گونه تجهیزات مورد توجه قوانین نظارتی قرار دارد سمعک توسط شنوایی‌شناس تجویز و تنظیم میشود. سمعک در قدیم یک مخروط قیف‌مانند تقویت‌کننده بود.
سمعک وسیله‌ای برای تقویت صداها برای افراد دچار کم شنوایی (از حدود ملایم تا عمیق) است. سمعک برای افرادی که دارای شنوایی طبیعی هستند، مناسب نیست.
چگونه متوجه نیازتان به سمعک می‌شوید؟
اگر احساس ضعف در شنوایی دارید و فکر می‌کنید که با استفاده از سمعک مشکل‌تان حل میشود، باید به متخصص گوش و حلق و بینی یا شنوایی سنج مراجعه کنید. متخصص گوش و حلق و بینی می‌تواند با ارزیابی شنوایی شما، دلیل ضعف یا فقدان شنوایی را تشخیص دهد.
شنوایی سنج هم متخصصی در حوزه سلامت شنوایی است که مشکلات شنوایی در بیماران را می‌سنجد و تعریف می‌کند. این فرد با انجام آزمایش‌هایی، نوع و درجه کم شنوایی را تشخیص می‌دهد. بنابراین در صورت وجود مشکلات در شنیدن، نیاز به مراجعه به شنوایی سنجی و متخصصان برای تست گوش وجود دارد.
انواع سمعک چیست؟
انواع مختلفی از سمعک وجود دارد که ازجمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سمعک پشت گوشی
- سمعک داخل گوشی
- سمعک داخل کانالی
قطعات سمعک
سمعک دارای سه قطعهٔ مهم است: میکروفون، مدار پردازنده و بلندگو (رسیور).
- میکروفون: کار میکروفون سمعک دریافت امواج صوتی و تبدیل آنها به سیگنال‌های الکتریکی است.
- مدار پردازنده: در مدار پردازنده سمعک تمامی سیگنال‌های الکتریکی دریافت شده از سوی میکروفون پردازش و سپس تقویت می‌شوند.
- بلندگو (رسیور): بعد از پردازش و تقویت سیگنال‌های الکتریکی، این سیگنال‌ها به وسیلهٔ بلندگوی سمعک دوباره به امواج صوتی تبدیل و به گوش استفاده‌کننده ارائه می‌گردد.
سمعک از لحاظ تکنولوژی
سمعک‌ها از لحاظ تکنولوژی به گروه‌های زیر طبقه‌بندی می‌گردند:
۱- سمعک آنالوگ
۲- سمعک دیجی تریم
۳- سمعک دیجیتال
۴- سمعک هوشمند
۵- سمعک تریبیت شونده
مزایای استفاده از سمعک دو گوشی عبارت است از:
- توانایی جهت‌یابی اصوات بهتر میشود.
- فهم گفتار در محیط‌های پر سر و صدا بهبود می‌یابد.
- صداها بهتر و راحت‌تر شنیده می‌شوند.
- درک گفتار در مکالمه‌های گروهی افزایش می‌یابد.
- کیفیت صدا بهتر میشود.
نکاتی کار آمد در انتخاب سمعک خوب:
سمعک وسیله الکترونیکی بسیار پیشرفته‌ای است که مستقیماً در پیشبرد ارتباط کاربر آن با اطرافیان) خانواده، همکاران، دوستان (و در عین حال محیط اطراف تأثیرگذار است. سمعک‌ها از نظر شکل ظاهری و مهم تر از آن از نظر مدارات داخلی تفاوت‌های گوناگونی دارند؛ بنابراین انتخاب یک سمعک خوب و مناسب به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله این عوامل می‌توان به مشاوره با یک شنوایی‌شناس مجرب اشاره کرد.
بهترین فرد برای ارزیابی شنوایی و تجویز سمعک متخصص شنوایی‌شناس است که با علم بر این موضوع می‌تواند در انتخاب سمعک مناسب کمک کند. در زمینه شنوایی‌شناسی کودکان، حساسیت بیشتر است زیرا کودکان نمی‌توانند مشکلات شنیداری خود را بیان کنند از این رو توجه والدین به کیفیت شنوایی کودک بخصوص در زمینه حرف زدن و توانایی ارتباط برقرار کردن وابسته به تنظیم درست سمعک و ارزیابی‌های متدام در طول سال‌های کودکی است.
سمعک های موجود در بازار ایران
برندهای سمعک در ایران متنوع هستند و اکثر شرکتهای معتبر در حوزه شنوایی محصولات خود را به صورت مستقیم برای ایران ارسال می‌کنند. این شرکت‌ها معمولاً دارای نمایندگی مستقیم در ایران هستند. شرکتهای تولیدکننده سمعک که در ایران محصولات آنها در دسترس هستند به شرح زیر می‌باشند.
- زیمنس
- اتیکن
- ویدکس
- فوناک
- یونیترون
- استارکی
- ریساند
- پیورتن
- بلتن
- رکستن
- آدیفن
- هنساتن
- برنافن
بررسي مزايا و معايب انواع سمعک در بيماران مبتلا به کاهش شنوايی حسی-عصبی
از ۱۰۰ بيمار مورد مطالعه، ۸۳ درصد از بيماران تاثير مثبت استفاده از سمعک را از لحاظ روحي-رواني گزارش نمودند. همچنين ۵۵ درصد از بيماران پيشرفت تحصيلي خوبي را پس از استفاده از سمعک گزارش نمودند. ۶۸ درصد افراد مورد مطالعه در محدوده سني زير ۲۰ سال قرار داشتند و در ۸۴ درصد موارد سمعک هاي مورد استفاده از نوع پشت گوشي بودند. معايب گزارش شده توسط بيماران شامل عدم قدرت کافي سمعک ۱۸ درصد، اشکال در قالب گيري سمعک ۱۲ درصد و بروز حساسيت موضعي در گوش ۱۲ درصد بود.
نتيجه گيری: استفاده از سمعک داراي مزاياي فراواني براي افراد کم شنواي حسي-عصبي مي باشد. با انتخاب سمعک، قالب مناسب و آموزش بيمار مي توان عوارض استفاده از سمعک را به حداقل رساند.
استفاده از سمعک چگونه به شنوایی کمک می‌کند؟
سمعک ها، در درجه نخست ازجمله ابزارهایی هستند که به افراد ناشنوا در بهبود وضعیت شنوایی و درک کلام دیگران کمک می‌کنند.
افرادی که سلول‌های حسی کوچکِ گوش داخلی‌شان (سلول‌های مویی) آسیب دیده است با استفاده از سمعک می‌توانند به سطحی مطلوب از شنوایی دست پیدا کنند. به این نوع از ناشنوایی، کاهش شنوایی حسی ـ عصبی گفته میشود و می‌تواند نتیجهٔ بیماری، کهولت سن یا صدمه‌ای باشد که صدای بلند یا مصرف دارویی خاص به وجود می‌آورد.
استفاده از سمعک باعث تقویت لرزش صوت‌هایی خواهد شد که به گوش وارد می‌شوند. سلول‌های مویی که سالم باقی مانده‌اند، نوسانات صوتی بلندتر را شناسایی و آنها را به سیگنال‌هایی عصبی بدل می‌کنند که به سمت مغز فرستاده میشود.
هرقدر میزان آسیب دیدگی سلول‌های مویی بیشتر باشد، شنوایی فرد کمتر خواهد بود و به تقویت صدای قوی‌تری از سوی سمعک برای شنیدن اصوات نیاز میشود. البته در تقویت صداها با سمعک هم محدودیت‌هایی وجود دارد. اگر گوش داخلی به شدت آسیب دیده باشد، حتی نوسان امواج صوتی قوی هم به سیگنال‌های عصبی بدل نخواهد شد؛ در این صورت، استفاده از سمعک هم بی‌فایده است.
انواع آبریزش بینی و درمان سریع آن
چگونه عفونت گوش را درمان کنیم؟