لواشک یک خوراکی ایرانی و با مزه ترش و شور است که از شیرهٔ غلیظ شده و قوام‌آمدهٔ میوه‌هایی همچون آلوچه،زردآلو ،آلو، قیسی کیوی و امثال آن تهیه می‌کنند و همچون لواش آن را پهن و نازک می‌کنند تا خشک شود.
این خوراکی خوشمزه در واقع نوعی عصارهٔ گرفته‌شده از میوه‌ها است که متخصصان تغذیه به آن «اکستراکت[کنسانتره]» می‌گویند و در زبان عربی موسوم به «قمر الدین» است و با خشک کردن به دست می‌آید. خشک کردن از ساده‌ترین و متداول‌ترین روش‌های نگهداری مواد غذایی است که عمری به اندازهٔ تمدن بشر دارد و امروزه در کشورهای مختلف به شکل‌های گوناگون از روش‌های سنتی تا الگوهای صنعتی برای خشک کردن بکار می‌رود. امروزه با توجه به توسعه صنایع غذایی روش‌های تهیه لواشک هم تحول یافت و نمونه‌های نوین این محصول با نظارت بهداشتی به بازار عرضه می‌شود.
در مورد این که لواشک واقعا مفید یا مضر یا چه خوبی ها و بدی هایی داره بین علما بحثه! ولی یه سری اطلاعات در مورد این موجود خوشمزه بد نیست.. مساله اینه که مصرف متعادل لواشک عموما ضرر خاصی نداره ولی زیاده روی تو هر چیزی بده. از طرفی چون خیلی از لواشک ها در شرایط بدی تولید می شن نمی شه بهشون اعتماد کرد، ولی با این حال خیلیا هستن که نمی تونن لواشک رو بی خیال بشن.
لواشکی سالم است که :
- به رنگ طبیعی میوه های به کار رفته در تهیه آن باشد.
- دارای بو و مزه طبیعی باشد و بو و مزه مانند ترشیدگی، سوختگی یا کپک زدگی نداشته باشد.
- در لواشک مواد خارجی مانند تکه های پوست، هسته، دانه و دم میوه، برگ، خاک و شن، کاه و… وجود نداشته باشد.
- دارای آفت زنده (مانند شش پایان، کنه ها وکپک ها) نباشد.
- ضخامت ورقه آن یکنواخت باشد از یک میلیمتر کمتر و از ۵ میلیمتر بیشتر نباشد.
لواشک های صنعتی از چه موادی تشکیل می شوند؟
شاید غیر قابل باور باشه اما رنگ این لواشک ها که به ما چشمک میزنن واقعا رنگ مصنوعی و شیمیایی و صد البته خطرناک است. مراحل تولید این لواشک ها و آلوچه‌های ترش و خوش مزه به این صورت است که جوهر لیمو را داخل شکر میریزند و بعد رنگ فرش رو با آب جوش مخلوط کرده روی آلوچه ها و لواشک ها میریزند.
داستان این رنگرزی حتی نگاه بازرسان بهداشت را هم رنگ می‌کند.لوآشک یکی از طبیعیترین و قدیمیترین تنقلات مورد استفاده ایرانیان است که تاثیرات بسیار خوبی بر سلامتی جسم هر انسانی دارد ولی متاسفانه در سالهای اخیر، شاهد رشد تولید و فروش غیر طبیعی و مصنوعی این محصولات در ایران بودهایم و البته شاهد کاهش سطح سلامتی کودکانی که به مصرف این گونه تنقلات مضر اعتیاد پیدا کردهاند.
لواشک چه خاصیت دارد؟
اگر پایه لواشک ها میوه باشد، خواص تغذیه ای و درمانی آنها را باید با توجه به نوع میوه آنها شناخت. به طور معمول همه لواشک ها حاوی فیبر و ملین و مسهل بوده و محرک حرکات روده اند. رنگ دانه های آنتی اکسیدانی آنها تا حدودی به دفع رادیکال های مضر و سمی بدن کمک می کند و حاوی درصد اندکی از ریزمغذی هاست. معمولا جوشاندن، تغلیظ و خشک کردن، مقدار زیادی از ریزمغذی ها به ویژه ویتامین C لواشک را کاهش می دهد.
فرق میان لواشک خانگی با صنعتی چیست؟
لواشک ها اگر به صورت بهداشتی و خانگی تهیه شوند، به دلیل آن که نسبت به لواشک های صنعتی از نمک، شکر، اسید و مواد نگه دارنده تهیه نمی شوند، خواص تغذیه ای و درمانی موثرتری داشته و مصرف مرتب آنها می تواند تا حدود زیادی برای سلامت مفید باشند، ولی عاملی که موجب شده تا کمتر به فواید لواشک های خانگی پرداخته شود، آن است که برای خشک کردن این نوع لواشک ها از فضای آزاد استفاده می شود.
وجود حشرات موذی آلوده، گردو غبار خاک، میکروب های هوازی، ذرات سرب معلق در هوای شهری و فضولات پرندگان و چارپایان در مناطق روستایی همگی از جمله عواملی هستند که توجه ما را به مصرف لوآشک های صنعتی معطوف می کند. مهم ترین ویژگی لواشک های صنعتی معتبر آن است که به وسیله دستگاه های مجهز و بر اساس قوانین بهداشتی زیر نظر متخصصان این امر در مدت زمان مشخصی تهیه و خشک می شوند.
لواشک میوه ای خانگی
ممکن است پیچیده به نظر برسد ، اما این در واقع یکی از ساده ترین دستورالعمل های میان وعده خانگی است که می توانید برای بچه های خود درست کنید! تمام آنچه شما نیاز دارید کاغذ پوست ، میوه و کمی عسل است!
این کار مستلزم صرف زمان زیادی در اجاق گاز است ، بنابراین مطمئن شوید که قصد دارید لواشک میوه خود را در روزی تهیه کنید که مدت زمان زیادی در خانه باشید.
به بسته بندی آنها دقت کنید :
لوازم استفاده شده برای بسته بندی لواشک باید سالم، نو، خشک و بدون بوی ناخوشایند باشد. بسته بندی لواشک باید طوری باشد که فرآورده را در برابر رطوبت، آفت ها و عوامل فساد حفظ نماید. هر ورقه لواشک باید در یک بسته کوچک بسته بندی شود.
روی بسته بندی لوآشک باید نام و نوع کالا، نام و نشانی سازنده، شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت، عبارت «ساخت ایران»، وزن خالص به گرم یا کیلوگرم، تاریخ تولید و انقضاء ، شماره سری ساخت و مواد به کار رفته نوشته شده باشد.
ویژگی های شیمیایی لواشک اینگونه باشد:
- رطوبت لواشک ۱۵ درصد
- حداکثر خاکستر کل ۵/۴ درصد (لواشک زردآلو تا ۵ درصد و لواشک آلو تا ۷ درصد)
- باقیمانده دود گوگرد (انیدرید سولفورو) در لواشک تهیه شده از میوه های خشک کمتر از ۲۰۰ بخش در میلیون (ppm)
- حداکثر خاکستر نامحلول در اسید ۱/۰درصد
- حداکثر اسیدیته کل لواشک بر حسب اسید سیتریک ۷ درصد
- میزان PH بین ۵/۴ – ۵/۲
نتیجه گیری ها
میوه های تازه به عنوان منابع عالی ویتامین ها ، مواد معدنی ، فیبرها ، کربوهیدرات ها و سایر ترکیبات فعال زیستی شناخته شده اند. لواشکهای میوه ای محصولات جذاب ، رنگی و خوش طعم را برای افراد فراهم می کنند. تحقیقات مختلفی برای بررسی اثرات مختلف روش های تهیه ، شرایط مختلف خشک کردن و شرایط بسته بندی و نگهداری بر روی لواشک های میوه ای انجام شده است.
برای روش تهیه ، بیشتر لواشگ های میوه ای با مرتب سازی ، شستشو ، لایه برداری و برداشتن بذر و سپس برش دادن به برشهایی تهیه می شوند که می توانند به راحتی پوره یا خمیر شوند. پوره ها را به منظور غیرفعال کردن آنزیم ها در حمام آب گرم کرده ، می جوشانند یا بلانچ می کنند. مواد افزودنی مانند شکر ، پکتین ، اسید ، شربت گلوکز و رنگ اغلب قبل یا در طول مخلوط شدن اضافه می شوند.
این افزودنی ها شامل متابیسولفیت پتاسیم ، بی سولفیت سدیم ، متابیسولفیت سدیم ، ساکارز ، پروتئین سویا و پودر شیر بدون چربی ، شربت ذرت و نشاسته است. این مواد با پوره میوه مخلوط می شوند تا پوست های میوه ای با کیفیت بالاتر ، ذخیره سازی طولانی تر ، یا کیفیت ارگانولپتیک بهتر از میوه اصلی ایجاد شود. بیشتر چرم های میوه ای در دمای ۳۰ تا ۸۰ درجه سانتی گراد خشک می شوند ، به ویژه در دمای ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتیگراد تا ۲۴ ساعت یا تا زمانی که به رطوبت نهایی ۱۲-۲۰٪ برسند.
بیشتربخوانید:
از عوارض خطرناک چیپس چه می دانید؟!
نیاز های غذایی در دوران بارداری
طرز تهیه انواع بستنی خانگی خوشمزه
