درمان عارضه پشت گرد با حرکات اصلاحی

پشت گرد (کیفوز)

یکی از انواع ناهجاری های ستون فقرات که در کودکان یا بزرگسالان ایجاد می شود کایفوزیس(گرد پشتی یا گوژ پشتی) است، که در آن ستون فقرات به علل مختلف مادرزادی یا اکتسابی دچار افزایش قوس غیر طبیعی در ناحیه سینه‌ای(توراسیک) می‌شوند. البته کایفوزیس در ناحیه گردنی یا کمری هم ممکن است به وجود آید اماً معمول میزان آن به اندازه‌ای نیست که سبب از بین رفتن کامل گودی(لوردوز) گردنی و کمری شود لذا این واژه بیشتر برای ناحیه سینه‌ای کاربرد دارد.

KYPHOSIS

افزایش غیر طبیعی و بیش از حد قوس مهره های پشتی را پشت گرد می گویند. شایع ترین علت این عارضه ضعف در وضعیت کمربند شانه ای است. در این ناهنجاری قسمت بالایی ستون مهره ها خمیده شده و به حالت قوز تبدیل می شود و شانه ها به طرف جلو تمایل پیدا می کند. استخوان جناغ به داخل فرو می رود و قفسه سینه به سمت پایین می آید.

علل پشت گرد(کیفوز):

۱- قراردادن تنه در وضعیت بد: افرادی که موقع نشستن با ایستادن و راه رفتن تنه را در وضعیت خمیده قرار می دهند (مانند افراد خجالتی – چاق – بلند قامت)

۲- ضعف عضلانی: به علت ضعف عضلات پشت و عدم توانایی آن ها در نگهداری تنه به صورت طبیعی، فرد با قامت خمیده می ایستد یا راه می رود و به تدریج کیفوز در ستون مهره ها شکل می گیرد.

۳- استفاده بیش از حد و مداوم دست ها در جلو بدن(مانند: نوشتن – خیاطی – در دست گرفتن یک کتاب)

عوامل ایجاد کننده گرد پشتی یا کیفوز:

اتخاذ وضعیت بدنی نامناسب به مدت طولانی مثل نشستن و ایستادن
خجالتی بودن افراد
انجام حرکات تکراری به مدت طولانی
حمل کوله پشتی سنگین
کوتاهی عضلات سینه ای
ضعف عضلات راست کننده ستون فقرات و ذوزنقه ای

انواع کیفوز

کیفوز وضعیتی

این نوع در اثر اتخاذ وضعیت بدنی نا مناسب به وجود می آید. شایعترین نوع کیفوز،کیفوز وضعیتی است و به طور طبیعی احتمال بروز آن در جوانان و افراد سالمند وجود دارد.این نوع ناهنجاری با تمرینات اصلاحی و حفظ تعادل عضلانی، برطرف می شود.

کیفوز ساختاری

این نوع از کیفوز به علت عواملی مانند ناهنجاری های موجود در استخوان ها، دیسک های بین مهره ای، اعصاب، لیگامنتها یا عضلات بوجود می آید. در افراد مبتلا به کیفوز ساختاری، برای درمان باید از مداخلات پزشکی تهاجمی تر استفاده شود.

کیفوز پیری

علل کیفوز پیری را می توان چند مسأله دانست، از جمله : پوکی استخوان ، کیفوز منتقل شده از دوران جوانی، قوز پشتی حقیقی، کیفوز ناشی از سل ستون مهره ها

علائم پشت گرد(کیفوز)

۱- درد در قسمت پشت یا کمر

۲- احساس خستگی در پشت

۳- افتادن شانه ها به جلو و نزدیک شدن چانه به سینه

۴- جمع شدن قفسه سینه و عضلات مربوط به آن

۵- اینجاد برآمدگی روی دیواره شکم و تمایل آن به طرف جلو و پایین

۶- بیرون زدن استخوان کتف

عوارض پشت گرد(کیفوز)

۱- ایجاد ظاهری ناخوشایند

۲- کوتاهی ارتفاع تنه فرد

۳- اختلال در عملکرد دستگاه گردش خون و تنفس

۴- کاهش تحرک ستون مهره ها

برای درمان چه باید کرد؟

ابتدا باید مشخص شود که بیماری کایفوزیس از کدام نوع است. اگر کایفوزیس در اثر بیماری ‌های یاد شده باشد، باید اقدامات درمانی لازم هرچه سریع ‌تر صورت گیرد. برای مثال اگر فرد به بیماری شوئرمن شدید مبتلا است ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد و اگر بیماری او خفیف‌ تر است باید بریس(قوزبند) ببندد. در مواردی که کیفوز به دلیل بد نشستن (به ویژه هنگام مطالعه کردن و پشت میز تحریر نشستن، تماشای تلویزیون یا کامپیوتر) به وجود می‌ آید افراد باید سعی کنند عضلات پشتی خود را تقویت کرده و به صورت صاف بنشینند. برای تقویت عضلات پشتی ورزش‌ های خاصی از جمله شنا و به خصوص کرال پشت توصیه می ‌شود. مهمترین راه درمان این عارضه حرکات اصلاحی و ورزش است. در این راه باید عضلات سینه‌ای را تحت کشش و عضلات پشت را تقویت نمود.

گرد پشتی (kyphosis)، کایفوز

دستورالعمل اجرای تمرینات برای درمان پشت گرد(کیفوز):

۱- شدت تمرین و فشار وارده را باید بر اساس توانایی ها هر شخص تعیین کرد(اگر تاکنون فعالیت بدنی نداشته اید تمرینات را با حداقل شدت شروع کنید)

۲- تکرار تمرین: تمرین ها را ۳-۴ جلسه در هفته، در سه ست، ۱۵ تا ۲۰ بار تکرار در هر نوبت انجام دهید.

مرحله استراحت: برای افرادی که تمرین می کنند زمان های استراحت بین هر مرحله از تمرین به طور معمول ۱ تا ۲ دقیقه باید باشد. طبیعی است که زمان استراحت به وضعیت فرد و شدت تمرین بستگی دارد.

عضلات کوتاه شده:

عضلات قدام سینه و عضلات اندام فوقانی که به قفسه سینه اتصال دارند: عضلات سینه ای بزرگ و کوچک، عضلات بین دنده ای، عضله پشتی بزرگ، سر کوتاه عضله دو سر بازویی، عضله دندانه ای قدامی.

همچنین کوتاهی عضلات ستون فقرات گردنی و خلفی ناحیه سر که به کتف اتصال دارند: عضله بالا برنده کتف و بخش بالایی عضله ذوزنقه…

عضلات مهار شده:

خم کننده های عمقی گردن، دندانه ای قدامی، بخش میانی و پایینی عضله ذوزنقه، گرد کوچک، عضله متوازی الاضلاع و….

مفاصل درگیر:

مفصل اطلسی- پس سری ، مفاصل بین مهره ای نواحی گردنی سینه ای و کمری ، مفصل گیجگاهی فکی، مفاصل خاجی لگنی ، ران ها ، بازویی دوری و کتفی سینه ای ممکن است در این عارضه درگیر بشن!

اثرات احتمالی: دور شدن کتف ها و گرد شدن شانه ها ، اختلال در موقعیت و عملکرد مفصل بازویی دوری ، افزایش فلکشن در مهره های سینه ای اکستنشن مهره های گردنی و ناهنجاری سر به جلو ، کوتاهی بافت های نرم بخش قدامی تنه ، کاهش فضای قفسه سینه ای و کاهش عملکرد قلبی عروقی ریوی از جمله تاثیرات جانبی احتمالی ناهنجاری کایفوز هستند!