درجه حرارت بالا یا تب، برای بیشتر افراد، زمانی است که دمای بدن ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر باشد. این می تواند نشانۀ ناخوشی شما باشد. تب معمولاً به این معناست که شما به عفونتی مانند سرماخوردگی مبتلا هستید. اما همچنین می تواند ناشی از عفونت های جدی تر مانند کروناویروس باشد.
دمای طبیعی بدن شما بین ۳۶ تا ۳۶٫۸ درجه سانتیگراد است.
ویروس کرونا در این روزها شایع شده است و یکی از شایع ترین علائم آن، دمای بدن است. انسان هم مانند سایر پستانداران دارای سیستم تنظیم خودکار دمای بدن است. مرکز این سیستم در هیپوتالاموس مغز قرار دارد. همچنین در بدن ما دو گروه گیرنده های حرارتی به نام (ترمورسپتور) وجود دارد: دسته اول در هیپوتالاموس که گیرنده های درجه حرارت مرکزی نامیده می شوند و دسته دیگر گیرنده های حرارتی در پوست که درجه حرارت محیط را دریافت می کنند. ما در اثر تغییر دمای محیط دو نوع واکنش مختلف نشان می دهیم که عبارتند از واکنش های ارادی و واکنش های غیر ارادی.
علل تب کردن
- بیماری های عفونی مانند:سرما خوردگی،آنفولانزا،کرونا،ایدز،التهاب ویروسی معده و رودهها..
- التهاب پوستی مانند:کورک،آکنه،آبسه
- تخریب بافت ها
- بیماری های نقص ایمنی
- سرطان ها به خصوص سرطان خون،سرطان لنف و سرطان کلیه
- برخی اختلالات متابولیسمی مانند : نقرس
- تب های حاصل از مصرف بعضی از دارو هاو یا حتی قطع بعضی دیگر مانند:آنتی بیوتیک،هروئین ها
به چه محدوده ای از دمای بدن، تب گفته می شود؟
متداول ترین علت تب عفونت اعضای بدن است. زمانی که بدن دچار عفونت می شود بدن ما برای کنترل فعالیت میکروب ها دمای بدن را بالا می برد. این افزایش دما با تاثیر عوامل بیماری زا در هیپوتالاموس انجام می شود. به بالا رفتن دمای بدن در این حالت تب می گوییم تب نشانه مشخصی از بروز مشکل در بدن ما است. در صورتی که دمای داخل دهانی بالاتر از ۳۷٫۵ و کمتر از ۳۷٫۹ درجه شود به آن تب خفیف گفته می شود.
تب خطرناک برای بزرگسالان و کودکان چقدر است؟
در صورتی که دمای دهانی از ۳۷٫۹ درجه سانتیگراد فراتر برود تب ایجاد شده است و در بزرگسالان در صورتی که دما از ۴۰ درجه فراتر رود، خطراتی را برای حیات انسان در بر دارد. زیرا در دمای بالای ۴۰ درجه، عملکرد پروتئین ها و آنزیم های بدن مختل می شود. دمای بالای ۴۴ درجه بسیار خطرناک است و احتمال فوت فرد بسیار زیاد خواهد بود.
بنابراین دمای دهانی بالای ۳۹ درجه سانتی گراد برای بزرگسالان نگران کننده است. برای کودکان بر اساس سن آنها دماهای زیر می تواند خطرناک باشد:
- تب ۳۸ درجه و بالاتر در کودکان زیر ۳ ماه
- تب ۳۸٫۲ درجه و بالاتر در کودکان ۳ تا ۶ ماه
- تب ۳۸٫۸ درجه و بالاتر در کودکان بالای ۶ ماه
درمان
هر تبی لزوماً مورد درمان مستقیم قرار نمیگیرد. تب نشانهٔ مبارزهٔ بدن در مقابل عوامل بیماریزا است، و در صورتی که مقدار آن خیلی زیاد نباشد، اغلب داروهایی برای درمان بیماری، و نه درمان مستقیم تب مصرف میگردند. با این وجود، برای جلوگیری از افزایش تب و ایجاد نقص در بدن، تب باید دائماً کنترل شود.
بسیاری از بیماران به علت علایم تب از دارو استفاده میکنند. تب موجب افزایش تپش قلب میشود؛ و ممکن است به افراد مسن یا افرادی که دچار بیماریهای قلبی و عروقی هستند فشار وارد کند.
برای پایین آوردن تب یا قطع آن از پاراستامول،ایپوپروفن و گاه آسپرین استفاده میشود. استامینوفن و ناپروکسن هم با تب مرتبط هستند. مکانیسم اثر داروهای ضد تب، جلوگیری یا مختل کردن تولید یا فعالیت آنزیمهای مربوط به سنتز (تولید) پروستاگلاندین است.علاوه بر مصرف دارو، استفاده از لباس یا حولهٔ مرطوب و خنک، پاشویه و حمام با آب ولرم موجب کاهش دمای بدن میشود. این روش برای نوزادان از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که بهتر است از مصرف دارو جلوگیری شود.
فواید تب
این برای بدن مفید است یا مضر سؤالی است که به دیدگاه پزشکان و کارشناسان بستگی دارد. در هر حال، از لحاظ علمی، تب پاسخی ایمنی است که به بدن کمک میکند تا دربرابر عوامل بیماری زا مقابله کند، و از این نظر مفید است. تب مانع از رشد و حتی موجب مرگ برخی از عوامل بیماریزا میشود. به علاوه، بالا رفتن دمای بدن موجب تکثیر گلبول های سفید و افزایش بازده آنها در مقابل میکروب ها میشود.
لرز
بروز تب در بسیاری از اوقات با وجود لرز در بیمار همراه است. لرز، احساس سرما همراه با حس ناگهانی و مرتب بازگشتکنندهٔ جریانهای شدیدتر سرما (نسبت به حس ممتد و اولیهٔ سرما) و لرزیدن بدن است. پس از آن که نقطهٔ تنظیم دمای بدن در تأثیر پروستاگلاندین بالا رفت، یک رشته پاسخهای فیزیولوژیک از جمله انقباض رگهای پوست (برای جلوگیری از هدررفت گرما) و انقباض لرزشی در ماهیچهها رخ میدهد و متابولیزم یا سوخت وساز نیز به جهت تولید حرارات و افزایش دمای بدن (درجه حرارت مرکزی) بیشتر میشود. علت اصلی پیدایش لرز، همین مسئله است.
انقباض عروق پوستی که حامل حرارت هستند و در نتیجه عبور کمتر خون با سرعت و شدت کمتر از آنها و افزایش ناگهانی سوخت و ساز که بیشتر در کبد ایجاد میشود و کمنصیب ماندن بخشهای دیگر بدن از گرمایش برای مدتی، به عنوان سببهای اصلی لرز شناخته میشوند. ضمن اینکه لرزش بدن نشان از سوزاندن گلیگوژن در ماهیچهها برای تولید انرژی و حصول گرما دارد.
🚩ورزش کردن در هنگام تب
این ایده که با عرق ریختن می توانید تب را کنترل کنید کاملا اشتباه است.
وقتی احساس سرماخوردگی یا آنفولانزا دارید باید به خود استراحت دهید، اگر آنفولانزا داشته باشید و هنوز در مراحل اولیه باشد و تشخیص دشوار ممکن است با اضافه کردن ورزش دچار مشکلاتی جدی شوید.
در طول ورزش خون ۵ برابر سریعتر از حالت طبیعی به قلب می رسد، ویروس آنفولانزا در این حالت می تواند درون قلب متمرکز شود و باعث التهاب پوشش قلب شود.
به چنین وضعیتی اندوکاردیت می گویند و می تواند به ضربان قلب آسیب وارد کند. در حالی که فعالیت های معمول نمی توانند در طول بیماری باعث آسیب شوند اما ورزش شدید می تواند کشنده باشد.
دمای بدن میتواند از طریق تبخیر (عرق کردن) یا جریان همفتی کاهش یابد.
توصیه میشود در زمان تب و لرز استحمام نکنید. استحمام باعث لرز میشود و لرز باعث بالارفتن دوباره دمای بدن میگردد.
بیشتر بخوانید:
دلایل ایجاد گلو درد و روش های درمان خانگی آن
روش های خانگی پایین آوردن تب + تب برهای گیاهی
علل خارش گلو و راه های درمانی برای رفع این خارش