پوليپ بينی در بافت ملتهب مخاط بینی رشد می کند. مخاط یک لایه بسیار مرطوب است که به محافظت از قسمت داخلی بینی و سینوس ها کمک می کند و هوای تنفسی را مرطوب می کند. در حین عفونت یا سوزش ناشی از حساسیت ، مخاط بینی متورم و قرمز می شود و ممکن است مایعی تولید کند که بیرون بیاید. با تحریک طولانی مدت ، مخاط ممکن است پولیپ ایجاد کند. پولیپ رشدی مانند یک کیست کوچک دارد که می تواند راه های بینی را مسدود کند.
پوليپ بينی چيست؟
پوليپ‌هاي بيني ورم‌هاي گوشتي نرمي هستند که درون بيني به رنگ خاکستري، صورتي يا مايل به زرد رشد مي‌کنند و بسيار متداول و البته غيرسرطاني (خوش‌خيم) هستند. اندازه‌ي پوليپ‌ها متغير است؛ ضمناً گاهي تنها يک پوليپ در بيني وجود دارد و گاهي چند پوليپ، مانند خوشه انگور کوچکي بر روي يک شاخه، در بيني به وجود مي‌آيند.
چرا پولیپ بینی ایجاد می شود؟
محققان هنوز به طور کامل درک نکرده‌اند، که علت ایجاد پولیپ چیست. چرا برخی افراد دچار التهاب طولانی مدت می‌شوند و چرا این تحریک و التهاب در برخی باعث ایجاد پولیپ شده و در برخی این عارضه را ایجاد نمی‌کند. شواهد موجود نشان می‌دهد، که افرادی که دچار پولیپ می‌شوند واکنش سیستم ایمنی متفاوتی دارند. این افراد نشانگرهای شیمیایی متفاوتی در غشای مخاطی دارند. در افرادی که پس از التهاب دچار پولیپ نمی‌شوند، این نشانگرها متفاوت است.
پولیپ بینی در هر سنی می‌تواند ایجاد شود. اما این عارضه بیشتر در جوانان و میانسالان شایع است. پولیپ می‌تواند در هر قسمتی از سینوس‌ها یا مجاری بینی به وجود بیاید. اما اغلی در ناحیه‌ای ظاهر می‌شود، که سینوس‌های نزدیک چشم، بینی و استخوان گونه از طریق چند مسیر مختلف به بینی می‌رسند.
علائم پولیپ بینی چیست؟
پولیپ های بینی رشد نرم و بدون دردی را در راه های تنفسی بینی دارند. آنها اغلب در مناطقی رشد می کنند و ایجاد می شوند که سینوس های فوقانی در بینی شما تخلیه شده و شما حتی نمی دانید که پولیپ دارید زیرا آنها عصب ندارند.
پولیپ ها می توانند به اندازه کافی بزرگ شوند تا مجاری بینی شما را مسدود کنند و در نتیجه گرفتگی مزمن ایجاد شود. علائم شامل موارد زیر است:
- احساس مداوم گرفتگی در بینی
- آبریزش بینی
- تولید مخاط های زیاد بینی و خارج شدن از گلو
- گرفتگی بینی
- کاهش حس بویایی
- تنفس از طریق دهان
- احساس درد در پیشانی یا صورت
- آپنه خواب
- خر و پف های شدید
در صورت وجود عفونت سینوسی علاوه بر پولیپ ، ممکن است درد یا سردرد نیز ایجاد شود.
از کجا بفهمیم پولیپ بینی داریم؟
تشخیص پولیپ بینی باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی انجام شود. از آن‌جایی که علائم پولیپ با علائم سینوزیت مزمن و سرماخوردگی مشابه بوده، تشخیص آن مشکل است. پزشک بر اساس پاسخ به سوالات و معاینه فیزیکی پولیپ را تشخیص می‌دهد.
اما ممکن است، از سایر آزمایش‌های تشخیصی نیز استفاده کند. این آزمایش‌ها عبارتند از:
آندوسکوپی بینی: یک لوله باریک که سر آن دوربین کوچک یا لنز برای بزرگنمایی دارد، وارد مجاری بینی می‌شود. پزشک معاینات دقیقی داخل بینی و سینوس‌ها انجام می‌دهد.
سی تی اسکن: تصاویر به دست آمده از توموگرافی کامپیوتری به پزشک کمک می‌کند، تا اندازه و محل دقیق پولیپ را حتی در عمیق‌ترین قسمت سینوس‌ها مشاهده کند. در این صورت میزان تورم و التهاب ارزیابی می‌شود.
آزمایش آلرژی: برخی مواقع پزشک از آزمایش‌های پوستی برای تعیین حساسیت و ایجاد التهاب مزمن استفاده می‌کند. قطرات کوچکی از عوامل ایجادکننده حساسیت روی پوست ساعد یا قسمت بالای کمر قرار داده می‌شود. سپس پزشک یا پرستار وضعیت پوست و علائم واکنش آلرژیک را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است، پزشک به جای آزمایش پوستی، آزمایش خون را برای بررسی آنتی بادی‌های خاص تجویز کند.
آزمایش فیبروز کیستیک: اگر پولیپ بینی در کودکان ایجاد شود، ممکن است، پزشک آزمایش فیبروز کیستیک را توصیه کند. این بیماری ارثی بوده و غدد تولیدکننده مخاط، اشک، عرق، بزاق و ترشحات گوارشی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این تست تشخیصی یک آزمایش مربوط به تعریق است، که تعیین می‌کند عرق کودک نسبت به حالت طبیعی نمک بیشتری دارد یا نه.
آزمایش خون: ممکن است، پزشک با آزمایش خون سطح ویتامین D را بررسی کند. کاهش ویتامین D می‌تواند با پولیپ مرتبط باشد.
پولیپ بینی چگونه درمان می شود؟
درمان پولیپ، درمان عامل زمینه ای یعنی آلرژی می باشد.
درمان از طریق دارو:
بسیاری از پزشکان روند درمانی خود را با ارائه قرص و دارو شروع می کنند. در طول زمان استفاده از دارو باعث کاهش اثرات پولیپ بینی مانند التهاب، آبریزش شده و ممکن است اثر آن را کاهش دهد. علاوه بر این دارویی مانند اسپری برای شما تجویز خواهد شد که با زدن آن در بینی تا حد خوبی می توان مسئله پولیپ بینی را حل کرد. برخی از این اسپری ها عبارت هستند از:
- Fluticasone
- Budesonide
- Mometasone
البته توجه داشته باشید که استفاده از این نوع اسپری ها تنها می تواند یک راه حل موقتی باشد چرا که با متوقف کردن مصرف آن ها به احتمال نسبتا زیاد علائم پولیپ بینی باز می گردد. در صورتی که استفاده از اسپری برای شما موثر نباشد احتمال دارد دارویی به نام پردنیزون (prednisone) برای شما تجویز شود که یا باید آن را بخورید یا تزریق نمایید. این نوع دارو برای استفاده طولانی مدت توصیه نمی شوند. چرا که ممکن است عوارضی مانند افزایش فشار خون، مشکل بینایی و … به همراه داشته باشند.
عمل جراحی پولیپ بینی:
در موارد شدید و انسداد بینی، جراحی اندوسکوپی لازم است تا پولیپ تخلیه شود. احتمال عود بعد جراحی بدون درمان شایع است. برای انجام این کار باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. برای انجام این کار از یک دستگاه مکش استفاده می شود تا بافت های اضافی در بینی و سینوس را حذف کند.
دکتر فهمیه بیاتی یکی از بهترین متخصصان فعال در زمینه جراحی بینی و زیبایی می توانند در حل مسئله پولیپ بینی به شما کمک کنند. ابتدا از طریق شماره های موجود در سایت وقت مشاوره دریافت فرمائید تا بعد از تشخیص نوع پولیپ بینی اقدام به درمان آن نماییم.
پولیپ بینی چگونه عمل می‌شود؟
در جراحی آندوسکوپی پولیپ، جراح بینی یک لوله کوچک را وارد مجاری بینی می‌کند. در سر لوله آندوسکوپ یک دوربین کوچک یا لنز برای بزرگنمایی وجود دارد. این لوله به داخل حفره‌های سینوسی هدایت می‌شود. جراح از ابزارهای کوچکی برای از بین بردن پولیپ‌ها و موادی که مانع جریان مخاط هستند، استفاده می‌کند.
در برخی شرایط ممکن است، جراح دهانه اتصال سینوس به مجاری بینی را بزرگ کند. جراحی آندوسکوپی معمولا یک عمل سرپایی محسوب می‌شود. بعد از عمل برای جلوگیری از عود مجدد پولیپ‌ها پزشک استفاده از اسپری بینی کورتیکواستروئید و سرم شستشو را توصیه می‌کند
پولیپ در چه سنی بیشتر شایع است؟
معمولا پولیپ در کودکان دیده نمی شود اما بیشتردر سنین بعد از ۲۰ سالگی شیوع دارد . در صورتی که در کودکی تشخیص پولیپ داده شد، لازم است شک به لوزه سوم کنید و یا در مواردی شاخک های بینی بزرگ می شوند، بزرگ شدن شاخک های بینی با پولیپ تفاوت دارد . حتی در صورتی که در سن پایین تر از ده سالگی در بچه ای پولیپ دیده شود حتما نیاز به بررسی های ژنتیک و بررسی های دقیق تر دارد.
چگونه از ایجاد پولیپ پیشگیری کنیم؟
برای کاهش احتمالی ابتلا به پولیپ و عود آن پس از عمل جراحی بینی رعایت نکات زیر ضروری است:
- درمان آسم و آلرژی
- اجتناب از مواد محرک
- رعایت بهداشت فردی
- مرطوب نگاهداشتن محیط با استفاده از بخور
- شستشوی بینی با سالین نرمال و یا آب معمولی به طور مکرر (روزی ۳ بار)
پولیپ بینی چه عوارضی دارد؟
پولیپ بینی جریان طبیعی هوا و تخلیه مخاط را دچار مشکل می‌کند. همچنین به دلیل تحریک و التهاب طولانی مدت عوارضی در پی دارد.
- آپنه انسدادی خواب: یک بیماری بسیار جدی است. تنفس شخص در خواب برای چند ثانیه کم یا به طور کامل قطع می‌شود. گاهی ممکن است، شخص با احساس خفگی از خواب بیدار شود. این حالت می‌تواند چند مرتبه طی یک شب اتفاق بیفتد.
- تشدید آسم: پولیپ یا سینوزیت مزمن می‌توانند، وضعیت آسم را بدتر کنند.
- عفونت‌های سینوسی: پولیپ می‌تواند باعث ابتلا به عفونت‌های سینوسی شود. این نوع عفونت اغلب پس از ایجاد پولیپ عود می‌کند.
کدام بیماری‌ها می‌توانند پولیپ بینی را ایجاد کنند؟
به طور کلی هر شرایطی که باعث تحریک و التهاب در مجاری بینی یا سینوس‌ها شود، می‌تواند خطر ابتلا به پولیپ را افزایش دهد.
عارضه‌هایی که اغلب با پولیپ همراه هستند، عبارتند از:
- آسم (تنگی نفس)
- کمبود ویتامین D
- حساسیت به آسپرین
- سینوزیت قارچی آلرژیک (حساسیت به قارچ‌های معلق در هوا)
- سندرم چورگ-اشتراوس(یک بیماری نادر که باعث التهاب عروق خونی می‌شود.)
- فیبروز کیستیک (یک اختلال ژنتیکی که باعث ایجاد مایعات غلیظ و چسبنده در بدن می‌شود. از جمله مخاط غلیظ پوشش بینی و سینوس)
سابقه خانوادگی نیز می‌تواند در ایجاد پولیپ موثر باشد. شواهد نشان می‌دهد، که تغییرات ژنتیکی در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی بدن احتمال دارد پولیپ را ایجاد کند.
آیا پولیپ بینی برگشت‌پذیر است؟
درمان‌های دارویی پولیپ باید ادامه‌دار باشند. در غیر این صورت علائم ناشی از پولیپ کنترل نمی‌شود. پس ازعمل جراحی پولیپ نیز ممکن است، پولیپ دوباره عود کند. معمولا متخصص بینی برای جلوگیری از عود پولیپ پس از عمل استفاده از اسپری بینی و شستشو با سرم را توصیه می‌کند. لازم است، پس از جراحی بیماری‌هایی مانند آسم یا سینوزیت مزمن کنترل شوند. در غیر این صورت پولیپ دوباره عود می‌کند.
بیشتر بخوانید:
سرطان بینی و سینوس را بشناسید!
