سیستم فسفاژن یک سیستم تامین انرژی بدن به هنگام فعالیت های کوتاه مدت بسیار شدید است. در این سیستم، فسفوکراتین تجزیه شده و فسفات آن جهت ساخت مولکول آدنوزین تری فسفات (ATP) به کار گرفته می شود تا از طریق تولید ATP، انرژی مورد نیاز سلول ها تامین گردد.
فسفاژن (Phosphagen) به ترکیبات پرانرژی فسفات یا ترکیبات ذخیره انرژی مانند آدنوزین تری فسفات (ATP or Adenosine triphosphate)، فسفوکراتین (Phosphocreatine or Pcr) یا کراتین فسفات (Creatine phosphate or CP) و فسفوآرژینین (Phosphoarginine) گفته می شود.
آدنوزین تری فسفات (ATP) مولکولی است با پیوندهای پرانرژی که انرژی مورد نیاز واکنش های انرژی خواه را در همه سلول ها تامین می کند.به مجموعه انرژی زای CP و ATP کلاً ( دستگاه ATP – CP ) یا دستگاه فسفاژن گفته می شود.
کراتین فسفات (فسفوکراتین) از ترکیب کراتین با فسفات ایجاد می شود که این ماده در عضلات اسکلتی وجود دارد و به عنوان مهمترین منبع انرژی فسفاتی شناخته می شود.
سیستم انرژی فسفاژن
در طی فعالیتهای کوتاه مدت و شدید ، نیاز به مقدار زیادی نیرو توسط عضلات تولید شده و تقاضای زیادی برای ATP ایجاد می کند. سیستم فسفاژن (همچنین سیستم CrP-ATP نیز نامیده می شود) سریعترین راه برای سنتز مجدد ATP است. کراتین فسفات (CrP) که در عضلات اسکلتی ذخیره می شود ، یک فسفات را برای تولید ATP به ADP اهدا می کند. در هنگام استراحت ، ATP به بازیابی CrP کمک می کند.
سریعترین و قدرتمندترین منبع انرژی برای حرکت عضلات. سیستم فسفاژن نوعی متابولیسم بی هوازی است. این ماده از کراتین فسفات برای تولید ATP استفاده می کند (آدنوزین تری فسفات ، ماده شیمیایی تأمین کننده انرژی برای تمام فرایندهای بدن). متأسفانه ، این فعالیت فقط برای مدت زمان ۱۰ ثانیه پشتیبانی می کند ، فقط زمان کافی برای دونده های کلاس بالا برای تکمیل سرعت ۱۰۰ متر اگرچه سیستم فسفاژن فقط کمی ATP تولید می کند ، اما خیلی سریع انرژی تولید می کند.
این حداکثر توان مورد نیاز برای انفجارهای کوتاه فعالیت را فراهم می کند ، مثلاً هنگامی که یک دونده سرعت از بلوک منفجر می شود ، یا هنگامی که یک وزنه بردار یک تمیز کردن را انجام می دهد. کراتین فسفات در عضله ذخیره می شود و کاهش آن باعث خستگی می شود. مکمل های غذایی که باعث افزایش سطح کراتین فسفات در عضلات می شوند ، ممکن است خستگی را به تأخیر بیندازند و قدرت انفجاری دوومیدانی و سایر ورزشکاران را بهبود ببخشند.
عوامل موثر در واکنش به تمرینات هوازی
- تنفس بی هوازی (به عنوان مثال گلیکولیز) برای ۱ تا ۲ دقیقه ورزش اول استفاده می شود (به عنوان مثال ۴۰۰ متر شناگر)
- تنفس هوازی نیاز به تأمین اکسیژن مداوم دارد ، اما می تواند بازده زیادی از ATP ایجاد کند
- از تنفس هوازی برای فعالیت های ورزشی در مسافت های طولانی و شدت کمتر استفاده می شود (به عنوان مثال ماراتن ها
