بیماری ها, تغذیه و سلامت, علم و بدن

مایعات داخل سلولی و خارج سلولی در بدن

🔴دریافت آب روزانه

به طور کلی بدن انسان آب مورد نیاز خود را از ۲ منبع عمده دریافت میکند .
اولین منبع دریافت مایعات به صورت آب موجود در مواد غذایی که بیشتر آن هم همین منبع و دومین منبع که کم تر است از اکسیداسیون کربوهیدرات ها است .
توجه داشته باشید که میزان دریافت مایع با توجه به شرایط محیطی و افراد مختلف ، متفاوت می‌باشد .

🔴دفع آب

🔺مقداری از مایعات بدن به طور پیوسته از طریق تبخیر از دستگاه تنفس و انتشار از پوست دفع میشوند . به مجموع این ۲ مقدار که از بدن دفع میشوند. دفع نامحسوس آب میگویند .
🔺دفع نامحسوس آب از طریق پوست ، جدا از تعریق صورت میگیرد و حتی در افرادی که به شکل مادرزادی فاقد غدد عرق هستند نیز انجام میشود.
❗توجه داشته باشید که در پوست لایه شاخی وجود دارد که به عنوان سدی در مقابل دفع آب از طریق انتشار عمل میکند و مقدار دفع آب از طریق پوست را به حداقل می‌رساند.
🔺دفع نامحسوس آب از دستگاه تنفس به طور میانگین تا ۴۰۰ میلی لیتر می می‌باشد و با کاهش دمای هوا این میزان دفع از ریه ها افزایش ولی در شرایط مرطوب ، دفع نامحسوس آب از ریه ها کاهش می یابد .
🔺مایعات به صورت عرق نیز از بدن دفع میشوند و بسته به شرایط فیزیکی دمای محیط متفاوت می‌باشد
🔺در حالت طبیعی میزان اندکی مایع از طریق مدفوع نیز دفع میشود
🔺آخرین و مهم ترین روش دفع آب از بدن ، کلیه ها می‌باشند . دفع آب از کلیه ها سبب حفظ توازن آب بدن میشود .
🔺دفع آب از کلیه ها باعث دفع الکترولیت ها نیز میشود و از این طریق سبب کنترل الکترولیت های بدن می‌شوند .

🟠قسمت های مایعات بدن

تمام مایعات بدن به ۲ بخش مجزا تقسیم میشود که به مایعات خارج سلولی و مایعات داخل سلولی معروف هستند .
مایع خارج سلولی حاوی مایع میان بافتی و پلاسمای خون ،همچنین مایع فرا سلولی که این بخش شامل مایعات موجود در فضا های سینوویال ، پریکاردی ،مایع مغزی نخاعی و غیره است.
بخش مایع داخل سلولی
به طور میانگین حدود ۴۰ درصد از مایعات بدن را مایعات داخل سلولی را تشکیل و کل مایع موجود در سلول ها را به عنوان بخش مایع داخل سلولی در نظر می گیرند .
🔶بخش مایع خارج سلولی

به مجموع تمامی مایعات موجود در خارج سلولی های بدن ، مایع خارج سلولی و این مایه ۲۰ درصد از وزن بدن هر شخص را تشکیل میدهد .
به طور کلی مایع میان بافتی از ۳/۴, مایع خارج سلولی و ۱/۴ از پلاسما تشکیل شده است.

🔶اصول اساسی اسمز و فشار اسمزی

به طور کلی اسمز به انتشار خالص آب از یک ناحیه با غلظت زیاد به ناحیه ای دیگر با غلظت کم میگویند .
هر موقع غلظت یک ماده حل شدنی در یک طرف غشاء بیشتر باشد ، آب از بین غشاء عبور و به سمت ماده حل شدنی که دارای غلظت زیاد ، حرکت میکند .

⚫فشار اسمزی

به فشار و نیروی لازم برای جلوگیری از اسمز ، فشار اسمزی میگویند .
به طور کلی هرچه فشار اسمزی یک محلول بیشتر باشد ، غلظت ماده حل شدنی در آن بیشتر ولی غلظت آب آن کمتر است .

⚫رابطه بین مول ها و اسمول ها

توجه داشته باشید که غلظت آب در یک محلول به تعداد ذرات ماده حل شدنی در محلول بستگی دارد ، برای توصیف غلظت کل ذرات حل شده بدون در نظر گرفتن نوع ترکیب آنها ، به یک نام گذاری واحد نیازمندیم .
تعداد کل ذرات یک محلول را بر حسب اسمول اندازه گیری میکنند .هر اسمول معادل یک مول ذرات حل شده در هر لیتر است .

⚫اسمولاریته و اسمو لالیته

زمانی که غلظت را به صورت اسمول در هر کیلوگرم آب بیان کنیم ،غلظت اسمولی محلول ، اسمو لالیته نام دارد. ولی زمانی که غلظت را به صورت اسمول در هر لیتر محلول در نظر بگیریم به آن اسمولاریته می گویند .

🟢آشنایی با انواع مایعات

ایزوتونیک
اگر سلول را در محلولی که اسمولاریته آن برابر با اسمولاریته مایعات داخل سلولی است ، جای دهیم ؛ سلول نه چروکیده و نه متورم میشود .به چنین محلولی ایزوتونیک گفته میشود .
هیپو تونیک
اگر سلولی را در محلول هیپو تونیک قرار دهیم چون غلضت مواد آن کمتر از غلظت درون سلول است ،آب به درون سلول نفوذ خواهد کرد و سبب متورم شدن سلول ها خواهد شد .
✅هیپر تونیک
اگر سلولی در محلولی که حاوی غلظت زیادی از مواد غیر نافذ است قرار دهیم ، آب از سلول وارد مایع خارج سلولی خواهد شد و ضمن تغلیظ مایع داخل سلولی ، مایع خارج سلولی را رقیق خواهد کرد یا باعث چروکیده شدن سلول خواهد شد .

🟥اختلالات و تغییرات مضر مایعات بدن

به طور کلی برای سنجش وضعیت مایعات بدن بیمار اغلب اولین مورد ،ارزیابی یون سدیم می‌باشد. زیرا یون سدیم و آنیونهای همراه با آن که بیشتر همان کلر است ،بیشتر مواد محلول در مایعات بدن را تشکیل می‌دهند.
به این ترتیب اگر غلظت سدیم پلاسما کمتر از حد طبیعی باشد ، بیمار دچار هیپو ناترمی و اگر بالاتر از حد طبیعی باشد، بیمار دچار هیپر ناترمی است.
ادم
به وجود مایع اضافی در بافت های بدن ، ادم گفته می شود . در اکثر موارد ،ادم در مایعات خارج سلولی ایجاد میشود. اما در برخی از موارد نیز میتواند در مایعات داخل سلولی نیز ایجاد شود .

 

 

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *