انواع ، علائم و اقدامات اولیه مسمومیت های گوارشی (خوراکی)
مسمومیت ها (Poisoning)
انواع ، علائم و کمک های اولیه مسمومیت های خوراکی (گوارشی) چیست؟ به هر ماده ای که هنگام ورود به بدن و یا تماس با پوست موجب اختلال در تندرستی و یا موجب مرگ شود سم می گویند.
مسمومیت عبارتست از اختلالات و آسیب هایی که توسط مواد سمی در دستگاه های گوناگون بدن ایجاد می شود و ممکن است بطور تصادفی یا در اثر بی احتیاطی و یا در مواردی بصورت عمدی بوسیله مواد سمی ایجاد گردد.
لازم به ذکر است علاوه بر موادی که بطور معمول جزو سموم هستند برخی از مواد نیز که بطور معمول جزو سموم نیستند مثل داروها ، در اثر مصرف بیش از حد و یا نادرست تبدیل به مواد مسموم کننده و زیان آور شوند.
بطور کلی راه های ورود سم به بدن عبارتند از:
- خوراکی
- تنفسی
- جذب پوستی
- تزریقی
حجم عمده ای از مسمومیت های خانگی از طریق خوراکی و یا تنفسی است که بطور خلاصه به بررسی مسمومیت گوارشی و کمک های اولیه مورد نیاز برای آنها می پردازیم.
انواع ، علائم و کمک های اولیه مسمویت های خوراکی (گوارشی) چیست؟
مسمومیّت های گوارشی (خوراکی)
از شایع ترین مسمومیت ها می باشند و اغلب بصورت تصادفی و بر اثر نگهداری مواد سمی و شیمیایی مختلف در ظروف نامناسب اتفاق می افتد.
در این نوع مسمومیت ماده سمی از راه دهان وارد بدن می شود. پس از مدتی عوارضی در فرد مسموم ایجاد می شود که این علائم با توجه به نوع سم، قدرت سم، مقدار مصرف ، جثه فرد مصرف کنده و طول مدتی که از خوردن سم می گذرد متفاوت است.
مسمومیت از طریق خوراکی به چند دسته تقسیم می شود:
- مسمومیت غذایی که با خوردن غذاهای آلوده بوجود می آید که برای جلوگیری از آن باید شورایط صوحیح نگهداری و پخت غذاها رعایت شود و کلیه غذاهای آماده قبل از مصرف کاملاً جوشانیده و یا تمام بخش های غذای جامد در درجه حرارت بالای ۷۱ سانتی گراد گرم شوند و کنسرو ها بصورت باز نشده به مدت ۲۰ دقیقه در آب جوشانده شود.
- مسمومیت در اثر مواد شیمیایی سوزاننده که شامل مواد پاک کننده مثل وایتکس (سووفید کننده ها) جوهر نمک (اسید کلریدریک) می باشد و در صورت استفراغ پس از مسمومیت دهان، مری و حلق دچار سوختگی می گردد.
- مسمومیّت در اثر داروها
- مسمومیّت در اثر مواد نفتی: استفراغ پس از مسمومیّت می تواند باعث برگشت مواد نفتی به راه های تنفسی و شش ها و سبب پنومونی گردد.
- مسمومیّت از طریق گیاهان سمی: برخی گیاهان سوومی عبارتند از: اقاقیا، پیاز گل نرگس، غده گل شوویپوری، آلاله، خرزهره، دیفن باخیا و …
- مسمومیّت با سم های آفت کش: شامل حشره کش ها، مرگ موش و سموم ارگانوفسفره که برای سم پاشی به کار میروند. بیشتر آنها دارای پادزهر می باشند که باید در اولین فرصت تزریق گردد.
علائم و نشانه های مسمومیت های گوارشی (خوراکی) چیست؟
- وجود سوختگی یا رنگ سم بلع شده در اطراف دهان و لب ها
- بوی غیر طبیعی دهان یا تنفس مصدوم
انواع ، علائم و درمان مسمویت های خوراکی (گوارشی) چیست؟
- تنفس غیر طبیعی
- نبض یا ضربان غیر طبیعی قلب
- تعریق
- مردمک های تنگ یا گشاد شده
- تشنج
- درد شکم
- کف کردن دهان یا افزایش ترشح بزاق
- بلع دردناک
- تهوع، اسهال و استفراغ
اقدامات و کمک های اولیه مسمومیت های گوارشی (خوراکی) چیست؟
اولین اقدام رقیق کردن سم می باشد برای این منظور باید از آب یا شیر استفاده نمود.
بطور کلی در درمان کلیه مسمومیت ها در وحله اول باید اقدامی کرد که سموم قبل از جذب هر چه زودتر از بدن بیمار دفع گردد.
در مواردی که شما می دانید مسمومیت در اثر اسید قوی، ماده قلیایی و یا یک ماده نفتی نیست می توان اقدامات زیر را انجام داد:
- با خوراندن آب و شیر به مسموم سم را رقیق کنید.
- در صورت در اختیار داشتن ذغال فعال از آن برای جذب سم استفاده کنید. مولکول های ذغال در معده و روده به سم چسبیده و مانع جذب آنها می شوند.
- در صورتیکه مصدوم هوشیار باشد بیش از یکساعت از زمان بلع سم نگذشته باشد و دسترسی به مرکز درمانی در کوتاه مدت امکانپذیر نباشد، مصدوم را وادار به استفراغ کنید.
- هر چه سریعتر مصدوم را به بیمارستان یا مرکز پزشکی انتقال دهید.
در صورتی که نمی دانید علت مسمومیت چیست:
- با خوراندن آب و شیر به مسموم سم را رقیق کنید.
- در صورت در اختیار داشتن ذغال فعال از آن برای جذب سم در معده و روده استفاده کنید.
- سعی کنید علت مسمومیت را پیدا کنید.
- بلافاصله مصدوم را به بیمارستان و مرکز پزشکی منتقل کنید.
در درمان مسمومیت با مواد سوزاننده (اسید با قلیا)
- او را وادار به استفراغ نکنید.
- شارکول (ذغال فعال شده) ندهید.
- اگر مصدوم کاملا هوشیار بوده و تشنج ندارد سریعاً مقدار زیادی آب یا شیر مخلوط شده با سفیده تخم مرغ برای نوشیدن به او بدهید.
*نکته :دربرخی از موارد نباید شخص مسموم شده را وادار به استفراغ کرد مثل زمانی که مسمومیت بوسیله یک اسید قوی (جوهر نمک) یا یک ماده قلیایی قوی (مانند پاک کننده های لوله های آب) و یا بنزین و نفت مسموم شده باشد.
نشانه هایی که شما را از وادار کردن مسموم به استفراغ باز می دارد عبارتند از:
- سوختگی های اطراف دهان و لب ها
- بوی نفت و بنزین در دهان
- بیهوشی
- خانم حامله و مصدومی که ممکن است دچار حمله قلبی باشند.
همچنین بخوانید:
جلوگیری از مسمویت غذایی در سفر
علل ، علائم و درمان کمبود ویتامین کا چیست؟
استقامت قلبی-تنفسی و آشنایی با آن
