همه چیز درباره درمان انواع سوختگی (از لحظه سوختن تا پایان درمان)

سلام خدمت همه شما همراهان عزیز سایت علم و بدن ، خب امروز میخوام خیلی جامع و سوال محور درباره سوختگی و راه های درمان سوختگی بنویسم و به خیلی از سوالاتون پاسخ بدم ، قبلش باید بدونین اکثر منابع این مقاله از تجربه های شخصی ، اطرافیان و سایت های غیر فارسی میباشد و همچنین سایر مقاله های معتبر

سوختگی چیست؟

سوختگی یکی از شایع ترین آسیب های خانگی به ویژه در بین کودکان(به دلیل کنجکاوی بالا) است.

سوختگی با آسیب شدید پوستی به دلایلی نظیر شعله ،آب جوش ،مواد شیمیایی و.. مشخص می شود که باعث می شود سلول های آسیب دیده پوست بمیرند.

بیشتر افراد بسته به علت و درجه آسیب می توانند از سوختگی بدون عواقب جدی سلامتی رهایی یابند. سوختگی های جدی تر نیاز به مراقبت های فوری فوری پزشکی برای جلوگیری از عوارض و مرگ دارند.

سوختگی ها درجات مختلفی دارند که در ادامه به آنها میپردازیم

انواع درجات سوختگی

درجات سوختگی با توجه به شکل و شمایل آن قابل تشخیص میباشد ، البته این موضوع را در نظر داشته باشید که ممکن است قسمتی از سوختگی به عنوان مثال سوختگی درجه یک قسمتی درجه سطحی و قسمتی درجه دو عمقی باشد.

هر کدام از این درجات سوختگی نشانه هایی دارند که در جدول زیر آن را نوشته ام.

درجه سوختگی	لایه سوختگی	نشانه ها	بافت	میزان درد	زمان بهبود	عکس
درجه اول	اپیدرم	قرمز بدون تاول	خشک	دردناک	۵–۱۰ روز
درجه دوم(سطحی)	به صورت سطحی (پاپیلاری) درم گسترش می یابد	قرمزی با تارهای واضح با فشار دادن، پوست سفید می‌شود	مرطوب و نمناک	بسیار دردناک	کمتر از ۲ تا ۳ هفته
درجه دوم(عمیق)	گسترش به عمق شبکه ای درم	زرد یا سفید، کمتر سفید است، ممکن است تاول زده شود	کاملاً خشک	فشار و ناراحتی	۲–۸ هفته(بسته به سوختگی)
درجه سوم	از طریق تمام درمات‌ها گسترش می یابد	سفت و سفید / قهوه ای یا بدون سفیدی	چرب و چرمی مانند	بدون درد	طولانی مدت (ماه ها) و حتی نا تمام
درجه چهارم	به تمام پوست و زیر چربی، عضلات و استخوان‌ها گسترش می یابد	سیاه، چسبیده به پوست مرده	خشک	بدون درد	نیاز به برداشتن و اصلاح دارد

اولین اقدامات بعد از سوختگی چیست؟

بعد از اینکه سوختگی صورت میگیرد سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و این را بدانید در هر نوع سوختگی بسته مدل سوختگی اقدامات اولیه متفاوت است در زیر به چند مورد آن پرداخته ایم.

سوختگی الکتریکی

جريان برق را از منبع قطع مي كنيد .
مصدوم را با اشياي خشك و نارسانا از جريان برق جدا مي كنيد .
اگر احساس مور مور در پاها كرديد حتما بايستيد . زمين زير پاي شما پر از الكتريسيته است . سريع يك پا را از
روي زمين بلند كرده ، بچرخيد و از منطقه دور شويد .
بيمار را به منطقه امن انتقال دهيد .
خطرناك ترين حالت برق گرفتگي ورود از يك دست و خروج از دست ديگر است زيرا جريان از قلب ريه عبور
كرده و اغلب منجر به مرگ مي شود .

علائم حیاتی بیمار را چک کنید و در صورت نداشتن علائم حیاتی سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

سوختگی شیمیایی

سوختگي شيميايي ممكن است در اثر مواد اسيدي ، قليايي و مواد آلي و معدني دهد .
در سوختگي شيميايي لباس مصدوم را خارج مي كنيم .
مصدوم را از منبع مواد شيميايي دور مي كنيم .
مواد شيميايي جامد را با وسيله برس مانند از روي بدن مصدوم پاك مي كنيم .
در سوختگي شيميايي با مواد اسيدي و قليايي ، ريختن آب روي پوست ممنوع است زيرا باعث واكنش گرمازا و
افزايش شدت سوختگي مي شود . مگر اينكه اينقدر آب در دسترس داشته باشيم كه به مدت ۳۰ دقيقه محل
سوختگي را بطور مداوم شستشو دهيم .

سوختگی با گرما و یا جسم دارای حرارت بالا

هرگونه شعله را با پتو بپوشانید یا با آب خیس کنید.

سوختگی سرد یا سوختگی با سرما

سعی در گرم کردن آن به وسیله آب ولرم یا گرم کنید ، میتوانید از دمیدن هوای گرم نیز استفاده کنید

سوختگی با آب جوش

این ناحیه را زیر آب خنک به مدت ۱۰ الی ۲۰ دقیقه بگیرید. از یخ استفاده نکنید.

سوختگی با پلاستیک داغ

از آب سرد استفاده کنید برای سرد کردن پلاستیک داغ شده

درصد سوختگی چگونه تعیین میشود؟

برای مشخص کردن درصد سوختگی چند راه وجود دارد :

۱-قانون کف دست:

کف دست خود مصدوم برابر ۱ درصد از وسعت سوختگی می باشد

۲-قانون ۹:

برای تعیین وخامت سوختگی ازین قانون استفاده میکنند

سر و گردن ۹ درصد
پا ها هر کدام ۱۸ درصد
دستگاه تناسلی ۱ درصد
تنه خلفی (پشت بدن) ۱۸ درصد
تنه قدامی (جلوی بدن) ۱۸ درصد
بازو (شامل دست) هر کدام ۹ درصد تنه

همچنین بخوانید:

ناپروکسن ، تمامی موارد مصرف (نحوه مصرف و علت مصرف)

ناپروکسن در مقابل ایبوپروفن ، شباهت ها و تفاوت ها

چه زمانی فرد سوخته باید در بیمارستان بستری شود؟

هنگامی که سوختگی بیشتر از ۱۰ درصد باشد و با توجه به وضعیت بیمار پزشک میتواند بیار را بستری کند

میزان مرگ و میر به علت سوختگی در ایران چقدر است؟

هر ساله ۳۰۰۰۰۰ نفر در اثر سوختگی می‌میرند. در آمریکا نزدیک به ۴۰٪ از افرادی که در مراکز سوختگی پذیرش می‌شوند بر اثر صدمات ناشی از سوختگی می‌میرند.پیامد دراز مدت سوختگی در مرحله اول به وسعت سوختگی و سن فرد بستگی دارد.

البته این میزان در سال های اخیر به میزان زیادی کاهش یافته است.

متاسفانه بعد از تصادفات رانندگی در جاده ها و مصرف مواد مخدر، سوختگی، سومین عامل مرگ غیر منتظره ایرانیان به شمار می رود. سالانه بیش از ۱۸۰ هزار نفر در کشور دچار سوختگی می شوند که بیش از ۳ هزار تن از آنان فوت می کنند.

در نظر داشته باشید تعداد سوختگی ها در ایران حدودا به نسبت وسعت جمعیت و وسعت مساحت تقریبا ۸ برابر بیشتر است از میزان جهانی و به همین علت میزان مرگ و میر نیز بالا تر است. اما در سال های اخیر همچنین که گفتم آمار خیلی بهتری ارائه شده است.

یکی از علل اصلی مرگ و میر در سوختگی وسعت زیاد سوختگی و آسیب به اندام های حیاتی است عفونت در زخم های سوختگی نیز به شدت خطرناک است.

مسیر درمان سوختگی چگونه است؟

درمان سوختگی بسته به آن متفاوت است اما ما در اینجا برای هر درجه از مثالی آورده ایم و آن را بررسی میکنیم.

درمان سوختگی درجه ۱

سوختگی های درجه یک معمولاً با مراقبت در منزل درمان می شوند.

درمان سوختگی درجه یک شامل موارد زیر است:

خیساندن زخم در آب سرد به مدت پنج دقیقه یا بیشتر
مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد
استفاده از لیدوکائین (بیهوشی) با ژل یا کرم آلوئه ورا برای تسکین پوست
استفاده از پماد آنتی بیوتیک و گاز شل برای محافظت از منطقه آسیب دیده

اطمینان حاصل کنید که از یخ استفاده نمی کنید ، زیرا ممکن است آسیب را بدتر کند

هرگز گلوله های پنبه را روی سوختگی قرار ندهید زیرا الیاف کوچک می توانند به محل آسیب چسبیده و خطر عفونت را افزایش دهند. همچنین ، از داروهای خانگی مانند کره و تخم مرغ اجتناب کنید زیرا اثرگذاری آنها اثبات نشده است.

درمان سوختگی درجه ۲

سوختگی های درجه دوم جدی تر هستند زیرا آسیب فراتر از لایه بالایی پوست گسترش می یابد. این نوع سوختگی باعث تاول زدن پوست و قرمز شدن شدید آن می شود.

برخی از تاول ها باز می شوند و ظاهری مرطوب یا گریان به سوختگی می دهند. با گذشت زمان ، بافت ضخیم ، نرم و شبیه گال به نام ترشح فیبرین ممکن است روی زخم ایجاد شود.

با توجه به ماهیت ظریف این زخم ها ، تمیز نگه داشتن ناحیه و بستن مناسب آن برای جلوگیری از عفونت لازم است. این امر همچنین به بهبود سریع سوختگی کمک می کند.

برخی از سوختگی های درجه دوم بیش از سه هفته طول می کشند تا بهبود یابند ، اما بیشتر آنها طی دو تا سه هفته بدون ایجاد جای زخم بهبود می یابند ، اما اغلب با تغییر رنگدانه در پوست.

هرچه تاول ها بدتر شوند ، مدت زمان درمان بیشتر طول می کشد. در برخی موارد شدید ، پیوند پوست برای رفع آسیب مورد نیاز است. پیوند پوست ، پوست سالم را از ناحیه دیگری از بدن می گیرد و به محل پوست سوخته منتقل می کند.

مانند سوختگی های درجه یک ، از پنبه و داروهای مشکوک خانگی خودداری کنید. درمان سو‌ختگی خفیف درجه دوم به طور کلی شامل موارد زیر است:

پوست را به مدت ۱۵ دقیقه یا بیشتر زیر آب سرد قرار دهید
مصرف داروهای بدون نسخه (استامینوفن یا ایبوپروفن)
استفاده از کرم آنتی بیوتیک روی تاول ها

درد سوختگی درجه ۲ چقدر است؟

درد سوختگی درجه دوم بخصوص درجه دوم سطحی بسیار زیاد است زیرا عصب رسانی هنوز سالم است و شما تمام درد را احساس میکنید

سوختگی هایی که بین سطحی و عمقی مشترک است در روز های آینده که عصب ها ترمیم میشوند درد بیشتر هم میشود

درد سوختگی در لحظه اول بسیار بالا است و بعد در ساعت های بعد درد کم میشود ، اما در روز های بعد این درد رو به افزایش است اما بعد از ایجاد پوست و خشک تر شدن زخم ، کم کم درد رو کم شدن میرود و خیال راحتی میکشید.

درد سوختگی بسته به اینکه کجا باشد متفاوت است ، اما ته دلتان را خالی نکنم باید بگویم سوختگی بخصوص اگر وسعت داشته باشد به شدت دردناک است

درمان سوختگی درجه ۳

به جز سوختگی های درجه چهار ، سوختگی های درجه سوم شدیدترین هستند. آنها بیشترین آسیب را ایجاد می کنند و در هر لایه از پوست گسترش می یابند.

این تصور غلط وجود دارد که سوختگی درجه سوم دردناک ترین است. با این حال ، این نوع ، آسیب آنقدر وسیع است که ممکن است به دلیل آسیب عصبی هیچ دردی وجود نداشته باشد.

بسته به علت ، علائم سوختگی درجه سوم می تواند شامل موارد زیر باشد:

رنگ مومی و سفید
زغال سنگ رنگ قهوه ای تیره
بافت بلند و چرمی
تاول هایی که ایجاد نمی شوند

بدون جراحی ، این زخم ها با زخم و انقباض شدید بهبود می یابند. هیچ زمان بندی مشخصی برای بهبود کامل خود به خود سوختگی های درجه سوم وجود ندارد.

هرگز سعی نکنید خودتان سوختگی درجه سوم را درمان کنید.

فوراً با ۱۱۵ تماس بگیرید. در حالی که منتظر درمان پزشکی هستید ، آسیب را بالاتر از قلب خود قرار دهید.

تفاوت پانسمان باز و بسته در سوختگی

با توجه به تحقیقات و مقالات مطالعه شده بر روی ۱۷۴ نفر بیمار سوختگی ، که ۱۱۴ نفر آنها با مایعات داغ بخصوص آبجوش سوخته اند نتیجه گرفتیم درمان با پانسمان باز در حدود ۱۲ تا ۱۴ روز و درمان با پانسمان بسته در حدود ۲۰ روز انجام گرفت.

اما در نظر داشته باشید هر پانسمانی به بسته به شرایط فرد تجویز میشود و معمولا برای جلوگیری از عفونت است برای همین نمیتوان هر پانسمانی را باز گذاشت چون شرایط استریل برای بیمار سوختگی در الویت بالاییست.

جلوگیری از عفونت در سوختگی را جدی بگیرید

برای جلوگیری به شدت مهم است تا هنگامی که زخم باز است نکات بهداشتی در هنگام پانسمان رعایت شود و بسته به نظر پزشک از کرم های آنتی بیوتیک استفاده شود.

پماد های آنتی بیوتیک

پماد های دارای آنتی بیوتیک که معمولا به بیمار تجویز میشود برای جلوگیری از عفونت است که ممکن است دارای عوارضی نیر باشند

پماد نیتروفوروزان و موپیروسن بعضی از دارو هایی است که به صورت موضعی مورد استفاده قرار میگیرد.

آنتی بیوتیک های خوراکی

همچنین زیر نظر پزشک معمولا بسته به زخم ، آنتی بیوتیک های خوراکی نیز تجویز میشود. این دارو ها کمک میکند زخم شما دچار عفونت نشود.

شستشوی زخم

شستشوی زخم به شدت مهم است باید زخم خود را شستشو کنید حال ممکن است این روند در بیمارستان و یا در منزل انجام شود ، سعی کنید زخم خود را با آب ولرم و شامپو بچه شستشو کنید

این روند به جلوگیری از عفونت کمک شایانی میکند.

اگر دچار عفونت شویم چه میشود؟

نشانه ها عفونت زخم :

شامل تب
اریتم یا قرمزی
ورم
افزایش درد
ترشحات چرکی

اگر چنانچه دچار عفونت شدید و یا علائم عفونت داشتید سریعا با پزشک خود مشورت کنید و درمان های لازم را اتخاذ نمایید

آیا احساس خارش پوست بعد درمان زخم های سوختگی طبیعی است؟

برخی از خارش ها پس از سوختگی بخشی طبیعی از روند بهبودی است. اما خارش ناشی از سوختگی ناشی از هیستامین نیست. در این شکل از خارش ، اعصاب خارش پوست را در محل سوختگی اشتباه گزارش می دهند ، اما تحریک در واقع از سیستم عصبی مرکزی ناشی می شود

به طور کلی این روند خارش پوست یک روند طبیعی بوده و جای نگرانی نیست

احساس خشکی و کشیدگی و سفت شدن بعد سوختگی

این احساس بعد از هفته اول و روز های زودتر و دیرتر در سوختگی های بخصوص وسیع و بخصوص سو‌ختگی هایی که در مفصل ها صورت میگیرند احساس میشود که برای درمان آن راه هایی وجود دارد که آن را بررسی میکنیم.

به خاطر داشته باشید که ماهیچه ها وقتی استفاده نمی شوند ضعیف یا کوچکتر می شوند – در حالت استراحت در رختخواب احتمالاً باعث از دست دادن برخی از ماهیچه ها شده اید.

همچنین ، با بهبود سو‌‌ختگی ، ممکن است متوجه سفت شدن پوست خود شوید. ممکن است نتوانید مفاصل خود را مانند گذشته و آزادانه حرکت دهید.

این سفتی و عدم حرکت ممکن است مراقبت از فعالیت های روزمره خود مانند حمام ، لباس پوشیدن و غذا خوردن را دشوار کند.

به همین علت بعد از خشک شدن و درمان زخم ها شما باید شروع به مرطوب نگه داشتن زخم های خود با کرم بکنید تا آن احساس سفت شدن در شما از بین برود.

با خارش در هنگام بهبود سوختگی چیکار کنیم؟

خب در مسیر بهبود زخم های سوختگی احتمالا احساس خارش فراوانی خواهید داشت که این نشانه خوبیست البته نباید طخم های خود را بخارانید و به آن ها آسیب بزنید.

معمولا برای حس خارش و از بین بردن آن از دارو هایی از قبیل هیدروکسی زین و… استفاده میشود که یک آنتی هیستامین محسوب میشود.

تمرینات بعد از سو‌ختگی برای بهتر شدن فعالیت بدن

انواع ورزش یا فعالیت حرکات کششی بخش مهمی از برنامه ورزشی شما است.

۱-کشش

باعث افزایش انعطاف پذیری می شود که برای پیشگیری و درمان انقباضات مهم است. هدف از کشش حرکت مفصل به نقطه ای است که پوست کشیده می شود. کشش را به مدت ۲۰ ثانیه تا ۲ دقیقه نگه دارید. آرام باشید و سه بار تکرار کنید.

۲-فعالیت های هوازی

قلب شما را تندتر می کند و می تواند قلب ، ریه ها و عروق خونی را قوی تر و مناسب تر کند. پیاده روی راهی آسان برای انجام تمرینات هوازی است. بیرون یا روی تردمیل داخل قدم بزنید. آهسته شروع کنید. زمان پیاده روی خود را حدود ۱ دقیقه در روز افزایش دهید.

سه بار در هفته ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت راه بروید. باید احساس کنید در حال کار هستید ، اما نباید آنقدر تنگی نفس داشته باشید که نتوانید صحبت کنید. هنگامی که توسط پزشک معالجه می شوید ، سعی کنید از دوچرخه ثابت ، بیضوی ، قایقرانی یا شنا استفاده کنید. تقویت فعالیت ها باعث می شود ماهیچه های شما بیشتر از حد معمول کار کنند و ماهیچه های شما را قوی تر کنند.

۳-تمرینات مقاومتی

یا تقویت عضلات ورزشی است که از وزنه ، نوارهای کشسان یا وزن بدن شما استفاده می کند. وزنه ها لازم نیست سنگین باشند آنها فقط به تنش کافی نیاز دارند تا ضربان قلب شما را افزایش داده و ماهیچه های شما را خسته کنند. یوگا ، تای چی ، یا پیلاتس نیز راه هایی برای تقویت عضلات و حفظ حرکت شما هستند.

۴-فعالیتهای تفریحی

انجام ورزش ، باغبانی و رقص فعالیتهای تفریحی خوبی است که می تواند به شما در ایجاد قدرت و استقامت کمک کند. کودکان از بازی هایی که نیاز به حرکت یا فعالیت های شبیه سازی شده با استفاده از فناوری بازی های ویدئویی دارند ، سود خواهند برد.

در هنگام فعالیت به نکات زیر توجه کنید:

درد-با پزشک خود در مورد استفاده از داروهای غیر شبه افیونی مشورت کنید. اگر از لباسهای تحت فشار استفاده می کنید ، آنها را هنگام ورزش بپوشید تا ناراحتی به حداقل برسد.

پوست خشک – قبل از کشش از کرم هایی برای مرطوب کردن پوست استفاده کنید. کرم ها می توانند از ترک خوردن یا پارگی پوست جلوگیری کنند. از یکی از اعضای خانواده یا یکی از عزیزان خود بخواهید ناحیه سفت شده را ماساژ دهد. ماساژ دادن ناحیه قبل از ورزش می تواند به شما در کشش کمک کند.

آب – آب یا مایعات بنوشید تا در حین ورزش دچار کم آبی نشوید.

ورزش در گرما – بسیاری از افرادی که میسوزند قسمتی از بدنشان در گرما احساس ناراحتی نمی کنند.

چه زمانی پیوند پوست(گراف) لازم است انجام شود؟

سوختگی درجه یک یا سطحی به طور طبیعی بهبود می یابد زیرا بدن شما قادر است سلول های آسیب دیده پوست را جایگزین کند.

سوختگی عمیق دوم و با ضخامت کامل نیاز به جراحی پیوند پوست برای بهبود سریع و حداقل اسکار دارد.

در صورت اندازه سوختگی بزرگ ، بیماران در طول بستری شدن در بیمارستان به بیش از یک عمل جراحی نیاز خواهند داشت.

پیوند پوست در یک روش جراحی انجام می شود که شامل موارد زیر است:

برداشتن بافت آسیب دیده
انتخاب محل اهدا کننده ، ناحیه ای که پوست سالم از آن برداشته می شود و به عنوان پوششی برای محل سوختگی تمیز استفاده می شود
برداشت ، جایی که پیوند از محل اهدا کننده برداشته می شود
قرار دادن و ایمن سازی پیوند پوست روی زخم تمیز شده با جراحی تا بتواند بهبود یابد

برای کمک به بهبود و ایمن شدن پیوند ، ناحیه پیوند به مدت پنج روز پس از هر عمل جابجا نمی شود.

در طول این دوره بی حرکتی ، رگ های خونی از بافت زیر به سمت پوست اهدا کننده شروع به رشد می کنند و این دو لایه را به هم پیوند می دهند. پنج روز پس از پیوند ، برنامه های ورزشی درمانی ، حمام وان و سایر فعالیت های عادی روزانه از سر گرفته می شود.

پیوندهای پوستی مختلفی وجود دارد که برخی از آنها موقت را پوشش می دهند و برخی دیگر برای پوشش دائمی زخم هستند

آیا جای سوختگی (اسکار)از بین میرود؟

جای سوختگی یا رد سوختگی بسته به شدت سو‌ختگی و نوع آسیب متفاوت است و آثار آن نیز متفاوت است.

جای زخم سوختگی

در سوختگی های درجه دو سطحی و درجه یک با مراقبت های خوب و زیر نظر پزشک بعد یک دوره حداقل ۲ ماهه و یا بیشتر بسته به زخم ممکن است اصلا اثری از زخم دیده نشود و در درجات بالا تر نیز با درمان هایی از جمله لیزر درمانی و درمان های جدیدی که این روز ها به وجود آمده است اسکار را به حداقل میرساند.

تصاویر انواع سوختگی های مختلف

سوختگي ناشي از مايعات داغ كه اكثر نواحي سطحي است بجز در ناحيه شانه كه نياز به گرافت پيدا خواهد كرد.

نكروز ناحيه وسط سوختگي كه اطراف آن ناحيه پرخون ديده ميشود.

يك سوختگي سطحي ناشي از مايعات داغ كه نياز به مراقبت اوليه دارد

سوختگي الكتريكي ولتاژ بالا در پسر ۱۰ ساله (درجه۴)

كودك با ۷۰ % سوختگي عميق كه نياز به احيا و مراقبت ويژه دارد

نتیجه گیری

در اینجا هرچی تونستیم گفتیم خلاصه سوالی هم اگه براتون پیش اومد در کامنت ها از ما بپرسین ، منابعی که از اونا کمک گرفتیم شامل تجربه های شخصی و دیده شده ، heathline ، ویکی پدیا ، msktc.org و یک سری مقاله و کتاب ها که به صورت کاملا خلاصه براتون اینجا گرد آوردیم.