hepatitis B
نوعی بیماری عفونی ویروسی در انسان است که ویروس هپاتیت ب (HBV اچبیوی), عامل آن است.
بیشترین آسیب این بیماری متوجه کبد بیمار است. ویروس این بیماری میتواند سبب هر دو حالت حاد یا مزمن آن شود. ویروس هپاتیت ب یکی از جدیترین انواع هپاتیت را سبب میشود.
در بسیاری از بیماران در ابتدای آلودگی و عفونت اولیه اثری از نشانههای بیماری دیده نمیشود.
در برخی شروع و توسعهٔ سریع بیماری با استفراغ، زردی پوست، خستگی، ادرار تیره و درد شکم همراه است.
این نشانهها اغلب یکی دو هفته ادامه مییابند و به ندرت پیش میآید که این عفونت اولیه سبب مرگ بیمار شود.
آغاز بروز علائم بیماری ممکن است ۳۰ تا ۱۸۰ روز به طول انجامد. در میان کسانی که در هنگام تولد خود این آلودگی را تجربه میکنند حدود ۹۰ درصد هپاتیت B آنها مزمن است در حالی که کمتر از ۱۰ درصد از بیمارانی که پس از پنج سالگی آلوده شوند هپاتیت B آنها مزمن خواهد بود.
بیشتر کسانی که این بیماری را به صورت مزمن دارند هیچ نشانهای از آن بیماری نشان نمیدهند؛ با این حال در نهایت این آلودگی میتواند به ابتلای به بیماریهای سیروز و سرطان جگر (Hepatocellular carcinoma) کمک کند و آن را پیچیدهتر سازد.
در اثر این پیچیدگی آمار مرگ در پی آن بیماریها ۱۵ تا ۲۵ درصد بیشتر از دیگران است.
انتقال این ویروس با قرار گرفتن در معرض خون یا مایعات بیولوژیکی آلودهٔ بدن فرد آلوده صورت میگیرد.
در مناطقی که این بیماری شایع و بومزاد است، این انتقال در زمان تولد یا از راه تماس با خون افراد دیگر در دوران کودکی شایعترین راه انتقال هپاتیت B است.
در مناطقی که این بیماری نادر است، متداولترین شیوهٔ انتشار این عفونت از مسیر استفادهٔ کاربران تزریق درونوریدی مواد مخدر، و مقاربت جنسی است.
ویروس هپاتیت ب
این ویروس عامل مولد هپاتیت ب است و جزء ویروسهای کبدی دارای DNA طبقهبندی میشود. HBV از خانواده Hepadenaviridae میباشد.
بافت هدف این بیماری و میزبان آن محدود و فقط در کبد، گاهی پانکراس و کلیه انسان و میمون را نیز آلوده میکند.
این ویروس کوچک، دارای پوشش، دارای DNA دو رشته و حلقوی که قسمتی از آن تک رشتهای است ودارای آنزیم ریورز ترانس کرپیتاز (RTase) است که این آنزیم چسبیده به ژنوم ویروس است و دارای فعالیت ریبونوکلئاز است.
این ویروس دارای ۳ نوع آنتی ژن مهم به نامهای آنتی ژن سطحی، آنتی ژن مرکزی و یک آنتی ژن دیگر است.
آنتی ژن سطحی که آنتی ژن استرالیا نامیده میشود (بعلت اینکه اولین بار در سرم یک فرد بومی استرالیا که در ظاهر سالم شناسایی شد).
از نظر شکل ظاهری دارای دو فرم است: ۱- شکل کروی که فراوانترین نوع این خانواده است. ۲- شکل لولهای یا رشتهای. این آنتی ژن در PH کمتر از ۴ به مدت ۶ ساعت پایدار میماند؛ ولی در این PHعفونت زایی هپاتیت B از بین میرود.
این ویروس به علت داشتن غشا در برابر اتر مقاوم است، PH پایین، حرارت متوسط، یخ زدن و اشعه ماورا بنفش پایدار میماند. DNA ویروس تمایل زیادی برای ادغام شدن با DNA سلول میزبان دارد.
نسخه برداری ویروس توسط عوامل نسخه بردار سلول میزبان کنترل میشود.
علایم
علایم و نشانههای هپاتیت ب معمولاً ۳ ماه بعد از آلوده شدن به ویروس HBV ظاهر میشوند و میتوانند طیف گستردهای از علایم را شامل شود، علایم عفونت هپاتیت ب میتواند شامل:
- درد شکم
- ادرار تیره
- تب
- درد مفاصل و ماهیچهها
- حالت تهوع و استفراغ
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها
- خستگی و ضعف
نحوه انتقال
دلیل ابتلا به بیماری هپاتیت ب، ویروس این بیماری بنام HBV یا ویروس هپاتیت ب است.
دلایل معمول انتقال هپاتیت ب به بدن افراد شامل:
۱)تماس جنسی، درصورتیکه شما رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به این بیماری داشته باشید که خون، بزاق، منی یا ترشحات واژنیاش وارد بدن شما شود، ممکن است شما مبتلا شوید.
۲)استفاده از سوزن مشترک، ویروس هپاتیت ب به راحتی از طریق سوزن و سرنگ آلوده به خون فرد مبتلا منتقل میشود. این راه شامل تیغ اصلاح و لوازم دندانپزشکی غیر استریل نیز میشود.
۳)انتقال از مادر به فرزند، زنان باردار مبتلا به این بیماری میتوانند ویروس را به بدن فرزند خود منتقل نمایند.
۴)انتقال از راه تزریق خون وفراوردههای خونی بیمار مبتلا به فرد سالم. امروزه چون قبل از انتقال خون، سالم بودن خون اهداشده از نظر ویروس هپاتیت بررسی میشود احتمال ابتلا از این طریق بسیار کاهش یافتهاست ولی درگذشته بیماران بخصوص بیماران هموفیل که نیاز به تزریق خون مکرر داشتند اغلب از این راه مبتلا به هپاتیت میشدند.
۵-احتمال انتقال این بیماری از طریق استنشاق سرم افرادی که خیلی آلوده هستند وجود دارد.
پیشگیری
روشهای پیشگیری و کنترل وجود دارند که عبارتند از: ۱- انجام واکسیناسیون ۲- کنترل و جدا کردن خونهای آلوده ۳- تزریق ایمنوگلوبین به نوزدان که از مادر مبتلا متولد شده و افرادی که با بیماران تماس داشته ۴- عدم مصرف خون کسانی که هرگونه ناراحتی کبدی دارند ۵- استفاده از وسایل مانند دستکش هنگام معاینه بیمار و …….. ۶- حذف سریع وسایل آلوده وضدعفونی وسایل مورد استفاده ۷- اجتناب از رفتارهای اجتماعی پر خطر و خطرساز که انتشار ویروس را تسهیل میکند
شاید مطالب زیر برایتان مفید باشد: