◼️تعریف سلامتی
▪️به طور کلی بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی ، سلامتی به معنی تأمین رفاه کامل جسمی ، روانی و اجتماعی است .
▪️سلامتی از نظر فردی و اجتماعی بسیار مهم است و میان سلامت و بهداشت ارتباط تنگاتنگی وجود دارد . در سلامتی انسان ابعاد مختلفی همچون سلامت جسمانی ، روانی ، عاطفی و اجتماعی در نظر گرفته می شود و سلامتی را فرایند سازگاری یا توانایی سازگاری با تغییرات محیطی ، رشد جسمانی ، آسیب ها و رنج می دانند .
▪️به آن بخش از اقداماتی که از ابتلای فرد به بیماری در جامعه جلوگیری می کند ، اقدامات پیش گیرانه می گویند . اولین گام ، شناخت عوامل بیماری زا می باشد . عوامل بیماری زا به آن دسته از عوامل اطلاق می شود که اگر فردی با زمینه مساعد در معرض آنها قرار بگیرد به یکی از انواع بیماری ها مبتلا می شود .
۹ مزیت خوب غذا خوردن برای سلامتی
عوامل بیماری زا
عوامل بیماری زا به شرایطی گفته میشود که اگر فردی با زمینه مساعد در معرض آنها قرار بگیرد ، دچار بیماری میشود.
اغلب عوامل بیماری زا معین در شرایط مساعد در افراد مختلف ،بیماری مشابهی را ایجاد می کند.
عوامل بیماری زا زنده: آن دسته از موجودات زنده بسیار کوچک مثل ویروس ها و باکتری ها و انواع موجودات بزرگ تر مثل کرم ها می شوند که پس از ورود به بدن انسان تولید بیماری می کنند
✔️۱_ویروس ها
کوچک ترین نوع عوامل بیماری زا هستند و این موجودات ریز و با میکروسکوپ نوری معمولی قابل مشاهده نیستند .بیماری هایی مانند فلج اطفال ، هپاتیت ، آبله مرغان ، سرخک
✔️۲ _ باکتری ها
گروهی از میکروب ها که به راحتی به خارج از سلول می توانند تکثیر شوند . باکتری ها معمولاً فاقد هسته اما دارای کرموزوم می باشند . بیماری های مانند دیفتری ، وبا ، طاعون ، حصبه ،مننژیت و مخملک در این دسته قرار دارند
✔️۳_انگل ها
موجودات پر یاخته ای که برای ادامه حیات و رشد و نمو خود از مواد غذایی بدن استفاده می کنند. انواع کرم های روده ای مانند آسکاریس و کرمک از این دسته هستند .
✔️۴_ قارچ ها
موجودات زنده تک یاخته ای که اغلب فقط پوست را آزرده می سازند . با این وجود برخی از آنها ممکن است هر قسمتی از بدن را مورد تهاجم قرار دهند . کچلی و برفک دهان به وسیله قارچ ها ایجاد می شود
◼️عوامل بیماری زا فیزیکی
▪️تغییرات شدید عوامل فیزیکی پیرامون انسان مانند تغییر شدید درجه حرارت منجر به سوختگی و آفتاب زدگی شده و کاهش درجه حرارت به زیر صفر ممکن است موجب سرما زدگی پوست شود . ضربه ها ، تصادفات و بریدگی به این دسته می باشند .
◾عوامل بیماری زای شیمایی
▪️هنگامی که بدن در مجاورت مواد سمی قرار می گیرد دچار بیماری میشود . این گونه موادی که از خارج وارد بدن می شوند عوامل شیمیایی بیرونی نامیده می شوند . بعضی از این مواد مانند جیوه یا سرب حتی به میزان بسیار کم در انسان تولید بیماری های مهمی می کنند . کمبود ویتامین ها و مواد ضروری غذایی نیز نوعی کمبود مواد شیمیایی که سبب بروز بیماری میشود .
عوامل بیماری زای ناشناخته
▪️با وجود پیشرفت علم در شناخت بسیاری از بیماری ها تا کنون علت پیدایش برخی از بیماری ها ناشناخته مانده است . بیماری های ارثی که از طریق یاخته های جنسی از پدر و مادر به فرزندان منتقل و بسیاری از سرطان ها از بیماری ها هستند که عامل اصلی آن شناخته شده نمی باشد .
عوامل درونی( فردی )
۲ عامل توارث و محیط ، انسان را در همه دوران زندگی تحت تأثیر قرار داده و اثر این عوامل افراد را از یک دیگر متمایز می شوند و همچنین واکنش های متفاوت از خودشان نشان می دهند . برخی از عوامل فردی که در کاهش و افزایش بیماری بیماری بر انسان تاثیر دارند عبارتند از عوامل ژنتیکی ، عوامل شخصیتی و مصونیت اختصاصی .
مصونیت اختصاصی ،حالت مقاومتی است که موجب کاهش حساسیت فرد در برابر تأثیر عوامل بیماری زا می شود . چنانچه فردی به بیماری سرخک و آبله مرغان مبتلا شود و بهبود یابد این فرد در برابر مصونیت اختصاصی یافته و برای بار دوم به آن مبتلا نخواهد شد .
عوامل بیرونی (محیطی)
یکی از عوامل مهم که سلامت افراد را تحت تأثیر قرار می دهد شرایط و عوامل محیطی می باشد . این اثرات می تواند ناشی از محیط فیزیکی ، محیط بیولوژیک و یا محیط اجتماعی باشد .
اصول مراقبت های بهداشتی
▪️برای ایجاد تندرستی جسمی ، روانی و اجتماعی ، سازمان بهداشت جهانی راهکار هایی را تحت عنوان خدمات بهداشتی اولیه معرفی نموده است . و از نظر این سازمان خدمات بهداشتی اولیه عبارت است از مراقبت های اصلی در زمینه بهداشت که برای همه افراد و خانواده ها قابل دسترس باشد
چند نمونه از این خدمات :
آموزش بهداشت
بهبود تغذیه و نگهداری سالم مواد غذایی
واکسیناسیون
تأمین دارو های اساسی
بهداشت روانی
کنترل بیماری های واگیر دار و بومی
مقابله با سوانح و حوادث
