خواص درمانی سنبل طیب (علف گربه) سنبل الطیب گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن به طور عمودی تا ارتفاع دو متر بالا می رود. این گیاه به صورت وحشی در جنگل های کم درخت، در حاشیه جویبارها و گودال ها در بیشتر مناطق آسیا و ایران می روید.
سنبل الطیب دارای بویی مطبوع است و گربه بوی این گیاه را از فاصل دور تشخیص داده به طرف آن می رود و در اطراف آن به جست و خیز می پردازد و از بوی آن مست می شود. گلهای سنبل الطیب برنگ سفید یا صورتی و به صورت خوشه ای است.
قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه آن است و معمولا از ریشه گیاهی که بیش از سه سال عمر دارد استفاده می شود. سنبل طیب پس از خشک شدن برنگ قهوه ای در می آید. طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است. عطر آن پس از خشک شدن بیشتر می شود.
خواص سنبل الطیب برای سلامتی
۱- کمک به خواب راحت
مطالعات نشان می‌دهند که سنبل الطیب زمان موردنیاز برای به‌خواب رفتن را کاهش داده و کیفیت خواب را ارتقا می‌دهد. بنابراین اگر نمی‌توانید بخوابید، شاید دوای دردتان همین گیاه باشد. برخلاف قرص خواب، سنبل الطیب عوارض جانبی کمی دارد و احتمال خواب‌آلودگی و خستگی صبحگاهی ناشی از مصرف سنبل الطیب بسیار کمتر است.
مقادیر بالای لیارین موجود در گیاه سنبل طیب، با افزایش گاما آمینو اسید بوتیریک (GABA) که یک انتقال دهنده عصبی مهار کننده در سیستم عصبی مرکزی بوده و باعث آرامش می شود، به درمان بی خوابی شبانه کمک می کند.
برای درمان بی خوابی شبانه ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم ریشه سنبل الطیب را ۳۰ دقیقه قبل از خواب استفاده کنید.سنبل الطیب زمان موردنیاز برای به خواب رفتن را کاهش داده و کیفیت خواب را ارتقا می دهد.
۲- ازبین‌بردن اضطراب
دانشمندان دریافته‌اند که سنبل الطیب می‌تواند میزان گاما آمینوبوتیریک اسید را در مغز افزایش دهد. گاما آمینوبوتیریک اسید به تنظیم فعالیت سلول‌های عصبی و کاهش اضطراب کمک می‌کند. داروهایی مانند آلپرازولام و دیازپام نیز با افزایش سطح گاما آمینوبوتیریک اسید در مغز عمل می‌کنند. والرنیک اسید و والرنول موجود در عصاره‌ی سنبل الطیب به‌عنوان عوامل ضداضطراب عمل می‌کنند.
این بسیار فوق‌العاده است که یک داروی گیاهی مانند سنبل الطیب بتواند بدون عوارض جانبی داروهای روان‌گرا، اثری مشابه آن‌ها را در کاهش اضطراب داشته باشد.
۳- کاهش فشار خون
سنبل الطیب در کاهش فشار خون موثر است.حالا دیگر می‌دانید که سنبل الطیب می‌تواند برای ذهن و بدن آرام‌بخش باشد، شاید خیلی تعجب‌آور نباشد که بدانید این گیاه در کاهش فشار خون نیز مؤثر است. همان ترکیبات فعال سنبل الطیب که در کنترل استرس و اضطراب مؤثر بودند، به بدن کمک می‌کنند تا فشار خون را به‌درستی تنظیم کند.
فشار خون بالا خطرناک است، زیرا خطر سکته مغزی و حملات قلبی را افزایش می‌دهد. این گیاه می‌تواند به‌طور طبیعی فشار خون را کاهش داده و آن را در محدوده‌‌ی سالم نگه دارد. این امر تأثیر مستقیم بر سلامت قلب دارد.
۴- تسکین قاعدگی دردناک
قاعدگی دردناک به‌معنای درد شدید و غیرمعمول در ناحیه‌ی شکم در زمان قاعدگی است. طبع آرام‌بخش سنبل الطیب آن را به انتخابی هوشمندانه برای تسکین درد قاعدگی تبدیل کرده است. این گیاه می‌تواند شدت و مدت‌زمان ناراحتی ناشی از قاعدگی دردناک را کاهش دهد. این دردها در زنانی که از سندروم پیش از قاعدگی رنج می‌برند، رایج است.
اما سنبل الطیب چگونه می‌تواند به شما کمک کند؟ این گیاه آرام بخش و داروی ضداسپاسم طبیعی است. درنتیجه می‌تواند از اسپاسم عضلانی جلوگیری و مانند آرام‌بخش طبیعی عضلات عمل کند. براساس مطالعه‌ی صورت‌گرفته در دانشگاه آزاد اسلامی ایران سنبل الطیب می‌تواند از شدت انقباضات عضلات رحم که موجب درد شدید در دوره‌ی قاعدگی می‌شود، بکاهد.
۵- کمک به کنترل استرس
سنبل الطیب با افزایش سطح گاما آمینوبوتیریک اسید موجب آرامش ذهن و بدن می شود.با کاهش اضطراب و افزایش زمان و کیفیت خواب، سنبل الطیب می‌تواند به کنترل استرس روزمره کمک کند. استرس مزمن موجب احساس اضطراب شده و این اضطراب، انواع استرس ها را تشدید می‌کند.
لیارین موجود در گیاه سنبل طیب با بهبود سطوح GABA، باعث آرامش شده و با حفظ سطح سروتونین به درمان استرس و اضطراب کمک می کند.همچنین اسید والرنیک و والرنول موجود در عصاره ریشه سنبل الطیب به عنوان ضد اضطراب طبیعی عمل می کنند.
فراموش نکنید که ممکن است برای مشاهده‌ی تأثیرات سنبل الطیب ۲ هفته زمان نیاز داشته باشید. ولی حتی پس از اولین مصرف نیز نشانه‌های مثبتی در خودتان مشاهده می‌کنید.
تداخلات دارویی
- گیاه سنبل طیب؛ مصرف این گیاه با مکمل یا داروهای خواب‌آور می‌تواند موجب خستگی شدید شود.
- ملاتونین؛ در مصرف ملاتونین همراه با داروهای ضدانعقادی و خواب‌آور احتیاط کنید.
- سنبل الطیب و ملاتونین؛ بهتر است این دو را با هم مصرف نکنید، زیرا خاصیت خواب‌آور آن‌ها بسیار قوی می‌شود. هر دوی اینها خاصیت خواب‌آور دارند و به خواب آرام کمک می‌کنند. همچنین مصرف ملاتونین همراه با سایر داروهای خواب‌آور می‌تواند خطرناک باشد.
- بهتر است از ترکیب‌کردن سنبل الطیب و ملاتونین با هرگونه داروی خواب‌آور یا محصولات محتوی الکل خودداری کنید.
کامل ترین مقاله درباره گیاهان (بخش اول)
همه چیز در مورد گیاه بابونه ،فواید و عوارض
عوارض سنبل الطیب
- گفته شده اگر داروی خواب یا ضدحساسیت مصرف می کنیم، بهتر است برای نوشیدن این معجون با پزشک صحبت کنیم.
- ممکن است به بعضی از داروهای گیاهی حساسیت داشته باشیم. همینطور، ممکن است هر کسی با طبع متفاوت، با این نوع دم نوش های گرم، مساله داشته باشد. میزان مواد و داروی گیاهی مهم است و بهتر است قبل از نوشیدن مقدار زیادی از این دم نوش ها، آن را امتحان کنیم.
- اگر دم نوش را شب می نوشید، بهتر است لیمو و عسل استفاده نکنید. لیمو به بی خوابی کمک می کند و ویتامینش هم در آب جوش از بین می رود. عسل هم به خاطر شیرینی اش قبل از خواب شبانه، چندان خوب، نیست. اما اگر به خاطر مزه، دوست دارید، این دو بخش را هم به نوشیدنی تان اضافه کنید.
- زیاده روی در مصرف سنبل الطیب باعث سردرد، سرگیجه و ناراحتی معده می شود.
- مصرف زیاد گیاه سنبل طیب باعث خواب آلودگی می شود به همین دلیل توصیه می شود که راننده ها به هیچ وجه نباید از سنبل طیب استفاده کنند.
