نقطه ماشه ای نقطه ای است بسیار حساس درون یک باند سفت عضله اسکلتی که در اثر فشار ، کشش ، انقباض و بارگذاری بیش از حد دردناک می شود و اغلب درد راجعه را در نقطه ای دورتر از خود ایجاد میکند ” .
تریگر پوینت یا دردهای مایوفاشیال چیست؟
یکی از دردهای شایع در سیستم اسکلتی عضلانی درگیری ها و گره های عضلانی در عضلات می باشد که همراه با دردهای مزمن و انتشاری میباشد. این گره ها ممکن است که به صورت نقاط ریز در عضلات قابل لمس باشد که با فشردن آنها توسط شخص و یا درمانگر می‌تواند درد انتشاری و ارجاعی را ایجاد نماید.
واژه شناسی تریگر پوینت و مایوفاشیال
واژه تریگر به معنی ماشه و پوینت به معنی نقطه می باشد و شامل نقاطی می باشد که با فشردن آن نقاط درد انتشاری را در جای دیگر ارجاع خواهد نمود و به همین علت به این نقاط دردناک که با علت های مختلف ایجاد می شود نام گذاری نموده اند.
همچنین واژه مایوفاشیال از ترکیب مایو به معنی عضله و فاشیا به معنی بافت همبند میباشد که دردهای این نوع را در حیطه دردهای بافت همبند تقسیم بندی می نمایند.
- درد که از مشخصه های آن ارتباط نداشتن آن با عواملی چون تروما , التهاب , آسیب های فرسایشی , سرطان و یا عفونت را داشت.
- نقطه دردناک شامل گره ها یا ندول هایی در عضلات بود که پاسخ انقباضی ناگهانی twitch response را ایجاد می نمود.
- لمس دردناک موضع احساس ناخوشایندی را برای بیمار در عضله ایجاد می نمود که همراه با الگوهای درد مشخص بود.
علائم و نشانه های تریگر پوینت
jump sign احساس پرش
- یکی از علائم و نشانه های تریگر پوینت ها علامت jump sign می باشد که در این حالت شخص نسبت به لمس عضله و گره مربوطه بسیار حساس می باشد و به نحوی که ممکن است حتی اجازه ندهد که لمس اتفاق می‌افتد و می‌تواند احساس پرش را در ناحیه شانه و اندام مبتلا داشته باشد.
درد موضعی local pain
- در این حالت شخص در لمس نقطه مذکور درد را در موضوع احساس می نماید که نسبت به بافت‌های دیگر از حساسیت بیشتری برخوردار است.
درد انتشاری referral pain
- در این حالت با لمس نقطه مذکور درد در نقطه دیگری انتشار پیدا می کند به نحوی که الگوی درد آنها در مطالب بعدی مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
پاسخ انقباضی موضعی local twitch response
- در این حالت پاسخ انقباضی غیر ارادی را در بعضی از موارد مانند لمس موضعی و یا وارد کردن سوزن به نقطه مورد نظر در عضله به صورت ناگهانی خواهیم داشت.
نکته
- به طور کلی نقاط درگیر در تریگر پوینت ها به ابعاد ۲ میلیمتر تا ۱۰ میلیمتر را شامل می‌شود.
- در بافت شناسی این نقاط التهاب در این نقاط وجود دارد. استیل کولین در این نقاط بیشتر بوده همراه با ترکیبات نورآدرنالین و سروتونین که در این نقاط بیشتر دیده می شود. در بافت شناسی های نقاط تریگر پوینت میزان PH کمتر از بافت های نرمال دیگر دیده شده است.
- الگوهای درد انتشاری در تریگر پوینت ها به علت درگیری در اعصاب مربوطه مرتبط می باشد بسیاری از تریگر پوینت ها دردهای مشخصی دارند که به تفصیل در مقالات آتی به آنها خواهیم پرداخت.
عوامل ایجاد کننده تریگر پوینت و دردهای مایوفاشیال چیست؟
سن
افزایش سن با ضعف عضلانی و درگیری‌هایی در نوروترانسمیترها می تواند عاملی برای ایجاد تریگر پوینت ها باشد.
عدم تعادل بین عضلات گروههای مختلف
گروه های عضلانی با مقداری از تناسب بین قدرت آنها می توانند عملکرد مناسبی را داشته باشند در صورتیکه تعامل بین قدرت و تونیسیته عضلات خارج شود می تواند عضلات را مستعد تریگرپوینت نماید.
سرما
قرار گرفتن در محیط های سرد می‌تواند با افزایش تونیسیته عضلانی عاملی برای ایجاد تریگر پوینت ها محسوب شود.
اختلال فیزیکی و پاسچر بدن
فعالیت های ناصحیح و استفاده نامناسب از اندامها و فراتر از توان عضلانی می تواند عاملی برای ایجاد تریگر پوینت ها در عضلات باشد.
کمبود ویتامین و ریز مغذی ها
کمبود ویتامین هایی مانند ویتامین‌های گروه B , C , D اسید فولیک و آهن مستعد کننده ایجاد درد های مایوفاشیال و تریگر پوینت می باشد.
ضعف عضلانی
عضلات ضعیف بیشتر در معرض قرار گرفتن عارضه درد مایوفاشیال و تریگر پوینت می‌شوند.
تروما
افرادی که دچار اختلالات عملکردی و یا آسیب های ضربه‌ای در اندام ها و مفاصل می باشند بیشتر در معرض تریگر پوینت و دردهای مایوفاشیال می باشند.
استفاده بیش از حد از عضله یا overuse
در مواردی که عضله دچار بار کاری بیش از حد تحمل شود می تواند دچار تریگرپوینت و دردهای مایوفاشیال شود.
اختلال خواب sleep disorder
افرادی که دچار اختلال خواب چه به لحاظ میزان خواب و چه به لحاظ عمق خواب می باشند بیشتر در معرض دردهای مایوفاشیال و تریگرپوینت می باشند.
اختلالات خلقی و استرس های روزانه
در موارد استرس ها و فشارهای روانی میزان درگیری تریگر پوینت ها و دردهای مایوفاشیال افزایش می یابد.
تشخیص تریگر پوینت و سندروم دردهای مایوفاشیال
در این مرحله درمانگر و پزشک متخصص با بررسی سوابق تاریخچه‌ای بیمار من جمله فعالیت‌های مختلف سنگین و یا فعالیت هایی که به صورت دراز مدت وضعیت بد می‌تواند قرار بگیرد و یا فاکتورهایی که در موارد فوق ذکر گردید می تواند علائم ناشناخته و مراحل بعدی تشخیص را انجام دهد.
ارزیابی بالینی در تشخیص تریگر پوینت و دردهای مایوفاشیال
در این مرحله بررسی های بالینی شامل تکنیک های لمس تریگر پوینت ها ، دامنه حرکتی در اندام ها ، بررسی الگوی دردهای انتشاری می تواند کمک کننده باشد.
با توجه به محدودیت های تشخیصی و اینکه دقت روش های تشخیصی پاراکلینیکال مانند ام‌آرآی ضعیف است , روش های جدیدی را در سال ۲۰۰۰ به بعد مانند الاستوگرافی توصیه نموده اند که نیازمند تحقیقات بیشتر میباشد.
تشخیص های افتراقی در تریگر پوینت و سندروم دردهای مایوفاشیال
متخصصین مرتبط با تشخیص این عارضه می توانند روماتولوژیست ها ارتوپدیست ها و پزشکان مختلف در حیطه سیستم دردهای اسکلتی عضلانی باشند و با توجه به اینکه بیماری های مختلف دردها و تظاهرات مشابهی را خواهند داشت لذا لازم است تا تشخیص های افتراقی سندروم های درد مایوفاشیال و تریگر پوینت ها را از بیماری های زیر مورد توجه قرار داد:
فیبرومیالژیا
این عارضه یک عارضه ترکیبی با ایجاد دردهای منتشر در بافت همبند می باشد که می تواند شخص را دچار دردهای منتشر در بافت همبند نماید. تشخیص بیماری فیبرومیالژیا کار ساده‌ای نبوده و نیازمند همکاری تیمی بین متخصص های مختلف حتی روانشناسی نیز میباشد.
بیماری های سیستم اسکلتی عضلانی مانند :
- میالژیا
- آرتروز
- تاندونیت
- بورسیت
- بیماری های سیستم عصبی مانند
- نورالژی تری ژمینال
- نورالژی گلوسوفارنژیال
- نورالژی اسفنوپالاتین
بیماری های سیستمیک مانند:
- نقرس
- عفونت های ویروسی و باکتریایی
- هایپو تیروئیدی و هایپوگلایسمی
- آرتریت روماتوئید
- اختلالات شناختی درد
درمان تریگر پوینت و سندروم دردهای مایوفاشیال
درمان های دارویی:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- داروهای antidepressant
- داروهای anti anxiety
درمان های فیزوتراپی:
- ماساژ و تکنیک های رهاسازی عضلانی
- تقویت عضلات در بخش تمرین درمانی
- گرما درمانی از جمله گرمای سطحی و عمقی مانند هات پک ، اینفرارد ، دیاترمی ، اولتراسوند
- آموزش تمرین های اصلاح پاسچر در بخش اصلاح ساختارهای قامتی
- تکنیک های تیپینگ
- تکنیکهای نوروماسکولار neuromuscular technique NMT
- ماسل انرژی تکنیک muscle energy technique MET
یکی از مهمترین روش‌های درمانی و موثرترین روش‌ها که اخیراً مورد توجه مجامع علمی درمانی و فیزیوتراپی قرار گرفته است نیدلینگ میباشد که در این تکنیک درمانگر با وارد کردن سوزن های مخصوص که استریل بوده و به دقت وارد نقاط می شود می تواند به رهاسازی این نقاط کمک نماید.
همچنین در موارد بعد تزریق درون گره‌های عضلانی که می تواند شامل دپومدرول و لیدوکائین و یا گلیسرین و موارد دیگر باشد بسته به تشخیص پزشک معالج بکار می رود.
