سرطان تخمدان
سرطان تخمدان يکی از عوارض باروری آزمايشگاهی است.سرطان تخمدان گونه ای سرطان است که از تخمدان ها آغاز می شود. در بدن هر زن دو تخمدان وجود دارد که در طرفين رحم واقع شده اند و هر کدام اندازه يک بادام هستند. تخمدان ها در کنار تخمک، هورمونهای پروژسترون و استروژن توليد می کنند.
سرطان تخمدان ساليانه ۶۵۱۱ زن را در انگليس مبتلا می کند. این سرطان، پس از سرطان سينه، سرطان روده، سرطان ريه و سرطان رحم، پنجمين سرطان شايع ميان زنان است.
این سرطان معمولاً در زنانی بروز پيدا می کند که به سن يائسگی رسيده اند، اما امکان دارد در هر سنی نيز ديده شود.
علائم ابتلا به سرطان تخمدان
سرطان تخمدان ممکن است هيچ علائمی به همراه ندشته باشد به خصوص در مراحل اوليه. از آنجائی که نشانه های ابتلا به سرطان تخمدان با نشانه های بسياری امراض ديگر مشابه است، اين نوع سرطان معمولاً به سختی تشخيص داده می شود.
اما بطور کلی از جمله علائم کلی احتمالی در موارد ابتلا به سرطان تخمدان می توان به نفخ، احساس فشار، دردهای لگنی يا شکمی ، دفع ادرار مکرر، و احساس سيری زودهنگام اشاره کرد.
عامل خطر: سابقه خانوادگی
سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان تخمدان به عنوان يک عامل ريسک تلقی می گردد. بدين مفهوم که شانس ابتلا به سرطان تخمدان در زنانی که در خويشاوندان نزديک خود سابقه ابتلا به سرطان تخمدان، سينه يا روده بزرگ را داشته اند بيش از سايرين است. جهش های ژنی ارثی از جمله BRCA1 و BRCA2 که با سرطان سينه در ارتباط هستند، در واقع علت بروز ۳۱ درصد از موارد این سرطان محسوب می شوند.
عامل خطر: سن
سن اصلی ترين عامل خطر در ابتلا به سرطان تخمدان است. ابتلا به سرطان تخمدان پس از يائسگی بسيار شايع تر است و استفاده از هورمون درمانی نيز شانس ابتلا را افزايش می دهد. اين شانس به ويژه در افرادی که مدت ۵ تا ۳۱ سال از استروژن بدون پروژسترون استفاده می کنند بسيار بالاتر است. در مورد اين که آيا مصرف توأمان استروژن و پروژسترون ريسک ابتلا را افزايش می دهد يا خير اطلاعات دقيقی در دست نيست.
عامل خطر: چاقی
چاقی نيز عامل افزايش ريسک ابتلا در سرطان تخمدان محسوب می شود. زنان چاق هم نرخ ابتلای بيشتری دارند و هم ريسک مرگ و مير ناشی از سرطان تخمدان در آنها بيش از ساير زنان مبتلاست.بنابراين زنان سنگين وزن تر، ريسک ابتلای بالاتری دارند.
مراحل سرطان تخمدان
مرحله سرطان تخمدان را بر حسب اين که سرطان تا چه ميزان به ساير ارگان ها يا بافت ها سرايت کرده تعيين می کنند. اين فرآيند معمولاً طی عمل جراحی انجام می شود.
مرحله ۱: سرطان فقط به تخمدان ها محدود شده است.
مرحله ۲: سرطان به رحم و يا ارگان های لگنی سرايت کرده است.
مرحله ۳: سرطان به غدد لنفاوی يا نسوج شکم سرايت کرده است.
مرحله ۴: سرطان به اندام های دورتر بدن مانند کبد و يا ريه ها سرايت کرده است.
نرخ بهبودی از سرطان تخمدان
آماری که به حداقل پنج سال ادامه حيات زنان مبتلا پس از تشخيص مربوط است بسيار متفاوت است؛ از ۱۳ تا ۳۱ درصد. اين آمار در واقع به اين بستگی دارد که سرطان در چه مرحله ای تشخيص داده شده باشد.در مورد زمان حال می توان به اعداد و ارقام بسيار اميدوار کننده تری اشاره کرد.
جراحی سرطان تخمدان
جراحی معمولاً به عنوان اولين مرحله درمانی سرطان تخمدان محسوب می شود. معمولا جراحی به گونه ای انجام می شود که تومور تا جايی که امکان دارد از بدن خارج شود. امکان دارد پزشک در موارد پيشرفته مجبور شود رحم را نيز به همراه بافت های مجاور از بدن بيمار خارج نمايد.
شيمی درمانی
شيمی درمانی نوعاً پس از جراحی و برای تمام سطوح سرطان تخمدان به کار می رود. زنانی که به تومور LMP مبتلا هستند معمولاً پس از جراحی به شيمی درمانی نياز نداردن، مگر اين که تومور مجدداً رشد نمايد.
روش های درمانی ديگر
امروزه روش های درمانی جديدی نيز به کار می رود و از آن جمله می توان به مانع شدن رشد تومور از طريق ايجاد رگ های خونی اشاره کردو در اين روش با استفاده از داروی آواستين رشد تومور متوقف می شود و يا تومور کوچک می گردد. آواستين در برخی سرطان های ديگر نيز استفاده می شود.
پس از جراحی: يائسگی زودهنگام
در صورتی که هر دو تخمدان بيمار بيرون آورده شود؛ يائسگی زودتر از موعد اتفاق خواهد افتاد. توقف توليد هورمون پس از برداشتن تخمدان ها موجب می شود شانس ابتلای بيمار به مشکلات ديگری از جمله پوکی استخوان افزايش يابد. پس از جراحی نيز بيمار بايد مرتباً تحت مراقبت قرار داشته باشد.
عوامل کاهنده ريسک ابتلا
- ثابت شده است که بارداری ريسک ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می دهد.
- مصرف قرص های ضد بارداری برای حداقل مدت پنج سال به ميزان ۵۱ % شانس ابتلا به سرطان تخمدان را در زنان افزایش می دهد.
- بستن لوله ها و يا بيرون آوردن رحم (در حالی که تخمدان ها باقی گذاشته شوند) نيز می تواند تا حدی شانس ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد.
- در مورد زنان بالای چهل سالی که ريسک بالای ابتلا به سرطان تخمدان دارند نيز بيرون آوردن تخمدان ها می تواند گزينه مناسبی باشد.
- رژيم غذايی کم چربی نيز می تواند در کاهش ريسک ابتلا به سرطان تخمدان مؤثر واقع گردد.
بیشتر بخوانید:
انواع روش های پیشگیری از بارداری
تست های بارداری: انواع و نتایج
عوارض جانبی هیسترکتومی و بهبودی
مصرف متفورمین در دوران بارداری خطرناک است؟
