کریپتورکیدیسم از شایع‌ترین نقایص در دستگاه تولید‌مثل مردان می‌باشد. کریپتورکیدیسم یک بخش رایج از اختلالات رشد جنسی و سندروم ناهنجاری‌های مادرزادی محسوب می‌شود و همچنین با افزایش خطر سرطان بیضه همراه است. این بیماری با عدم حضور یک یا هر دو بیضه در کیسه بیضه همراه است.عدم نزول بیضه زمانی اتفاق می افتد که قبل از تولد یکی یا هر دو بیضه، به داخل کیسه بیضه مهاجرت نکنند.
Cryptorchidism
به طور طبیعى در هفتمین ماه بیضهٔ ها به داخل اسکروتوم نزول مى کنند. يک نوار فیبروموسکولار گوبرناکولوم از قطب تحتانى بیضه ها به اسکروتوم کشیده شده و اين نوار احتمالاً بیشتر به صورت يک مسیر راهنما براى نزول بیضه ها در طى رشد تمايزى جنین عمل مى کند تا اينکه باعث کشیده شدن بیضه ها به پائین بشود.
بیضه نزول نکرده يا کریپتورکیدیسم نوعى ديس توپى بیضهٔ بوده و هنگامى رخ مى دهد که نزول يا ثابت شدن بیضه در خلف صفاق، در کانال اينگوينال يا دقیقاً پشت حلقهٔ خارجى متوقف شود. ممکن است نزول بیضه ها بعد از تولد تداوم يابد اما تا قبل از يک سالگى دچار وقفه مى شود.
نوع ديگرى از ديس توپی، بیضه نابه جا است که در آن گوبرناکولوم بیضه را به سمت پوبیس، آلت تناسلي، پرينه و يا بالاتر هدايت مى کند و يا ممکن است بیضه به صورت زيرجلدى در سطح کانال اينگوينال قرار گیرد.در اين شرايط بیضهٔ تا آن سوى حلقهٔ خارجى کانال اينگوينال نزول کرده و خونرسانى آن به حد کفايت تکامل يافته است و بنابراين اشکالى در ترمیم جراحى ايجاد نخواهد شد.
بیضه هاى ديس توپیک بايد از بیضه هاى تورونده افتراق داده شوند.عضله کرماستر بسیار فعال کودکان کمتر از ۳ سال و اندازه کوچک بیضه ها موجب مى شود که بیضه تا حلقهٔ خارجى و يا تا داخل کانال اينگوينال به داخل کشیده شوند.
بیضه تورونده را معمولاً مى توان با دست کارى به قسمت پائینى اسکروتوم راند. خایه هاى تورونده در سن بلوغ در اسکروتوم باقى مانده و عملکرد طبیعى دارند و بنابراين در اين موارد نیازى به جراحى نیست.
عوارض بیضهٔ ديس توپیک شامل موارد زير است:
- اسپرماتوژنز غیرطبیعی
- فتق اينگوينال، تروما
- پیچش بیضه، تومور
- ناهنجارى هاى همراه
- اثرات روانی
براى اسپرماتوژنز طبیعى وجود محدوده اى از درجه حرارت پائین تر از دماى بدن، مهمئواست که اين امر در اسکروتوم فراهم مى باشد. هنگامى که بیضه به صورت نزول نکرده باقى مى ماند و در معرض دماى طبیعى بدن قرار مى گیرد؛ تغییرات دژنراتیو در توبول هاى سمینیفروس ايجاد مى شود.
اين تغییرات به صورت آتروفى و هیالینیزه شدن پیشروندهٔ سلول هاى پوشانندهٔ اين توبول ها بوده و فیبروز اطراف توبولى نیز رخ مى دهد. در واقع فقط سلول هاى سرتولى توبول ها باقى مى مانن. ديس توپى مى تواند روى سلول هاى بینابینى اثر کند و ممکن است حداکثر میزان تولدى تستوسترون پس از تجويز گونادوتروپین کمتر از حد طبیعى بشود.
علائم هشدار دهنده اولیه سرطان پستان
انزال مکرر و خطر سرطان پروستات
تغییرات دژنراکتیو
این تغییرات از يک سالگى آغاز مى شوند. تمام افراد مذکرى که به صورت دوطرفه کريپتوکیديسم دارند عقیم مى شوند مگر اينکه بیمارى آنها اصلاح شود در ۹۵ درصد افراد دچار کريپتورکیديسم، پروسس واژينالیس باز باقى مانده است و تقريباً ۲۵ درصد اين افراد دچار فتق مى شوند.
وضعیت ثابت بیضهٔ هاى داخل کانال اينگوينال يا نابه جا موجب مى شود تا نسبت به تروما آسیب پذير باشند. فقدان اتصال پهن بیضه در
حالت نابه جا به خصوص خایه را در معرض پیچش و انفارکت قرار مى دهد.
میزان بروز کارسینوم بیضه در بیضه هاى نزول نکرده ۳۰-۵۰ برابر میزان آن در جمعیت طبیعى مى باشد.
بروز تومورها در بیضهٔ نزو ل نکرده در سنین ۱۰ تا ۱۹ سالگى بوده و ترمیم جراحي، خطر بروز بدخیمى را کاهش نمى دهد. هم چنین میزان بروز بدخیمى در بیضه طرف مقابل که به طور طبیعى نزول کرده، نیز ممکن است بیشتر از حد طبیعى باشد.
ساير ناهنجارى هاى همراه با کريپتورکیديسم در حدود ۱۵ درصد موارد ديده شده و شامل انواع گوناگونى از سندرم ها مى باشند يا
ممکن است به دستگاه ادرارى و قسمت هاى تحتانى دستگاه گوارش محدود شوند.
کمتر از۵۰ درصد موارد همراه با سندرم کلاين فلتر، هیپوگنادوتروپیک هیپوگناديسم يا آپلازى سلول هاى زاينده مى باشند.
درمان
براى تحريک نزول، گونادوتروپین جفتى به صورت ۲۵۰ واحد داخل عضلانى براى کودکان کمتر از ۱۲ ماه و ۵۰۰ واحد داخل عضلانى براى کودکان ۱ تا ۶ ساله، دو بار درفته و به مدت ۵ هفته توصیه شده است.
درمان بیش از حد با گونادوتروپین مى تواند آسیب بافتى ايجاد نمايد. پاسخ دادن و نزول کردن يک بیضهٔ ديس توپیک حقیقى با اين درمان بسیار مشکوک است و اين درمان براى مشخص کردن موارد بیضه تورونده استفاده مى شود.
ارکیدوپکسى يک روش جراحى است که در آن با توجه به عروق بیضه و وازدفران، بیضه را از محل نابه جاى خود به اسکروتوم جابه جا مى کنند.
هنگامى که بیضهٔ ديس توپیک قبل از جراحى قابل لمس نیست در ۱۷ درصد موارد اصلاً وجود ندارد؛ در ۳۳ درصد موارد داخل شکم بوده؛ و در ۵۰ درصد موارد در کانال اينگوينال يا درست آن طرف حلقهٔ اينگوينال مى باشد.
در بیضه هائى که خیلى بالا بوده و عروق خونرسان کوتاهى دارند، مى توان طى عمل جراحى چندمرحله اى که در بین مراحل فرصت رشد طولى به عروق داده مى شود؛ آنها را به داخل اسکروتوم کشید.
خایه هاى محدود به کانال اينگوينال ۲۵ درصد موارد را شامل مى شوند. در اين موارد عروق بیضهٔ به خوبى تکامل يافته اند و بنابراين جابه جائى بیضه به اسکروتوم به ندرت مشکل خواهد بود
سن ايده آل براى ارکیدوپکسى کمتر از ۱۸ ماهگى است. پیش آگهى بارورى به دنبال ارکیدوپکسى يک طرفه ۸۰ درصد و به دنبال ارکیدوپکسى دوطرفه در حدود ۵۰ درصد مى باشد.
بیشتر بخوانید:
علت ناباروری در مردان(اسپرماتوسل)
درمان انزال خونی (هماتواسپرمی)
چرا نباید جلوی خروج اسپرم را بگیریم؟
آیا با افزایش سن کیفیت اسپرم کاهش می یابد؟
