ضربه مغزی
این بخش اطلاعاتی در مورد ضربه های مغزی متوسط تا خیلی شدید ارایه می دهد و بر روی مراقبت و درمان این افراد در زمان خیلی سریع بعد ضربه متکی است که آن شامل اطلاعاتی در خصوص تاثیرات و عوارض ممکن الوقوع ضربه مغزی متوسط تا شدید و درمانهای قابل اجرا،رفتن خانه،بازیابی و توانبخشی می شود.
ضربه مغزی شدید و متوسط
ضربه مغزی متوسط آن ضربه ای است که شخص در صحبت کردن به روشنی در گفتارش و پی گیری دستورات سختی و پریشانی مشهود است و ممکن است بیهوشی هم در آن باشد.ضربه مغزی شدید آن ضربه ای است که پاسخی به محرک ها نمی دهد یا پاسخ ضعیفی می دهد و کنترل کمی روی سخن گفتن و حرکاتش دارد.آن ممکن است بیهوشی طولاتی مدت داشته باشد یا به کما برود.
کما:
وقتی کسی در کما است او عمیقا بیهوش است و نمی توان او را به هوش آورد.آنها سخن نمی گویند و به صداها یا حتی درد پاسخ نمی دهند.آنها ممکن است قادر به تنفس بدون کمک از یک دستگاه تنفسی نباشند.بشتر افراد بعد از دو تا چهار هفته از کما بیرون می آیند.
اما بعضی از افراد برای سالها غیر قابل پاسخ یا هوشمندی ناقص خواهند داشت.وقتی که شخصی از کما بیرون می آید بهبودی تدریجی است و بهبودی های کوچک در طول زمان رخ می دهد.بدبختانه بعضی از افرادی که به کما می روند ممکن است هرگز به هوش نیایند.
عوارض
عوارض ضربه مغزی متوسط تا شدید در هر شخص متفاوت است و از شخصی به شخص دیگر فرق می کند.آن بستگی دارد که چه بخشی از مغز صدمه دیده است و به اندازه و وسعت صدمه آن مربوط می شود.همه افراد تمام این عوارض را تجربه نمی کنند.
صدمه مغز
صدمه مغزی وقتی رخ می دهد که مغز در جمجمه بوسیله یک نیروی یا با اثابت یک شی قوی تکان بخورد.آن ممکن است با کیجی یا بیهوشی دنبال شود.وقتی که صدمه مغز رخ می دهد دکترها غالبا آن را ضربه مغزی متوسط در نظر می گیرند.
شکستن جمجه
جمجمه شکسته یک آسیب جدی است.لبه های جمجمه(استخوان)شکسته می توانند لایه های دور مغز را آسیب برسانند و باعث خونریزی شوند.گاهی اوقات شکستکی در قسمتی از جمجمه باعث ضدمه و بیرون زدن ناحیه دیگری می شود.اگر جمجمه یک بیمار شکسته باشد او در بیمارستان تحت نظر می ماند تا در صورت نیاز عمل جراحی رویش انجام شود.
خون ریزی مغزی
خون ریزی داخل سر واقعا یک مساله جدی است.خون ریزی فشار را روی مغز می گذارد و اگر این فشار خیلی زیاد باشد ممکن است خود مغز آسیب ببیند.یک متخصص یا جراح اعصاب تصمیم خواهد کرفت که چه روش کمکی لازم است و آیا نیاز است که این بیمار در بخش اعصاب بیمارستان بستری شود.
راه های درمان
انتخاب روش معالجه برای یک ضربه مغزی متوسط یا صربه مغزی شدید به هر فرد و موقعیت آن نفر وابسته است.فاکتورهایی که باید در نظر داشت شامل موارد زیر می باشد:
– صدمه مغزی چقدر شدید است
– طبیعت صدمه
– چه قسمتی از مغز صدمه دیده است
– آیا در مغز خونریزی وجود دارد
– دیگر صدماتی که ممکن است موجود باشد
معالجه صدمه جدی مغز نیازمند کارشناسان ماهر و وسایل و ابزار پیشرفته می باشد از اینرو بعضی از بیمارستانها در این خصوص مراقبتها متخصص و اختصاصی می باشند.اگر شخص صدمه دیده از ابتدا در این بیمارستانها بستری نشده است می توان اسکن آنها را با کامپیوتر برای دکترهای متخصص ارسال کرد تا بررسی کنند.این دکترها ممکن است که پیشنهاد دهند که بیمار در همان بیمارستان در بخش عصبی یا مراقبت ویژه بماند یا بیمار فورا به مرکز عصبی برای درمان سریع انتقال یابد.
دستگاه تنفس
دستگاه تهویه ماشینی است که مقدار صحیحی اکسیژن، در یک نسبت درست،به شخصی که ضربه مغزی شده است ارسال می کند.یک تیوپ از ماشین به داخل نای شخص بیمار تا درون شش ها پایین می رود.وقتی که کسی به دستگاه تهویه متصل است او بی حس می شود تا راحت و آرام بشود.دلایل متفاوتی وجود دارد تا از دستگاه تهویه استفاده شود.شخصی ممکن است به دستگاه تهویه متصل باشد چون کاملا و عمیقا بیهوش است و شخصا قادر به تنفس نمی باشد.
بعضی اوقات وقتی که مغز ورم کرده است این شخص می تواند بی تاب یا پرخاشگر شود و به خودش آسیب رساند بنابراین ممکن است این شخص بی حس شود و به او دستگاه تهویه متصل شود تا باعث شود که راحت استراحت کند.اگر ضربه وارد شده به سر خیلی جدی باشد ،این شخص بی حس می شود و به دستگاه تهویه متصل می شود تا مغز این شخص مراقبت و درمان شود.به آن به کما بردن می گویند.بعدا داروهای بی حس کننده کاسته می شوند تا شخص به تدریج بیدار شود.
دارو های تجویزی
داروهای متعددی قابل استفاده است تا شخص صدمه دیده احساس راحتی بیشتری کند و سعی شود تا از پیچیدگی و بغرنج شدن مسایل جلوگیری کنند.این داروها ممکن است شامل :
- مسکن ها که باعث می شوند مغز عمیقا آرام باشد.
- درد از بین برنده ها
- داروهای ضد غش تا از حمله مرض جلوگیری کنند.
- رقیق کننده خون تا از لخته شدن خون جلوگیری کند.
- استروییدها یا داروهای ادارآور تا از تورم دور مغز جلوگیری کنند.
بررسی فشار درون جمجمه
اگر ضربه مغزی سبب خونریزی و تورم درون جمجمه شود بافت های ظریف مغز ممکن است آسیب ببینند یا خراب شوند.برای اینکه اطمینان داشته باشیم که این موضوع سریعا مشاهده شده و دریافت می شود وسیله ای کوچک بنام مانیتور درون جمجمه ای ممکن است درون جمجمه کار گذاشته شود.برای جا دادن دقیق مانیتور درون جمجمه ای دکتر ها یک سوراخ کوچک در روی جمجمه به اندازه یک پنج پنسی می کنند.
یک سیم باریک از این سوراخ فرو برده می شود و بین جمجمه و مغز قرار می گیرد.این سیم به مانیتور فشار سنج الکترونیکی متصل می شود.بدین ترتیب اگر فشار خون بالا رود دستگاه به افراد مراقب خبر می دهد تا برای کاستن این فشار بالا ،کارهای لازم را انجام دهند تا یک ضربه مغزی جدید رخ ندهد.
جراحی
فقط سه نفر در صد نفر در میان اعضای ضربه مغزی نیازمند جراحی می شوند.اما گاهی اوقات آن تنها روشی است که می توان صدمه را اصلاح کرد یا از پیچیدگی ها جلوگیری کرد.بعضی از دلایل برای عمل جراحی به عبارت زیز می باشد:
- خارج کردن لخته خونهایی که تشکیل شده است
- اصلاح جمجمه های شکسته(البته آنها اکثرا به خودی خود خوب می شوند)
- خارج کردن تکه استخوانهای شکسته و بر جای مانده
- وارد نمودن یک کانال زهکش موقتی اگر خونریزی وجود دارد یا مایعات دیکری در جمجمه جمع شده است
- تعمیر یا اصلاح سوراخی در لایه دور مغز که باعث خروج مایعات مغزی نخایی می شود
یکی از پروسسهای معمول کرانیتومی نامیده می شود.کرانیتومی جراحی روی سر است تا مغز نمایان شود.لغت کرانیتومی به معنای ایجاد یک سوراخ( تومی ) در روی جمجمه(کرانی) است.در هنگام جراحی یک شکاف روی پوست سر ایجاد می شود و لبه آویزان پوست به عقب برگردانده می شود .
سوراخهایی درجمجمه دریل می شوند سپس یک تکه از استخوان (تیکه ول شده یا آویزان)مانند یک دریچه بریده می شود تا مغز زیرین نمایان شود.در انتها تیکه ول شده روی سر گذاشته شده و جمجمه بخیه می شود.تیکه استخوان آویزان با پیچهایی روی جمجمه در سر جایش کار گذاشته می شود تا از حرکت احتمالی جلوگیری کند و یک بهبودی خوب را جادث شود.شما ممکن است برای دریافت اطلاعات بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید.آن را می توانید از وب سایت ما دانلود کنید.
بازیابی سلامتی
بازیابی از ضربه مغزی به وضعیت هر فرد بازمی گردد.بازیابی همیشه یک خط مستقیم رو به جلو نیست.بازگشت به عقب با انخراف به چپ یا راست وجود دارد و بدبختانه در مورد بعضی از افراد با ضربه مغزی شدید بازیابی کامل نخواهند شد.بطور معمول هر چقدر ضربه جدی تر باشد پیچیدگی بیشتر می شود و بازیابی آهسته تر و طولانی تر می شود.
مشکلات جسمانی دراز مدت
ممکن است عوارض جسمی بلند مدتی همچون موارد زیر بوجود آید:
- ضعف یا عدم کارایی اندام زیرین
- کاسته شدن در هماهنگی حرکات
- کوفتگی
- سرگیجه
- مشکلاتی در تعادل
- سر دردها
- از دست دادن حس چشایی یا بویایی
- مشکلاتی با بینایی یا شنوایی
- یک عدم تعادل در اندازه و سطح هرمونها
- دربعضی از افراد بیماری صرع یا غش کردن توسعه می یابد(حمله صرعی)
اینها ممکن است در طول زمان بهتر شوند یا در بعضی حالتها در طول کل زندگی باقی بمانند.
سطح هورمون ها
هیپوتالاموس و غده هیپوفیز قسمتهایی از مغز می باشند که مسول تنظیم سطح هرمونها می باشند.در صدمه مغزی که به یک یا هر دو اینها ضدمه وارد شود ممکن است باعث عدم تعادل در سطح هرمونها شوند.با صدمه به هر دو زیاد یا کم ممکن است یک یا چند هرمون منتشر شود. عوارض عدم تعادل در هرمونها ممکن است باعث ایجاد افسردگی ،مشکلات سکسی و کوفتگی شوند.اگر شما چنین عوارضی را تجربه می کنید بعد از چند ماه نخست بعد از ضربه مغزی و فکر می کنید که تحت تاثیر این مساله شدید شما می توانید از دکتر تان در خواست آزمایش خون کنید.
عوارض فیزیولوژیکی
عوارض باند مدت ممکن است فیزیولوژیکی باشند و شامل مشکلات زیر باشد:
- مهارتهای اندیشیدن
- تمرکز
- حاقظه
- برنامه ریزی کردن و شروع کارهای جدید
- دم دمی مزاج بودن یا زود رنج شدن
- بازداری زدایی (از دست دادن حس کنترلی که باعث می شود یک نفر به انجام دادن کاری دوبار فکر کند)
- تشویش و افسردگی
برای خانواده و دوستان آن ممکن است به نظر آید که شخصیت فرد بعد از ضربه مغزی تغییر کرده است.آنها ممکن است که خلق و خوشان را به راحتی از دست بدهند و به چیزهایی که قبلا علاقمند بودند علاقه نشان ندهند.دوباره ممکن است در طول زمان اینها بهتر شوند یا تا آخر عمر با آنها باقی بماند.اگر شما از خلق و خوی کم و یا از اضطراب رنج می برید ممکن است دکترتان شما را به یک روانپزشک در کلینک سلامت روان، معرفی کند
حافظه
شما ممکن است بعد از ضربه مغزی مشکلات حافظه و تمرکز داشته باشید.شما ممکن است اینکه روی مسایل برای یک زمان طولانی متمرکز شوید را خیلی دشوار یابید و این ممکن است در مورد کارهای ساده مثل خواندن یک کتاب و یا درست کردن چای برای شما خسته کننده باشد.سعی کنید که کارها را به امور کوچک تقسیم کنید تا شما مجبور شوید که قبل از زمان استراحتتان برای یک دوره کوتاهتری متمرکز شوید.بعد از ضربه مغزی قسمت معینی از حافظه اتان ممکن است تاثیر پذیرد.
شما ممکن است راجع به خود ضربه مغزی به باد نیاوربد یا بعد از پذیرش شما در بیمارستان چه اتفاقی افتاد.ممکن است شما در یابید که به یاد آوردن مسایلی که سالها پیش برای شما رخ داده ست راحتتر باشد اما بخاطر آوردن چیزهایی که در زمان نزدیک اتفاق افتاده برایتان شخت و دشوار است همچون به یاد آوردن شماره تلفن جدید یا نام شخصی را که جدیدا دیده اید.
خیلی از افراد در می یابند که حافظه اشان در طول زمان بهبود می یابد.اگرچه آن به خوبی قبل از ضربه مغزی نخواهد شد.شما می توانید از دکتر متخصص اتان درخواست کنید که شما را به یک ارزیابی فیزیولوژیکی عصبی معرفی کند.بطور معمول این شامل انجام آزمایشات متفاوتی می شود تا ارزیابی کند چه بخش معینی از حافظه شما و تمرکز تان دچار مشکل شده و شما دارید آنها را تجربه می کنید.
مشکلات ارتباط کلامی
مشکلات ارتباط کلامی بعد از ضربه مغزی جدی امری مشترک است.این مشکلات می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در انطباق حرکات لبها و زبان
- مشکلات در پروسس اندیشیدن در مورد آنهایی که به ارتباط کلامی مربوط می شوند
- بیدا کردن لغات صحیح یا آوای صدا مناسب
- گفتن چیزهای غیر مرتبط بدون اینکه فهمیده شود اینها مشکل هستند
گفتار درمانی ممکن است به این مشکلات کمک کند یا به مدیریت این مشکلات یاری دهد.
افسردگی
بعضی ها ممکن است احساس افسردگی بعد ضربه مغزی کنند.نشانه های افسردکی شامل موارد زیر می شوند:
- تقریبا در تمام زمانها احساس عدم خوسحالی کردن
- از دست دادن سرگرمی ها و چیزهای مورد علاقه در زندگی
- از دست دادن اطمینان به خویش و احساس غیر قابل استفاده بودن
- مشکلات خواب
- تغییر در رژیم غذایی
- دوری از دیگر افراد
فکرکردن در مورد صدمه به خود یا خودکشی را باید جدی گرفته شود.راههای درمانی موثری برای افسردگی موجود است.پس با دکتر معالجتان اگر نگران این موضوع هستید صحبت کنید.
بیشتر بدانیم:
علائم هشدار دهنده ضربه مغزی در مردان
خون ریزی مغزی:علل،علائم و روش درمان
