زانوی عقب رفته یکی از انواع تغيير شکل های زانو است که در آن ، زانو عقب تر از وضعيت طبيعی قرار می گيرد.به عبارت دیگر، زانو با دامنه بيشتر از حد طبيعی باز می شود که این عمل غير طبيعی است.
پارگی تاندون پاتلار پارگی تاندون است که درپوش زانو (پاتلا) را به استخوان درشت نی متصل می کند.غالباً درد ناگهانی شروع می شود و راه رفتن دشوار است.در یک پارگی کامل ، توانایی افزایش کشش آن زانو کاهش می یابد. ممکن است هنگام بروز پاپ احساس شود.
آسیب دیدگی به تاندون پاتلا به طور کلی به نیروی قابل توجهی مانند افتادن مستقیم روی زانو یا پریدن از ارتفاع نیاز دارد.عوامل خطر شامل تاندونیت پاتلا ، نارسایی کلیه ، دیابت و استروئید یا فلوروکینولون است.دو نوع اصلی پارگی وجود دارد: جزئی و کامل.در بیشتر موارد ، تاندون پاتلار در نقطه‌ای که به درپوش زانو وصل شود ، اشک می‌ریزد.تشخیص براساس علائم ، معاینه و تصویربرداری پزشکی است.
اشک های کوچک ممکن است با استراحت و خلط درمان شود و به دنبال آن فیزیوتراپی انجام می شود.اشک بزرگتر معمولاً طی دو هفته نیاز به عمل جراحی دارد. نتایج به طور کلی خوب است.نرخ در جمعیت عمومی مشخص نیست. با این حال ، در برخی از گروههای پرخطر حدود ۱ در ۱۰،۰۰۰ در سال رخ می دهد. آنها اغلب در افراد زیر ۴۰ سال اتفاق می افتند.
علل زانوی عقب رفته
- ضعف عضلات چهار سر
- فلج عضله چهار سر
- کوتاهی عضله چهار سر
- ضعف عضلات پشت ران
- ضعف عضلات پشت ران و چهار سر
- فلج عضلات پشت ران
این عارضه که در خانم‌ها شایع است و درجه‌های مختلفی دارد و آن را به دسته‌های خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌کنند؛ همچنین ورزشکاران در معرض ابتلا به عارضه زانوی عقب رفته هستند؛ چرا که زانوها همواره در معرض آسیب دیدگی قرار دارند در ضمن ممکن است این تغییر شکل زانو منجر به بیماری‌های دیگری از جمله زانو درد و استئوآرتریت زانو شود.
عوارض ناشی از تغيير شکل زانوی عقب رفته
۱٫آرتروز زود رس
به علت وارد شدن فشارهای غير طبيعی ، فرد دچارآرتروز زودرس زانو می شود .
۲٫درد
درد زانو به علل مختلف،از جمله کشش بافت های نرم،وارد آمدن فشارغيرطبيعی بر سطوح مفصلی ، و فشرد شدن استخوان کشکک روی استخوان ران بروز می کند. بنابراین درد ممکن است در قسمت جلو زانو به علت فشردگی کشکک روی استخوان ران و همچنين در عقب زانو به علت کشش بافت های نرم خلفی ایجاد شود .
۳٫تغيير در راستای ستون مهره ها
در صورتی که تغيير شکل یک طرفه باشد، می تواند موجبات انحراف ستون مهره ها را فراهم آورد .
۴٫تغيير الگوی راه رفتن
راه رفتن فرد از حالت طبيعی خارج می شود.
۵٫افزایش آسيب پذیری زانو
نظر به این که در این وضعيت زانو از وضع بيومکانيکی طبيعی خارج می شود، آسيب پذیری آن افزایش می یابد و احتمال پارگی وترها و رباط های اطراف زانو زیاد می شود.
تشخيص زانوی عقب رفته
برای این منظور ، می توان دو پا را از سطح زمين بلند کرد.این کار در حالی صورت می گيرد که فرد طاقباز خوابيده است . زاویه زانو در حالت طبيعی و هنگامی که کاملا صاف می باشد، صفر درجه است،اما اگر زانو عقب رفته باشد، این زاویه تغيير خواهد کرد. در صورتی که یک طرفه باشد، تغيير شکل را در مقایسه با سمت سالم بهتر می توان تشخيص داد. در دو طرف ها نيز اندازه گيری زاویه باز شدن زانو به تشخيص کمک می کند.
در حالی که درشت نی و استخوان ران در یک خط قرار گرفته اند ( زاویه صفر درجه یا ١٨٠ درجه) ساق را بلند کنيد.بلند کردن ساق موجب می شود که درشت نی نسبت به استخوان ران در سطحی بالاتر و زاویه دار واقع می شود.این حالت ، نشان دهنده زانوی عقب رفته است.
نحوه اندازه گيری عقب زدگی زانو
برای این منظور ، راستای ساق و ران که در یک خط هستند ، به عنوان وضعيت طبيعی و صفر درجه در نظر گرفته می شود.
حال ، جلو آمدن ساق نسبت به ران زاویه ای ایجاد می کند که ميزان درجه زاویه عقب رفتن زانو را مشخص می کند.
حرکات اصلاحی
۱-ضعف عضلات چهار سر
در صورتی که ضعف عضلات چهار سرر عامل ایجاد تغيير شکل باشد باید آن را تقویت کرد که در ادامه به تعدادی از تمرینات تقویت ، از ساده به مشکل اشاره می شود:(تمرینات پشرونده برای تقویت عضله چهار سر)
انقباض ایزومتریک: پاها را دراز کنيد ،در حالی که پاها صاف و کشيده هستند، همزمان عضلات ران هر دو پا را منقبض کنيد.این تمرین را چند بار تکرار کنيد.
انجام حرکت باز کردن زانو: روی زمين دراز بکشيد و یک پد یا چيزی مشابه آن به ارتفاع ٧ سانتيمتر( ٣اینچ) زیر زانو قرار دهيد.سپس در این حالت زانو را باز کنيدو به وضعيت اول برگردید .
بالا بردن پا با زانوی صاف:روی زمين دراز بکشيد سپس بدون اینکه زانو را خم کني د، پا را از مفصل ران رو به بالا حرکت دهيد .
بالا بردن پا و اعمال مقاومت: این تمرین مانند حرکت قبلی انجام می شود ،منتها با استفاده از یک وزنه که موجب اعمال مقاومت می شود.وزنه های را با به مچ بسته،( می توانيد کسيه های کوچکی را با شن پر کنيد و از آن استفاده کنيد) و سعی کنيد پا را صاف کيد. به تدریج می توانيد سنگينی وزنه را برای تقویت عضله چهار سر افزایش دهيد.
۲-کوتاهی عضله چهار سر
در این مورد، کوتاهی عضله چهار سر باید با استفاده از حرکات کششی بر طرف شود.
کشش عضله چهار سر: فرد در حالی که روی یک پا نشسته است ، پای دیگر را به سمت عقب م یبرد .در این حالت ، در مفصل ران عضلات خم کننده تحت کشش قرار می گيرند.از طرفی ، عضله راست رانی هم که جزء عضلات چهار سر ران است ، تحت کشش قرار می گيرد. باخم کردن زانو، بقيه قسمت های عضله چهار سر نيز کشيده می شوند.
کشش عضله چهار سر در حالت ایستاده: با دست چپ پای (قسمت مچ پا و یا برای اعمال کشش به عضلات جلو پا به صورت هم زمان و قسمت جلو پا را ) راست را می گيرد و زانو را خم می کند ، سپس ران را باز می کند ، به طوری که عضله چهار سر کشيده می شود.
۳-قوی بودن عضله چهار سر
اگر قدرت عضله چهار سر خيلی زیاد باشد، به طوری که با عضلات خم کننده زانو متعادل نباشد، می تواند تغيير شکل زانوی عقب رفته را ایجاد کند.در این حالت حرکات اصلاحی باید در جهت پایداری تقویت عضلات خم کننده زانو باشد . فرد رو به شکم می خوابد و زانوی خود را خم می کند ، با انجام این حرکت عضلات خم کننده زانو فعال می شوند.این حرکت برای هر پا انجام شود.
اگر فرد در حالت خوابيده رو به شکم بتواند زانوی خود را خم کند ، برای اعمال مقاومت می توان از وزن های کم استفاده کرد، به این ترتيب که وزنه کوچکی به مچ پا بسته می شود و فرد زانوی خود را در این حالت خم می کند.مقاومتی که از طریق وزنه اعمال می شود ،موجبات تقویت بيشتر عضلات خم کننده زانو را فراهم می آورد .به تدریج و با بهبود قدرت عضلانی فرد می توان ميزان وزنه را افزایش داد.
درپایان
اگر پارگی تاندون پارگی جزئی باشد (بدون اینکه دو قسمت تاندون از هم جدا شوند) ، ممکن است روشهای غیر جراحی درمان کافی باشد. آینده مراقبت غیر جراحی برای پارگی تاندون پاتلا جزئی احتمالاً مهندسی زیستی است. بازسازی لیگامنت با استفاده از سلولهای بنیادی مزانشیمی و داربست ابریشمی امکان پذیر است. نشان داده شده است که همین سلولهای بنیادی قادر به ترمیم بذر تاندونهای حیوانات آسیب دیده هستند.در سال ۲۰۱۰ ، یک مطالعه بالینی ثابت کرد که بارگذاری مکانیکی کالوس تاندون در مرحله بازسازی منجر به بهبودی توسط ترمیم می شود.
استفاده از کفش پاشنه دار می تواند در جلوگيری از پيشرفت تغيير شکل و اصلاح آن مفيد باشد.در موارد شدید تغيير شکل ، باید از وسایل کمکی زانو استفاده کرد.
بیشتر بخوانید:
تق تق زانو نشانه چه بیماری است؟
خالی کردن زانو می تواند خطرناک باشد؟
علائم پارگی مینیسک زانو و درمان آن
علائم پارگی رباط صلیبی قدامی ACL در مفصل زانو
