بیماری دیابت (مرض قند)
انواع دیابت ، علائم ، پیشگیری و درمان آن :آمار مربوط به دیابت حیرت انگیز و نگران کننده است. تقریباً ۱۶ میلیون نفر در آمریکا (معادل ۶ درصد از جمعیت این کشور) دچار دیابت می باشند و بیش از ۵ میلیون نفر از آنان هنوز از بیماری خود اطلاعی ندارند!
هرساله ۵۱۱ هزار نفر در آمریکا به این بیماری مبتلا می شوند و سالانه ۲۱۱ هزار نفر در اثر آن جان خدود را از
دست می دهند. هزینه ای که در هر سال در آمریکا برای معالجه این بیماری صرف می شود بالغ بر ۱۱۵ میلیارد
دلار است.
دیابت نوع دوم (که به آن دیابت شکر یا مرض قند نیز گفته شده و در این مقاله نیز بیشتر با آن آشنا
خواهید شد) یکی از مهمترین علل مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا به شمار رفته و زنگ خطر را نیز برای
دیگر نقاط جهان به صدا در آورده است.
انواع دیابت :
بدن ما غذایی که می خوریم را به نوعی ماده قندی به نام گلوکز تبددیل کدرده و توسط خون آن را به
تمامی سلولهای بدن می رساند تا سلولهای بدن بتوانند از آن به عنوان منبع انرژی استفاده نمایند.
سلولهای بدن از هورمونی به نام انسولین که در لوزالمعده ساخته می شود برای تبدیل گلوکز موجود در خون به انرژی کمک می گیرند.
افرادی که بیماری دیابت دارند یا بدن آنها اصلاً انسولین تولید نمی کند و یا اینکه انسولین کافی برای سلولها در بدن وجود ندارد.
به طور کلی چهار نوع دیابت وجود دارد که عبارتند از: دیابت نوع اول، دیابت نوع دوم، دیابت بارداری و پیش دیابت.
۱٫ دیابت نوع اول :
دیابت نوع اول زمانی رخ می دهد که بدن نتواند انسولین تولید کند. اکثر افرادی که دچار دیابت نوع اول
می شوند را جوانان تشکیل داده و معالجه آن نیز صرفاً مصرف داروهای حاوی انسولین و استفاده از رژیم غذایی
مخصوص می باشد. البته درصد اندکی از بیماران دیابتی مبتلا به این نوع دیابت می باشند.
۲٫ دیابت نوع دوم :
این نوع از انواع دیابت زمانی رخ می دهد که سلولهای ماهیچه ها، کبد و دیگر بافتهای بدن نتوانند از انسولین به
درستی استفاده کنند. به این ترتیب لوزالمعده نمی تواند پاسخگوی انسولین کافی برای نیاز بدن باشد . از اینرو مقدار گلوکز موجود در خون افزایش یافته در حالیکه سلولها نیز به شدت به انرژی نیازمند می باشند .
این بیماری که بیش از ۹۵ درصد از مبتلایان به دیابت را در بر می گیرد رشد بسیار بی سروصدا و خزنده ای داشته و ممکن است به ناگهان عوارض خطرناکی چون بیماری قلبی، سکته، نابینایی، بیماری کلیوی، مشکلات عصبی، آسیب دیدن لثه ها و قطع اندام را به بدن تحمیل نماید.
از آنجا که اغلب افراد دارای دیابت نوع دوم اضدافه وزن داشته یا چاق می باشند باعث شده که علت این بیماری مربوط به تغذیه نامناسب، پرخوری و زندگی کم تحرک امروزی شناخته شود. در صورت دارا بودن هر یک از موارد زیر خطر ابتلای شما به دیابت نوع دوم وجود دارد:
-
اضافه وزن داشته باشید.
-
سابقه فامیلی از دیابت داشته باشید.
-
فعالیت زیادی نداشته باشید.
-
سن شما بیش از ۴۱ سال باشد.
-
خانمی می باشید که یکی از کودکان شما هنگام تولد بیش از ۴٫۵ کیلوگرم وزن داشته باشد.
علائم انواع دیابت:
نشانه ها و علایم دیابت نوع دوم :
در بسیاری از موارد ممکن است دیابت نشانه یا علامت خاصی نداشته یا آنقدر خفیف باشد که به آن
توجهی نشود.
مهمترین معیار بیماری دیابت نوع دوم میزان گلوکز موجود در خون است که مقدار آن از ۱۲۵ میلی گرم بر دسی لیتر تجاوز کند. باید توجه داشت که در صورت شناسایی و درمان به موقع دیابت نوع دوم می توان از بسیاری از آسیبهای ناشی از آن جلوگیری کرد.
علایمی که ممکن است در اثر این بیماری بروز کند عبارتند از:
-
افزایش تشنگی
-
افزایش گرسنگی
-
خستگی
-
افزایش ادرار به ویژه در شب
-
کاهش وزن بدن بدون داشتن فعالیت چندان
-
تار شدن بینایی
-
زخمهایی که خوب نمی شوند
-
خارش دستها یا پاها یا کرخ شدن پاها.
پیشگیری و درمان انواع دیابت:
پیشگیری و درمان دیابت نوع دوم :
در صورت ابتلای شخص به این بیماری تا آخرعمر با آن دست به گریبان خواهد بدود و اگر برای مدت زمان زیادی میزان گلوکز خون همچنان بالا باشد باعث آسیب دیدن عصبها و رگهای خونی شده که عوارضی که پیشتر به آن اشاره شد را به همراه خواهد داشت.
اما افراد دارای دیابت نوع دوم می توانند با رعایت پاره ای مسائل عمری دراز، سالم و با نشاط داشته و دچار هیچ یک از عوارض ناخوشایند آن نشوند .
افراد دیابتی می توانند با نگه داشتن سطح گلوکز خون نزدیک حد نرمال از عوارض آن جلوگیری کرده و یا پیشرفت آن را کند نمایند. نتایج یک مطالعه انجام شده توسط انجمن دیابت آمریکا چگونگی انجام این امر را نشان می دهد .
این مطالعه که بر روی بیش از ۳۲۱۱ نفر که در معرض خطر دیابت قرار داشته اند انجام شده نشان می دهد رژیم غذایی صحیح و فعالیت بدنی متوسط به مدت ۳۱ دقیقه در روز که باعث کاهش ۵ تا ۷ درصد وزن بدن شود، می تواند ابتلا به دیابت نوع دوم را به تعویق انداخته و حتی از آن جلوگیری کند.
این مطالعات نشان می دهد که مصرف صحیح مواد غذایی و داشتن فعالیت مناسب و نیز کاستن از میزان چربیها و کالریهای موجود در رژیم غذایی تأثیر مضاعفی نسبت به قرصهای دیابت برای کاهش خطرات این بیماری دارد.
در انتهای این مقاله نتایج آخرین تحقیقات و دستاوردهای علم تغذیه و بهداشت که منجر به ارائه الگوی مناسبی برای تمامی افراد و در کلیه مقاطع سنی به ویژه برای بیماران دیابتی شده است مطرح خواهد شد.
۳٫دیابت بارداری :
در حدود ۳ تا ۵ درصد از خانمهای باردار ممکن است دچار این نوع دیابت شوند کده عموماً هنگام تولد نوزاد دوران این بیماری نیز به پایان می رسد.
البته خانمهایی که از انوع دیابت به این نوع دیابت بارداری مبتلا باشند، باید بدانند که پس از تولد فرزندشان استعداد زیادی برای دیابت نوع دوم دارند و باید پیشگیریهای مطرح شده در این مقاله را مبذول دارند. دیابت بارداری ممکن است باعث تولد کودکانی با جثه بزرگتر از معمول یا کودکانی با قند خون پایین شود.
۴٫ پیش دیابت :
پیش دیابت از انواع دیابت است و به حالتی گفته می شود که سطح گلوکز خون بالا بوده ولی تا حدی که به اندازه دیابت نوع دوم باشد نرسیده است.
به این ترتیب هنگامی که میزان گلوکز خون بین ۱۱۱ تا ۱۲۵ میلی گرم بر دسی لیتر باشد آنرا پیش دیابت درنظر می گیرند. تصور می شود که دست کم بیش از ۲۱ میلیون نفر از آمریکایی ها دچار پیش دیابت باشند.
تحقیقات نشان می دهد که عوارض دراز مدتی به ویژه بر روی سیستم گردش خون در اثر پدیده پیش دیابت ایجاد می شود.
کنترل میزان گلوکز خون با تغییر رژیم غذایی یا داشتن فعالیت بدنی متوسط به مدت ۳۱ دقیقه در روز می تواند از ایجاد پدیده پیش دیابت و نیز بیماری دیابت نوع دوم جلوگیری کرده یا دست کم آن را به تعویق بیاندازد.
هرم راهنمای تغذیه
هرم راهنمای تغذیه بر مبنای دستاوردهای پژوهشی وزارت کشاورزی آمریکا تهیه شده و مورد تأیید و حمایت وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا می باشد. هرم مذکور برای تمامی گروههای سنی قابل استفاده بوده و پیروی از آن برای برخورداری از تغذیه صحیح و بهداشتی کاملاً ضروری است.
هرم راهنمای تغذیه دارای چهار طبقه است که حجم آن از پایین به بالا کاهش می یابد.
طبقه اول که بیشترین حجم را به خود اختصاص می دهد شامل غلات، حبوبات و سبزیجات نشاسته دار است. این بدان معنی است که درصد بیشتری از وعده های غذایی ما باید شامل این دسته از خوراکی ها باشد.
طبقه چهارم این هرم شامل چربی ها و شیرینی ها است و چون کمترین حجم را به خود تخصیص داده به این معنی است که در وعده های غذایی ما باید به میزان بسیار اندکی گنجانده شود.
برای داشتن یک تغذیه سالم و بهداشتی لازم است که از طبقات اول تا سوم این هرم به هر میزانی که از روی هرم مشخص است استفاده شود. مقادیر توصیه شده از هریک از خوراکی ها توسط این هرم به خوبی مشخص می شود.
طبقه نخست هرم شامل خوراکیهایی مانند نان، غلات (مانند گندم و جو)، برنج و نشاسته می باشد . کلیه این
مواد غذایی از گیاهان دانه ای تهیه می شوند.
شما برای داشتن یک تغذیه صحیح به مصرف ۵ تا ۱۱ پیمانه از این مواد غذایی در هر روز نیازمندید.
طبقه دوم شامل خوراکیهایی است که از گیاهان تهیه می شود. (میوه ها و سبزیجات). مصرف روزانه این دسته
از مواد غذایی به دلیل دارا بودن انواع ویتامینها، مواد معدنی و فایبر برای بدن ضروری است. میزان مصرف روزانه سبزیجات ۳ تا ۵ پیمانه و میزان مصرف روزانه میوه ها ۲ تا ۴ پیمانه می باشد.
طبقه سوم هرم شامل دو بخش می باشد بخش لبنیات که شامل شیر، ماست و پنیر بوده و مقدار مصرف آنها
تا ۳ پیمانه در روز است و بخش دوم مربوط به مواد پروتئینی است که شامل انواع گوشت، مرغ، ماهی، حبوبات،
تخم مرغ و آجیلها (فندق، پسته، گردو و …) می باشد.
میزان مصرف این مواد نیز ۲ تا ۳ پیمانه در روز است. این مواد غذایی منابعی از پروتئین، کلسیم، آهن و روی به شمار می روند.
طبقه چهارم هرم که کوچکترین بخش را به خود اختصاص داده شامل چربیها، روغنها، شیرینی ها و نمک میباشد.
خوراکیهای مربوط به این طبقه عبارتند از:
سس مایونز، روغن، خامه، کره حیوانی و نباتی، قند، نوشابه، شکلات، ژله، انواع سیب زمینی سرخ کرده و انواع شیرینی. این خوراکیها صرفاً حاوی کالری بوده و ارزش غذایی کمی دارند. مصرف اینگونه مواد غذایی باید بسیار اندک باشد.
همچنین بخوانید:
هر آنچه در مورد دیابت نمیدانستید!
علائم دیابت نوع دوم در کوردکان
داروهای خطرناک و ممنوعه در هنگام ورزش
